پل جویی، مسیر اختصاصی خاندان صفوی

پل جویی ( چوبی) اصفهان، جزء پنج پل تاریخی اصفهان در مسیر زاینده رود است. این پل زمانی، محل عبور اختصاصی خاندان سلطنتی بوده و در زمان حکومت شاه عباس دوم ساخته شده است. هدف ساخت این پل برای ارتباط بین باغها و مناطق مختلف سلطنتی و عبور این خاندان ساخته شده است.
این پل راهی اختصاصی برای خانواده سلطنتی بود که بین کاخ هفت دست و کوشک آیینه خانه قرار داشت و آنها میتوانستند بدون دیده شدن در انظار عمومی در میان این باغها تردد کنند.درواقع شاه عباس این پل را بنا کرده تا خانوادهاش و بزرگان و مهمانان بتوانند بدون مزاحمت در میان کاخها و باغهای سلطنتی رفت و آمد داشته باشند.
تاریخچه پل جویی
پلهای تاریخیای بر روی زاینده رود بنا شده است که یکی از آنها پل جویی است و برخلاف دیگر پلها که محل رفتوآمد مردم بودهاند؛ این پل محل اختصاصی عبور و مرور اشرافیان بوده است.
پل جویی در زمان گذشته ارتباط دهندهی باغهای سلطنتی شمالی و جنوبی زاینده رود بوده است. زمان ساخت این پل به ۱۰۶۵ هجری قمری و دورهی شاه عباس دوم برمیگردد.
این پل ساخته شد تا بخش شمالی زاینده رود را به به بخش جنوبی آن پیوند دهد. زیرا کاخ سعادت آباد، عمارت نمکدان و آیینهخانه در یک سو و دیگر کاخها در سوی دیگر قرار داشتند . با ساخته شدن این پل مشکل اشراف و درباریان برای عبور و مرور حل شد.

نامهای مختلف پل جویی
این پل نامهای مختلفی دارد. شاردن در کتاب سفرنامهی خود به اصفهان مینویسد این پل از چوب ساخته شده است و بر روی پایههای سنگی قرار گرفته است. به همین خاطر به آن پل چوبی هم میگویند.
جوی آب طولانی و کم عرضی از ناحیه سنگ تراش وسط پل عبور میکند و به همین علت به نام پل جویی نیز شناخته شده است.
به این پل، پل دریاچه هم میگویند و جمع شدن آب در قسمت غربی و شرقی، علت این نام گذاری است.
در برخی از کتابهای دوره صفوی نام این پل سعادت آباد است و علت آن قرار گیری این پل در محلهی سعادت آباد بوده است.
نام دیگر آن پل هفت دست است، زیرا این پل در نزدیکی ۷ کاخ سلطنتی صفوی قرار دارد.
معماری پل جویی
پل جویی اصفهان با طراحی منحصربهفرد خود دارای چندین طاق جناغی است که به همراه ۲۱ دهانه بزرگ و کوچک، استحکام و زیبایی خاصی را به این سازه میبخشد. طول این پل به ۱۴۷ متر میرسد و از موادی مقاوم مانند ملات، ساروج و سنگ تراشیده ساخته شده است.
برای ساخت بدنه اصلی و طاقهای پل نیز از ترکیب آجر، گچ و ملات استفاده شده است. در وسط پل، برج ششوجهی قرار دارد که در گذشته به عنوان نماد خوشآمدگویی به مهمانان سلطنتی و بزرگان استفاده میشد. آب جاری از این برج، فضای پل را با طراوت و تازگی پر میکرد. متأسفانه، امروزه تنها بخش کمی از این برج باقی مانده است. علاوه بر این، در زیر پل چند اتاقک وجود دارد که نشاندهنده برگزاری جلسات مهم پادشاهان و مقامات سلطنتی در آن دوران است.
اهمیت فرهنگی و تاریخی پل جویی اصفهان
برج ششوجهی میانه پل که در گذشته برای خوشآمدگویی به مهمانان سلطنتی استفاده میشد، نشان از اهمیت این پل در مراسم و تشریفات دربار صفوی دارد. جاری شدن آب از برج، علاوه بر زیبایی، به فضا حس تازگی و طراوت میبخشید و به همین دلیل پل جویی بهعنوان محلی برای استقبال از شخصیتهای برجسته و مهم شناخته میشد.
پل جویی نه تنها از نظر معماری، بلکه از نظر فرهنگی نیز اهمیت دارد. با توجه به اینکه این پل در دوران صفویه ساخته شده، در تاریخ اصفهان و تحولات اجتماعی و سیاسی آن دوران نقش داشته است. این پل بهعنوان یک نشانه از زندگی اشرافی و سلطنتی در قرنهای گذشته در ذهن مردم باقی مانده است.
امروزه پل جویی یکی از جاذبههای گردشگری مهم اصفهان است که به بازدیدکنندگان امکان میدهد تا با تاریخ و فرهنگ غنی این شهر آشنا شوند. این پل همچنان بخشی از میراث فرهنگی ایران است که در فهرست آثار ملی قرار دارد و در حفظ هویت تاریخی اصفهان تأثیر زیادی دارد.
در مجموع، پل جویی نه تنها از نظر معماری بلکه از جنبههای فرهنگی، اجتماعی و تاریخی نیز بهعنوان یکی از مهمترین آثار دوره صفویه در اصفهان شناخته میشود و همچنان جایگاه ویژهای در تاریخ معماری ایران دارد.