راهنمای سفر به هرمزگان (بخش اول) | هرمزگان، یکی از استان‌های جنوبی ایران، سرزمینی با فرهنگی غنی و تاریخی پربار است که در کنار آب‌های نیلگون خلیج فارس و دریای عمان قرار گرفته است. این استان به دلیل موقعیت استراتژیک خود از دیرباز محل تلاقی فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف بوده و مردمان آن ترکیبی از اقوام و سنت‌های گوناگون را در دل خود جای داده‌اند.
مردمان هرمزگان
مردم هرمزگان به خونگرمی، مهمان‌نوازی و فرهنگ صلح‌طلبانه معروف‌اند. این استان محل زندگی قومیت‌های مختلف از جمله بندری‌ها، بلوچ‌ها و عرب‌هاست که هر یک فرهنگ و آداب و رسوم خاص خود را دارند. لهجه و گویش بندری که متأثر از زبان‌های فارسی، عربی، هندی و آفریقایی است، یکی از ویژگی‌های بارز فرهنگی مردم این منطقه است. پوشش سنتی زنان شامل “چادر بندری” و “لباس گلابتون” با تزیینات خاص و برقع‌های زیبا است، در حالی که مردان بیشتر از “دشداشه” و “چفیه” استفاده می‌کنند.
غذاهای محلی هرمزگان
غذاهای هرمزگان، مانند سایر نقاط جنوبی ایران، به شدت متأثر از موقعیت جغرافیایی و فرهنگ دریانوردی آن است. غذاهای محلی این استان دارای طعم‌های تند و معطر هستند که از ادویه‌هایی نظیر زردچوبه، فلفل قرمز، کاری و تمبر هندی بهره می‌برند. برخی از معروف‌ترین غذاهای هرمزگان عبارت‌اند از:
- ماهی و برنج: یکی از رایج‌ترین غذاها که با انواع ماهی‌های تازه مانند هامور، سرخو و شیر طبخ می‌شود.
- قلیه‌ماهی: خورشتی خوش‌طعم که از ماهی، تمرهندی و سبزی‌های معطر تهیه می‌شود.
- هواری: برنجی مخصوص که همراه با میگو یا ماهی، و ادویه‌های خاص هرمزگانی پخته می‌شود.
- نان محلی “تموشی“: نانی نازک که با سس مخصوص از تخم‌مرغ و سبزیجات سرو می‌شود.
- بلالیت: نوعی رشته‌پلوی شیرین که معمولاً برای صبحانه سرو می‌شود.
سنت‌ها و آیین‌های فرهنگی
هرمزگان مهد سنت‌های دیرینه‌ای است که در مراسم مذهبی و جشن‌ها نمود پیدا می‌کنند. از مهم‌ترین آیین‌های این منطقه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نوروز صیاد: جشنی که در جزیره قشم برگزار می‌شود و ماهیگیران طی آن برای شکرگزاری از دریا، یک روز از صید خودداری می‌کنند.
- زار: آیینی سنتی برای شفای بیماران که با موسیقی و حرکات خاص برگزار می‌شود و ریشه در باورهای قدیمی منطقه دارد.
- عروسی‌های بندری: شامل رقص‌های محلی همچون “لیوا” و “شوشی” است که با سازهای سنتی همچون جفتی، دهل و نی‌انبان همراه است.
تفریحات و جاذبه‌های گردشگری استان هرمزگان
هرمزگان با داشتن طبیعت بی‌نظیر، جاذبه‌های گردشگری متعددی دارد که هر ساله مسافران زیادی را به خود جذب می‌کند. برخی از محبوب‌ترین تفریحات و مکان‌های دیدنی هرمزگان عبارت‌اند از:
- جزیره هرمز: با خاک‌های رنگارنگ و طبیعت منحصر به فرد، از جمله کوه‌های نمکی و غارهای طبیعی.
- جزیره قشم: دارای جاذبه‌هایی همچون دره ستارگان، تنگه چاه‌کوه و جنگل‌های حرا.
- سواحل بندرعباس: فرصت مناسبی برای ورزش‌های آبی مانند غواصی، قایق‌سواری و شنا.
- بازارهای سنتی: بازار قدیمی بندرعباس و قشم که انواع صنایع‌دستی و محصولات محلی مانند حصیربافی، پارچه‌های دست‌دوز و زیورآلات سنتی را عرضه می‌کنند.
- آب‌گرم‌های گنو: منطقه‌ای طبیعی با چشمه‌های آبگرم که خواص درمانی دارند.
در مجموع، هرمزگان با فرهنگ متنوع، غذاهای خوش‌طعم و جاذبه‌های طبیعی بی‌نظیر، یکی از ارزشمندترین مقاصد گردشگری ایران است که بازدید از آن تجربه‌ای فراموش‌نشدنی را برای هر مسافری رقم می‌زند.
چند تا از معروف‌ترین صنایع دستی استان هرمزگان:
هرمزگان یه عالمه صنایع‌دستی قشنگ و خاص داره که همشون نشون‌دهنده هنر و سلیقه مردم این منطقه هستن. بیشتر این صنایع‌دستی از دل فرهنگ و سبک زندگی مردم جنوب میاد و خیلیاشون از قدیم تا حالا بین نسل‌ها دست‌به‌دست شده است.
- گلابتون‌دوزی:
- یکی از زیباترین هنرهای دستی هرمزگانه که روی پارچه‌های مختلف با نخ‌های طلایی و نقره‌ای طرح‌های خیلی ظریفی می‌زنن. لباس‌های محلی زنونه، مخصوصاً چادرهای بندری، با این دوختا خیلی قشنگ و خاص میشن.
- خوس‌دوزی:
- توی این هنر، با نخ‌های براق روی پارچه‌های توری و حریر طرح‌های هندسی و گل‌دار می‌دوزن. بیشتر روی لباس‌های عروسی و شال‌های زنونه دیده میشه.
- حصیربافی:
- به خاطر نخل‌های زیاد توی هرمزگان، حصیربافی یکی از رایج‌ترین هنرهاست. از برگ نخل، سبد، زیرانداز، کیف، بادبزن و حتی وسایل تزئینی درست می‌کنن که هم کاربردی هستن، هم خیلی خوشگل.
- سوزن‌دوزی بلوچی:
- یه هنر خیلی معروف که بیشتر بین بلوچ‌های ساکن هرمزگان رواج داره. طرح‌های ریز و پیچیده با رنگ‌های شاد روی لباس‌ها دوخته میشه که معمولاً خیلی زمان‌بره ولی فوق‌العاده زیبا میشه.
- گرگوربافی:
- این یکی به کار صیادها میاد. از سیم‌های فلزی، یه جور تله ماهیگیری سنتی به اسم گرگور درست می‌کنن که هنوزم بین ماهیگیرهای محلی کاربرد داره.
- زیورآلات سنتی:
- زن‌های هرمزگان عاشق زیورآلات خاص و دست‌ساز هستن. از طلا و نقره، گوشواره‌ها، گردنبندها و دستبندهایی با طرح‌های سنتی مثل طرح لنج یا دریا درست می‌کنن که خیلی ظریف و خاصه.
- لنج‌سازی:
- ساخت لنج‌های چوبی یکی از صنایع قدیمی هرمزگان محسوب میشه. مردم جنوب هنوز هم با همین لنج‌های سنتی به دریا میرن و ماهیگیری می‌کنن.
در کل، صنایع‌دستی هرمزگان خیلی رنگی، پر از نقش‌ونگار و باحال هستن و هر کدومشون یه داستان خاص از زندگی مردم جنوب رو روایت می‌کنه
اقامتگاه‌های بوم‌گردی در هرمزگان
هرمزگان پر از اقامتگاه‌های بوم‌گردی جذابه که می‌تونید توشون اقامت کنید و از فرهنگ و طبیعت محلی لذت ببرید. چند تا از این اقامتگاه‌ها رو بهتون معرفی می‌کنم:
اقامتگاه بوم‌گردی بردول
این اقامتگاه در شهرستان پارسیان واقع شده و با معماری سنتی و فضای صمیمی، تجربه‌ای متفاوت از زندگی محلی رو بهتون ارائه می‌ده. اتاق‌ها ساده و تمیز هستن و غذاهای محلی هم سرو میشن.
اقامتگاه بوم‌گردی شنیوب
این اقامتگاه هم در پارسیان قرار داره و با فضای گرم و دوستانه، اقامتی راحت رو فراهم می‌کنه. اتاق‌ها با دکوراسیون محلی تزیین شدن و می‌تونید از غذاهای سنتی منطقه لذت ببرید.
اقامتگاه بوم‌گردی کلودنگ
واقع در دهکده‌ای زیبا در هرمزگان، این اقامتگاه با محیطی آرام و دل‌نشین، فرصتی برای آشنایی با فرهنگ محلی و طبیعت بکر رو فراهم می‌کنه.
اقامتگاه بوم‌گردی بامحمود
این اقامتگاه در جزیره قشم قرار داره و با معماری سنتی و فضای دوستانه، تجربه‌ای خاص از زندگی در جزیره رو بهتون می‌ده. غذاهای دریایی تازه و محلی هم جزو ویژگی‌های خوب اینجاست.
اقامتگاه بوم‌گردی کدم قشم
این اقامتگاه در روستای سهیلی قشم واقع شده و با ۸ واحد اقامتی، فضایی سنتی و دل‌نشین رو برای مسافران فراهم می‌کنه. صبحانه محلی هم سرو میشه که تجربه‌ی سفرتون رو کامل می‌کنه.
با اقامت در این بوم‌گردی‌ها، می‌تونید از نزدیک با فرهنگ، غذاها و سبک زندگی مردم هرمزگان آشنا بشید و سفری به‌یادماندنی داشته باشید.
ادامه این مطلب را در بخش دوم راهنمای سفر به هرمزگان بخوانید…
