غذای های محلی و ملل
سمنو پزون نوروزی اصفهانی ها
یکی از مراسم جالب و ویژه مردم اصفهان برای عیدنوروز سمنی پزون است.دلیلش هم ساده است.سفره هفت سین حتما باید سمنو داشته باشد.بدون سمنو که هفت سین،هفت سین نمی شود. سمنو در گذشتههای دور و در ایران باستان، از جوانههای تازه رسیده گندم که برای همه ادیان مقدس است، تهیه میشده و آن را نماد زایش و باروری گیاهان میدانستند و البته آن چیزی که حضورش مایه زندگی با برکت میشود. به بیانی دیگر سمنو نمادی است از فراوانی و برخاسته از قدرت و مبارزه با ضعف.
مراسم سمنوپزان درگذشته در اصفهان و خراسان برگزار میشده است، ولی این مراسم به ویژه در اصفهان مربوط به مناطق کویری همچون نایین، اردستان و کاشان بوده که البته خوراسگان که قدمت آن به پیش از اسلام باز میگردد، محل اصلی اجرای این آیین است.امروزه سمنو را با دو هدف تهیه میکنند که در بیشتر اوقات، هدف دومی، منظور نخستین را نیز در برمیگیرد. اگر به صورت ساده و بدون نیت ویژهای و تنها به منظور قرار دادن در سفره هفتسین باشد که تقریبا ۸ ۶ روز مانده به عید نوروز مقدمات پخت سمنو را فراهم میکنند. اما اگر فردی به نیت بخت، سمنو را نذر کرده باشد برای ادای نذر مراسم خاصی را برگزار میکند.صاحب نذر و بانی پخت سمنو را از پیش خبر میکنند و او را از نیت و تصمیمشان مبنی بر آوردن بعضی لوازم مورد نیاز سمنو مانند بادام، گردو، پسته و فندق و یا حتی آرد، باخبر میکند و او نیز موظف است که آنها را در زمان مناسب دعوت کند.
وقتی مقدمات پخت سمنو فراهم آمد و سمنو به مرحله جوشیدن رسید، زنهایی که نذر ریختن پسته یا بادام و … را در دیگ سمنو دارند، نذری خود را مشت مشت در آن میریزند و پس از افزودن مقدار متناسب از آرد، دوباره آن را هم میزنند و پس از آن سمنو را «دم» میکنند و در بعضی جاها و از جمله اصفهان، روی دیگ را با مقداری آتش و خاکستر میپوشانند.
مراسم سمنوپزان درگذشته در اصفهان و خراسان برگزار میشده است، ولی این مراسم به ویژه در اصفهان مربوط به مناطق کویری همچون نایین، اردستان و کاشان بوده که البته خوراسگان که قدمت آن به پیش از اسلام باز میگردد، محل اصلی اجرای این آیین است.امروزه سمنو را با دو هدف تهیه میکنند که در بیشتر اوقات، هدف دومی، منظور نخستین را نیز در برمیگیرد. اگر به صورت ساده و بدون نیت ویژهای و تنها به منظور قرار دادن در سفره هفتسین باشد که تقریبا ۸ ۶ روز مانده به عید نوروز مقدمات پخت سمنو را فراهم میکنند. اما اگر فردی به نیت بخت، سمنو را نذر کرده باشد برای ادای نذر مراسم خاصی را برگزار میکند.صاحب نذر و بانی پخت سمنو را از پیش خبر میکنند و او را از نیت و تصمیمشان مبنی بر آوردن بعضی لوازم مورد نیاز سمنو مانند بادام، گردو، پسته و فندق و یا حتی آرد، باخبر میکند و او نیز موظف است که آنها را در زمان مناسب دعوت کند.
وقتی مقدمات پخت سمنو فراهم آمد و سمنو به مرحله جوشیدن رسید، زنهایی که نذر ریختن پسته یا بادام و … را در دیگ سمنو دارند، نذری خود را مشت مشت در آن میریزند و پس از افزودن مقدار متناسب از آرد، دوباره آن را هم میزنند و پس از آن سمنو را «دم» میکنند و در بعضی جاها و از جمله اصفهان، روی دیگ را با مقداری آتش و خاکستر میپوشانند.
سرودهای سمنو پزونمعمولاً پختن سمنو در کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان بیشتر از دیگر نقاط انجام میشود. در افغانستان و تاجیکستان، سرودههایی در هنگام پختن آن از سوی زنان اجرا میشود. سروده “سمنو در جوش و ما کفچه زنیم، دیگران در خواب و ما دفچه زنیم”، نمونهای از این سرودهها است.
درقدیم هنگام پختن سمنو در دیگها بادام میریختند. گاهی در میانه پختن سمنو و گاهی هم چیزی نمانده به پایان یافتن پخت آن. از دیرباز، سمنو را در دیگهای مسی میپختهاند و بر این باور بودهاند که هم سمنو را خوشرنگ میکند و هم گرما را به گونهای پخش میکند که هیچ بخشی از سمنو بیشتر از دیگر بخشها داغی نمیگیرد تا بسوزد و هم توانمندیهایی از مس به سمنو وارد میشود.
امروزه با روی کار آمدن آلومینیم در صنعت ظروف، ازظروف روحی و آلومینیمی نیز در پخت سمنو استفاده میشود.
درقدیم هنگام پختن سمنو در دیگها بادام میریختند. گاهی در میانه پختن سمنو و گاهی هم چیزی نمانده به پایان یافتن پخت آن. از دیرباز، سمنو را در دیگهای مسی میپختهاند و بر این باور بودهاند که هم سمنو را خوشرنگ میکند و هم گرما را به گونهای پخش میکند که هیچ بخشی از سمنو بیشتر از دیگر بخشها داغی نمیگیرد تا بسوزد و هم توانمندیهایی از مس به سمنو وارد میشود.
امروزه با روی کار آمدن آلومینیم در صنعت ظروف، ازظروف روحی و آلومینیمی نیز در پخت سمنو استفاده میشود.