گردشگر، عامل پیشرفت فرهنگی کشور
هنر به معنای نافذ کلمه به مجموعه تناقضات ذهنی فردی گفته می‌شود که در حیطه روانشناسی افکار خود را با استفاده از ابزار رسانه‌ای به معرض نمایش می‌گذارد. در اینکه هنرمندان ایرانی همواره از دو بن‌مایه فکری متفاوت رنج می‌برند شکی نیست (سنتی که دم از مدرنیته می‌زند) اما مسئله اصلی هنرمندان، به‌خصوص تولیدکنندگان آثار صنایع‌دستی محدود به حمایت‌های معنوی – مالی ارگان‌های دولتی نمی‌شود، بلکه سیاست‌گذاری‌های بین‌المللی همواره در راستای بهبود وضعیت یا تضعیف بازار نقش مستقیم دارند. در رابطه با این موضوع گفت‌وگویی با محسن غلامی تولیدکننده جعبه‌های استخوانی در اصفهان داشتیم که به اهمیت و جایگاه گردشگر در برخورد با چگونگی مرتفع ساختن مسائل صنایع‌دستی در ایران اشاره کرد.
پس از ۲۰ سال
محسن غلامی که بیش از ده سال است به تولید جعبه‌های استخوانی در اصفهان می‌پردازد، چنین صنعتی را ازجمله صنایع سنتی – بومی اصفهان دانست و گفت: حضور گردشگر در هر منطقه‌ای به‌طور ناخواسته باعث پیشرفت اقتصادی و فرهنگی آن جامعه خواهد شد. به همان نسبت کمبود گردشگر در مناطق حاصلخیز گردشگری می‌تواند باعث زوال فرهنگ و خشک شدن ریشه‌های اقتصادی آن شود. با توجه به میل شخصی تولید چنین جعبه‌هایی را آغاز کردم و همواره سعی می‌کنم که تولیدات ما در حد عالی با استفاده از استخوان‌های شتر مرغوب انجام پذیرد. از همین رو پس از ۲۰ سال سابقه کار در رشته مینیاتور به تولید چنین جعبه‌هایی گرایش پیدا کردم و توانستم در این زمینه کارآفرینی اندکی نیز داشته باشم.
گردشگری بنیاد فرهنگی جامعه
اما اگر بخواهیم سطح فرهنگی یک جامعه را موردمطالعه قرار دهیم به همان اندازه که در درک آن ناتوانیم می‌توانیم تحقیق و پژوهش کنیم. برای این کار نیاز به مطالعات روانشناسی – فرهنگی نیست بلکه می‌توان با چند پرسش ساده از گردشگرانی که به‌منظور سیاحت به کشورمان سفر می‌کنند عوامل فرهنگ‌ساز در کشور را شناسایی و به باور اجتماعی نزدیک کنیم. برای اینکه یک عامل فرهنگی تبدیل به یک باور اجتماعی شود در ابتدا باید جامعیت پیدا کند و تنها راه آن ایجاد تعامل میان سنت و مدرنیته است که گردشگری می‌تواند ابزار مناسبی برای مرتفع ساختن این چاله فرهنگی در کشور باشد. از همین رو نظر محسن غلامی را در مورد استقبال گردشگران از جعبه‌های استخوانی و میزان رضایت آن‌ها از سفر به کشورمان را جویا شدیم: من فکر می‌کنم عامل موفقیت هنرهای سنتی در هر کشوری میزان گردشگران خارجی موجود در آن کشور باشد اگر می‌بینیم که در موزه‌های غربی آثار باستانی ایرانی به نمایش درمی‌آید و برای خود ایرانیان جای تعجب دارد باید به این باور نزدیک شویم که خود ایران به‌مراتب باشکوه‌تر از موزه‌های حاضر در کشورهای غربی است. از همین رو من به‌عنوان یک تولیدکننده ایرانی همواره رضایت گردشگران خارجی را جویا شدم که خوشبختانه تقریباً همگی با رضایت صحبت می‌کردند البته اندکی هم از نحوه برخورد نارضایتی‌هایی داشتند که می‌توان با یک آموزش ساده در این زمینه این مشکلات اندک را مرتفع کرد.
در حقیقت این جامعه‌ای که به‌سرعت آرمان‌های خود را تغییر می‌دهد نیاز به یک همسان‌سازی فرهنگی دارد که به‌راحتی می‌توان با اندیشه‌هایی این‌چنینی به نسل فرداهایی بهتر اندیشید و مطمئن بود، از روزهایی که گردشگران با لبخندهای ملیح و حیرت‌انگیز از شکوه و عظمت ایران بازدید می‌کنند.
علی رفیعی وردنجانی
