اگر به خوانسار رفتید حتمی به آسیاب آبی خوانسار هم سر بزنید آسیابی که قدمت چند صد ساله دارد . شهر خوانسار در روزگاران قدیم دارای آسیاب های فراوان بوده است که امروزه تنها یکی از آنها مشغول به کار می باشد. قدیمی ترین آسیاب آبی استان اصفهان که در سرچشمه خوانسار قرار دارد و از دو سنگ ثابت و متحرک ساخته شده و همچنان مشغول به کار است و روزی یک‌ونیم تن گندم و جو را آسیاب می‌کند. این مجموعه تنها بازمانده از ۴۱ آسیاب آبی این شهرستان می باشد و امروز به مکانی جذاب برای بازدید گردشگران تبدیل شد. بازدید کنندگان می توانند در محوطه چای بنوشند و خرید کنند و عکسهایی به یادگار با آسیاب آبی بگیرند.
آسیاب آبی خوانسار اصفهان
البته از آنجایی که در گذشته اکثر غذاهای مردم بر پایه آرد تهیه می شده است، در روزگاران قدیم آسیاب ها جزو مکان های حائز اهمیتی بودند که بسیاری از خوراک مردم را تهیه می کردند. دو نوع متفاوت آسیب قدیمی وجود دارد که یکی از آنها آسیاب آبی و دیگری آسیاب بادی می باشد. در شهرها و مناطق کویری، آسیاب ها به صورت بادی هستند. در مناطقی که آب بیشتری در آنها یافت می شد و جریان داشت، آسیاب های آبی قرار داشتند.
قبل از دوره ساسانیان آسیاب با چرخ دنده به شتر وصل می شد که نمونه دکوری این آسیاب را الان در ورزنه اصفهان میتوان دید، مدل بادی اش هم در کویر پیدا می شود اما ساخت آسیاب آبی را رومیان به ایرانیان آموختند و این آسیاب ها در ایران زیاد شدند.
همچنین بخوانید: ورزنه شهر کبوتران سفید
راه دسترسی به آسیاب آبی خوانسار
آسیابی که امروز در خوانسار فعال است یک آسیاب آبی است و در نزدیکی پارک سرچشمه خوانسار و در مسیر این چشمه قرار دارد و برای کار کردن از نیروی آب کمک می گیرد و قدمتی نزدیک به چهارصد سال دارد. از آنجایی که آب فراوانی در شهر خوانسار جریان دارد، آسیاب های آبی زیادی در این شهر وجود داشته اند که امروزه نیز آثاری از آنها دیده می شود.
آقای نظری مسئول تنها آسیاب باقی مانده در خوانسار است و در تنها آسیاب خوانسار همیشه می توان او را دید. او که به روی بازدید کنندگان لبخند زده و به معرفی بیشتر آن میپردازد.وی میگوید: خوانسار در گذشته چندین آسیاب داشت و چرخ های آنها آرد نان تنورهای خانگی خوانساری ها را کیسه می کردند. مردم گونی های گندم، جو، سویا، سریش و ذرت و سنجد می آوردند و پس از آرد شدن تحویل می گرفتند. ۶ کیلو می دادند، ۵ کیلو می گرفتند، بعد ها جای آرد سکه می دادند و حالا از ۴۱ آسیاب تنها یک آسیاب باقی مانده که روزی نزدیک به ٢٠٠ کیلو گندم یا جو آرد می کند.
البته چند سال پیش این آسیاب، آغلی برای خوش نشینی گاو و گوسفندها شده بود اما با تمام مشکلات بالاخره آسیاب را دوباره احیا کردیم. عملکرد آسیاب آبی به این صورت است که آب ابتدا وارد یک حوضچه یا استخر می شود که در آنجا مواد زائد همراه آب از آن جدا می شود. آب بعد از گذر از تخته بند حوضچه به تنوره عمودی وارد می شود و با فشار زیاد به پرده چوبی برخورد می کند و آن را می چرخاند و در نتیجه، سنگ رویی آسیاب نیز می چرخد و گندم را آرد می کند.
یلدا توکلی
