معرفی آثار تاریخی

شاهکار هنر و معماری ایرانی مقصد شب گردی

باغ فتح آباد کرمان، باغی تاریخی که یکی از مشهورترین دیدنی های کرمان به حساب می آید و در سال های اخیر به زیبایی مورد بازسازی قرار گرفته است. همراه ما شوید تا سری به گوشه و کنار باغ فتح آباد بزنیم و شما را با بخش های مختلف، امکانات و آدرس باغ فتح آباد کرمان آشنا کنیم.

استان کرمان، دیار کریمان، دیدنی ها و جاذبه های بسیاری را در خود جای داده است. از کویر لوت و کلوت های شهداد تا باغ شاهزاده و بازار تاریخی آن. در این میان جاذبه های تاریخی هستند که کمتر بین مردم شناخته شده اند؛ از جمله آنها می توان به باغ و عمارت فتح آباد در شهر کرمان اشاره کرد که با نام صاحب قدیمی آن به نام باغ بیگلر بیگی نیز شناخته می شود. سوار بر قطار کرمان که باشید می توانید در گذر از دشت ها این بنای تاریخی را از داخل واگن مشاهده کنید که به مانند نگینی در میان کویر می درخشد.

باغی که در اصل در منطقه اختیارآباد کرمان و ۲۵ کیلومتری مرکز این شهر واقع شده است. باغ فتح آباد در زمان خود رونق و شکوه فراوانی داشت و سبک ساخت آن، بعدها الگویی برای ساخت مجموعه جهانی باغ شاهزاده ماهان شد؛ اما بی توجهی ها به فتح آباد باعث شد تا نتواند آن شهرتی که شایسته‌اش بود را به دست آورد و برای سالهای طولانی زیر سایه باغ شازده ماهان باقی ماند.

قدمت این مجموعه به دوره قاجار باز می گردد و در سالهای اخیر مرمت شده است. باغ فتح آباد کرمان امروزه به عنوان یکی از جاذبه های برتر گردشگری کرمان شناخته می شود به طوری که در عید سال ۱۳۹۶ پربازدیدترین جاذبه کرمان لقب گرفت. زمانی که به بازدید این مجموعه می روید توجه داشته باشید که حتما هم روز و هم شب آن را تجربه کنید. باغ عمارت فتح آباد برای شب ها و نورپردازی ویژه آن محبوبیت بسیاری پیدا کرده است. تا اندازه ای که به دلیل نورپردازی های بزرگ کنار حوض آن، این تصور برای هواپیماها به وجود می آید که باند فرودگاه کرمان در این محل قرار گرفته است.

این اثر تاریخی و گران بها در تاریخ دوازدهم بهمن ماه سال ۱۳۸۱ با شماره ثبت ۷۲۸۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است. باغ فتح آباد یکی از املاک وقفی استان کرمان به حساب می آید و به همین دلیل مدیریت آن زیر نظر اداره کل موقوفات و امور خیریه استان کرمان قرار دارد؛ اما کارهای مرمت این اثر زیر نظر سازمان میراث فرهنگی انجام شده است. البته این روزها این مجموعه زیر نظر خانم سروناز نخعی -مسوول سابق رستوران و هتل باغ شازده- اداره می شود.

معماری و بخش های مختلف باغ فتح آباد

باغ فتح آباد در زمینی به وسعت ۱۳هکتار و زیربنای ۱۵۰۰ متر بنا شده است. این بنا سبکی اروپایی- ایرانی دارد و زمین های کشاورزی و باغ های گوناگون آن را احاطه کرده اند. زمانی که وارد عمارت فتح آباد می شوید، در مقابل خود حوضی بزرگ و مستطیلی شکل به ابعاد ۶۰ متر در ۶ متر می بینید که انعکاس عمارت اصلی در مقابل آن بر شکوه و جلال ساختمان و باغ می افزاید.

در ادامه به معرفی بخش های مختلف این جاذبه می پردازیم:

– ساختمان اصلی باغ فتح آباد

عمارت فتح آباد یا ساختمان (کوشک) اصلی در انتهای شمالی باغ واقع شده و دو طبقه دارد. این ساختمان با طاق نماها در دو طرف عمارت و اتاق های سه دری و پنج دری، در میان مجموعه فتح آباد خودنمایی می کند. ساختمان اصلی با مصالح خشت خام و ملات گل ساخته شده است و روی آن را با لایه ای از گچ پوشانده اند. فضاهای درونی نیز از گچ کاری های زیبا بی بهره نبوده است و استادکاران با مهارت خاص خود سطوح دیوارها، پیشانی ورودی ها، قوس ها و پیرامون بخاری ها را به شکلی تماشایی تزیین کرده اند. اتاق های این کوشکِ تاریخی نیز به سبک اتاق های سنتی قاجاری تزیین و به شکل زیبایی نورپردازی شده که معروف ترین اتاق آن،‌ اتاق شاه نشین است.
بر بالای سر در ورودی عمارت اصلی، روزنه های مدوری دیده می شود که در گذشته ذره بین های قوسی درون آن کار گذاشته بودند تا نور چراغ های بادی را شب ها در جلوخانِ بنا منعکس کنند. بر روی سر در آن نیز کتیبه ای گچی دیده می شود که با خط زیبای نستعلیق آیه «بسم الله الرحمن الرحیم» و «نصرمن الله و فتح قریب» بر روی آن نقش بسته است. در کنار آن تاریخ ۱۳۱۰ ه.ق نیز نوشته شده که به احتمال زیاد در این تاریخ ساختمان مورد بازسازی قرار گرفته است.

– موزه حکام

یکی از قسمت های مجموعه باغ فتح آباد،‌ موزه حکام آن است که زندگی نامه و تصاویری از حاکمان قبلی کرمان در آن به تصویر کشیده شده است.

– اتاق نقاشی

عمارت اصلی اتاقی دارد که به نام اتاق نقاشی مشهور شده است. این اتاق در قدیم محل اقامت حاکم کرمان بود و دور تا دور آن نقاشی ها و دیوارنگاره هایی نفیس دیده می شد. از آنجایی که در هنگام کشیدن این نقاشی ها و تزیین آنها از آب طلا استفاده کرده بودند برخی افراد این نقاشی ها را تخریب کرده و طلاهای آن را به سرقت بردند. البته هنوز تعدادی از این دیوانگاره ها باقی مانده است. فعلا درهای این اتاق تا زمان تکمیل مرمت و نصب شیشه هایی بر روی نقاشی ها بسته است.

– ساختمان های جنوبی عمارت اصلی

در سمت جنوبی عمارت اصلی، حیاطی مستطیلی شکل وجود دارد که در دو طرف آن اتاق هایی ساخته اند. ورودی برخی از آنها از داخل عمارت و ورودی بعضی دیگر از سمت حیاط است.

– عمارت چهارفصل | اتاق VIP

از عمارت اصلی به اندازه سی متر رو به سوی شرق حرکت کنید؛ عمارت چهارفصل را می بینید که با یک طبقه، گنبد مرکزی و ایوان های ستون دار جلوه خاصی به مجموعه باغ داده است. آجرکاری ها و گچ کاری های این سازه به قدری زیباست که تماشای‌شان هوش از سر بازدیدکنندگان می برد و آنها را به تحسین هنر ایرانی وادار می کند. امروزه این اتاق کاربری VIP دارد و برای انجام مراسم و جشن های مختلف به افراد اجاره داده می شود.

– زمین های کشت داروهای گیاهی

کرمان برای داروهای گیاهی خود بسیار معروف است و این نوع داروها یکی از سوغاتی های اصلی این استان به حساب می آید. در زمان بازسازی باغ فتح آباد، مسوولان تلاش کردند تا بخشی از این باغ را به کشت گیاهان دارویی اختصاص دهند تا هم از ظرفیت های زمین های اطراف باغ استفاده کنند و هم درآمدزایی برای مجموعه و پوشش هزینه های خرج شده برای آن داشته باشند. خوب است بدانید که این مجموعه بزرگترین مجموعه کشت گیاهان دارویی در کشور است و تنوع گیاهی آن در جای دیگری وجود ندارد. در مورد آبی که این زمین ها را آبیاری می کند نیز باید گفت که با توجه به خشک شدن قنات فتح آباد، امروزه چاه و آب شیرین کن های نصب شده در مجموعه، زمین های کاشت گیاهان دارویی را سیراب می کند.

– درختان قدیمی باغ فتح آباد

در قسمتی از باغ ۵ درخت قدیمی و بلند دیده می شود که یادگار روزهای آبادانی و رونق فتح آباد هستند و از ناملایمات روزگار جان سالم به در برده اند.

امکانات

در باغ فتح آباد امکاناتی برای بازدیدکنندگان فراهم آورده شده است که در این قسمت به معرفی آنها می پردازیم.

– شربتخانه و چایخانه

در شربتخانه و چایخانه باغ انواع عرقیجات، گیاهان دارویی و معطر، فالوده کرمانی و بستنی سنتی مخصوص سرو می شود. این مجموعه سنتیِ باغ فتح آباد در نزدیکی رستوران واقع شده است و در حدود ۲۵ نوع دمنوش ایرانی و انواع کیک های گیاهی و رژیمی را به مشتریان خود ارایه می دهد. در بیرون نیز صندلی های متعددی گذاشته شده است که به گردشگران این امکان را می دهد تا از فضای باغ لذت ببرند. در برخی فصل های سال در کنار بلیت اصلی مجموعه بلیتی رایگان برای شربتخانه به بازدیدکنندگان داده می شود که با استفاده از آنها می توانید یک شربت رایگان میل کنید.

– آلاچیق 

در محوطه باغ که گشتی بزنید با چند استراحتگاه چوبی مواجه می شوید که حکم آلاچیق را برای مجموعه دارند. این آلاچیق ها که در اصطلاح محلی به آنها کپر می گویند محلی خوب برای دور کردن خستگی هاست.

– غرفه های فروش صنایع دستی 

قسمتی از باغ نیز به غرفه های فروش صنایع دستی اختصاص داده شده است تا در آن صنایع دستی و سوغات بومی کرمان به بازدیدکنندگان عرضه شود.

– غرفه فروش گیاهان دارویی (عطاری)

همان گونه که قبلا هم گفتیم باغ فتح آباد یکی از قطب های کشت گیاهان دارویی ست و به همین خاطر در این مجموعه مکانی برای عرضه این نوع از گیاهان و دیگر محصولات گیاهی وجود دارد.

– برگزاری مراسم و جشن 

پس از بازسازی باغ فتح آباد این مجموعه میزبان مراسم و جشن های بسیاری شده است. از آیین تعزیه تا جشن نوروز و کنسرت در این مجموعه برگزار می شود. همچنین سالن VIP باغ برای مراسم و میهمانی ها، سمینارها، جلسات رسمی و کاری، میهمانی های خانوادگی و دانشجویی، جشن تولد، جشن سالگرد ازدواج، جشن فارغ التحصیلی و … با پارکینگ اختصاصی اجاره داده می شود.

اگر دوست دارید تا در این باغ شبی را به همراه عزیزانتان بگذارنید می توانید یکی از اتاق های شاه نشین با هزینه ۳۰۰ هزار تومان، عمارت چهار فصل با هزینه ۴۲۰ هزار تومان و یکی از اتاق های معمولی را با هزینه ۷۰ هزار تومان اجاره کنید.

مهدیه اکبری پارسا

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا