مار گزیدگی

راهنمای کاربردی کمپینگ ( مار گزیدگی )

مارگزیدگی یکی از احتمالاتی است که در سفر امکان برخورد با آن رادارید و باید خیلی هوشیارانه و با دقت عمل کنیدزیرا هر گونه غفلت و اشتباه خطرات بسیاری را برای فرد مصدوم به همراه دارد .

بنابراین لازم است مصدوم را حتما و در اسرع وقت به مراکز درمانی منتقل کنیم تا تحت مراقبت های لازم قرار گیرد .همان طور که می دانید همه مارها سمی نیستند و در واقع به دو دسته سمی و غیر سمی تقسیم می شوند . مارهای سمی از نظر میزان سمی بودن یکسان نبوده و با هم فرق دارند . همچنین از نظر شکل ظاهر نیز مارهای سمی و غیر سمی تفاوت های آشکاری دارند .

روش های گوناگونی برای شناخت مارهای سمی و غیر سمی وجود دارد که در اینجا از ذکر این روش ها خودداری می کنیم . شاید مناسب ترین و مفید ترین رویکرد این باشد که همه مارها را سمی قلمداد کنیم ودر نزدیک شده به مارها دقت کنیم به هیچ عنوان خود را در شرایط خطر قرار ندهیم .مار گزیدگی را جدی بگیرید .

در صورتیکه خود شما و یکی از همراهان دچار گزش یک مار شد ,چه کارهایی را باید و چه کارهایی را نباید انجام دهیم . اولین و مهم ترین نکته چه در مارگزیدگی و چه در تمام آسیب دیدگی های دیگر لزوم حفظ آرامش است .

استرس درصد بالایی از کارایی شما را از بین می برد . لزومی ندارد بترسید شما گام در راهی گذاشته اید که پر از خطر است . قطعا شما انسان خطر پذیری بوده اید که پا در جنگل کویر و یا کوهستان گذاشته اید .

آرامش خود را حفظ کنید و مطمئن باشید که می توانید خود و یا دوست خود را نجات دهید . اطراف را به دقت نگاه کنید و مطمئن شوید که مار یا مارهای دیگر در محل وجود ندارند . در صورت وجود ترجیحا به جای سعی در کشتن مار سریعا از محل دور شوید .

درصورتی که خطری وجود ندارد به هیچ عنوان مصدوم را وادار به حرکت نکنید . به دقت محل گزش را بررسی کنید . در مارهای سمی محل گزش به صورت یک یا دو سوراخ نسبتا عمیق است .

در صورتی که محل گزش به صورت یک ردیف دندان بود می توانید خیالتان از بابت سمی نبودن مار راحت باشد و مطمئن شوید که شما یا دوستتان از گزش مار نخواهید مرد ! سوزش , تورم , قرمزی محل , تهوع ,استفراغ , سرگیجه , کاهش فشارخون ضعف و بسیاری علائم دیگر ممکن است در اثر گزش مار سمی ایجاد شود .

البته وجود این علائم و علائم دیگر و شدت و ضعف آنها به عواملی همچون میزان سم , نوع مار و حساسیت فرد بستگی دارد .

اکثر گزیدگی ها در ناحیه دست و پاها اتفاق می افتد . بنابراین توصیه می شود در مورد مارهایی که سم آنها از طریق اختلال در عملکرد دستگاه عصبی عمل می کند مانند مار کبری و مار مرجانی با استفاده از پارچه یا باندی که حدود ۴ تا ۵ سانتی متر عرض داشته باشد , بالا و پایین محل گزیدگی را ببندید که البته این کار باید با رعایت اصول انجام شود . باند یا پارچه را طوری ببندید که یک انگشت براحتی از زیر آن عبورکند و مانع مصدود شدن خون سرخرگی نشود .

توجه

در صورتی که محل گزش در نزدیکی مفاصل است , از قرار دادن نوار در دو سمت مفصل خودداری کنیدو نوار مورد نظر را فقط در بالای زخم ( سمتی که به تنه مصدم نزدیک تر است ) ببندید.

عضو زخمی را پایین تر یا هم سطح قلب قرار دهید . زیور آلات , ساعت یا لباسهای تنگ را از اندام گزیده شده خارج کنید . استفاده از دستگاه پمپ مکنده ی مخصوص در ۳۰ دقیقه اول مار گزیدگی توصیه می شود .

در صورتی که پس از ۵ تا ۱۰ دقیقه بعد از گزیدگی به بیمار رسیدید , توسط ساکشن کردن می توانید ۲۵-۵۰ درصد زهر را خارج کنید . در صورت در اختیار داشتن محلول آنتی سپتیک یا صابون سطح زخم را با آن شستشو دهید .

در نقطه گزیدگی و درست با همان عمقی که نیش مار فرورفته است در سطحی حدود ۴ میلی متر یک برش خطی بدهید . هیچگاه روی ناحیه را برش ضربدری ندهید زیرا این کار ریسک بریده شدن اعصاب و عروق خونی را افزایش می دهد .

زخم باید حدود ۲۰ دقیقه ساکشن شود . در صورتیکه نجات دهنده خود زخم بازی در دهان یا اطراف دهان داشته باشد , باید از این کار اجتناب نماید . مایع زخم که توسط ساکشن دهانی خارج می گردد , باید مرتبا دور ریخته شود .

بااین حال اگر احتمالا بلعیده شد , جای نگرانی نیست ؛ زیرا زهر در معده بی اثر می شود . بسیاری از متخصصین با ساکشن دهانی مخالفند . اما احتمالا شما هم با این نظر موافقید که باید برای نجات جان خود و یا دوستتان هر کاری می توانید انجام دهید .

در صورت امکان اطلاعات صحیحی در مورد شکل مار به دست آورید . هرگز به بیمار اجازه ندهید که راه برود . بعد از انجام اقدامات گفته شده مصدوم را سریعا به مراکز درمانی منتقل کنید . به یاد داشته باشد که حتی با اانجام ساکشن به موقع و دقیق باز هم مقداری از سم در خون مصدوم وجود دارد که باید با کمک پادزهر مناسب حذف شود .

نکته

سم بعضی از مارها ( مثل مار کبرا و مار مرجانی ) برروی سیستم عصبی اثر می گذارد و با فلج کردن عضلات تنفسی باعث خفگی و مرگ فرد می گردد. ارایه ی کمک های اولیه مناسب , به ویژه انجام تنفس مصنوعی ( احیای قلبی – ریوی) در نجات زندگی این فرد از اهمیت خاصی برخوردار است .

منبع : سیری در ایران