کشف گنج ،یک تونل در مسجد امام اصفهان کشف شد
اینکه از هر زخمه کلنگ بر دل زمین اصفهان گنجی سر برمی‌آورد، موضوعی است که این روزها دیگر بر کسی پوشیده نیست که نمونه های آن را می توان در کشف پایه های کاخ جهان نما در زمان ساخت تونل مترو گرفته تا گنج‌های بی‌شمار از نشانه‌های زندگی هزاران سال پیش در مسیر ساخت میدان امام علی (ع) دید.
اما این بار زمانی که کارگران مسجد امام (ره) اصفهان در پی کشف دلیل نم زدگی پایه‌های مسجد و رفع این مشکل شروع به برداشتن موزاییک های کف شبستان کردند، هیچ‌گاه تصور نمی کردند که در واقع در حال یک کاوش تاریخی هستند.روز گذشته زمانی که کارگران مسجد امام در پی خاک‌برداری و برداشتن موزاییک‌های این بخش از مسجد بودند، ناگهان یکی از کارگران به یک فضای خالی سقوط می‌کند و این کاوش پرده از راز وجود یک تونل زیرزمینی در زیر مسجد امام خمینی (ره) برمی‌دارد. خبرگزاری مهر که در این راستا یکی از حافظین میراث باستانی و تاریخی این شهر است درباره این کشف گزارشی را که می خوانید منتشر کرده است.
کشف تونل طاق چشمه ای باستانی در زیر مسجد امام‌خمینی (ره) اصفهان
علمدارعلیان، باستان‌شناس اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان با تایید این مطلب اظهار داشت: در پی تعمیرات مسجد امام خمینی (ره) یک تونل طاق چشمه ای باستانی کشف شده است که دقایقی پیش از آن بازدید کردم.وی با بیان اینکه تا زمان بررسی های نهایی، طول، عرض، مسیر امتدادی این تونل مشخص نیست، افزود: احتمالات مختلفی درباره کاربری این تونل وجود دارد؛ این تونل می‌تواند ساختاری مرتبط با خود مسجد، آبراه یا تونل انسانی باشد.
اظهارنظر تا ۱۰ روز دیگر
باستان‌شناس اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان با بیان اینکه فقط بخشی از سقف این تونل تخریب شده است اما هنوز شرایط برای مطالعه دقیق و اینکه به کجا راه دارد مشخص نیست، تاکید کرد: به زودی جلسه تصمیم گیری برای بازکردن و تخلیه مسیر این تونل توسط میراث فرهنگی اصفهان برگزار می‌شود وحدود یک هفته تا ده روز دیگر می‌توان در این ارتباط به شکل قاطع اظهار نظر کرد.وی در پاسخ به این سوال که با توجه به کشف یک جمجمه در این مسیر آیا ممکن است تونل کاربردی مانند اصطبل داشته باشد، گفت: من چنین جمجمه‌ای مشاهده نکردم، اما این موضوع نیز بعید نیست؛ هم اکنون بخش‌های زیادی از تونل به دلیل ریزش و در بخشی به دلیل انباشت فاضلاب مسدود شده است و تا زمانی که تخلیه انجام نشده و فضای بازدید کارشناسی مهیا نشود هیچ احتمالی را نمی‌توان تایید یا تکذیب کرد.پیش از این باستان شناسان بارها و بارها درباره وجود تونل های زیرزمینی در نقاط مختلف استان و راه داشتن آنها سخن گفته اند که از جمله آنها تونلی رابط میان عالی قاپو و مسجد شیخ لطف الله بود که با وجود مدارک قبلی و تاکید باستان‌شناسان وبه گفته کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی استان اصفهان، وجود این تونل و تونل‌های مشابه در اصفهان را تا زمان کشف رد می‌شود.
ممکن است همه جای شهر تونل باشد
پیش از این علیرضا جعفری زند در ارتباط با وجود راهروی زیرزمینی رابط میان مسجد شیخ لطف‌الله و عالی قاپو اظهار داشت: در تمامی بخش‌های مختلف شهر اصفهان امکان کشف تونل زیرزمینی مرتبط با هم وجود دارد.
وی افزود: بافت تاریخی اصفهان به تدریج در گذر زمان تکامل یافته است و بارها بیان کرده‌ایم که از میدان شهدا تا دروازه دولت و از این منطقه تا خیابان حافظ نیز از مهم ترین بافت های تاریخی اصفهان است اما متاسفانه برای ساخت میدان امام علی (ع) بسیاری از آثار و بقایای تاریخی این خیابان‌ها به ویژه در خیابان عبدالرزاق تخریب شد.
این باستان شناس تاکید کرد: به طور مثال حدود ۲۰ سال قبل در ضلع جنوب شرقی میدان دیوارها نم کشیدند که دلیل این امر نشت آب از حوض و هدایت آن از طریق تونل به میدان نقش جهان بوده است.جعفری زند با اشاره به اینکه در برخی کتاب‌های تاریخی نیز به وجود این تونل اشاره شده است، با توجه به انکار مسئولان میراث در ارتباط با وجود این تونل بیان داشت: افرادی که منکر وجود این راهروی زیرزمینی می‌شوند، درواقع تحقیق جامعی در این ارتباط انجام نداده اند.
امکان کشف آثار تاریخی در هربخش مورد کاوش اصفهان وجود دارد
پیش از این مدیرکل میراث فرهنگی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در ارتباط با کشف‌های مداوم در مسیر مترو و ساخت خیابان امام علی (ع) گفته بود که باید اذعان کنیم کل بافت شهری اصفهان ویژه است و ممکن است هربخشی که مورد کاوش قرار گیرد، آثاری تاریخی در آن یافت شود.
حفظ حتی یک خشت میراثی برای ما مهم است
وی با بیان اینکه حتی حفظ یک خشت میراثی نیز برای ما مهم است، افزود: برخی افراد اگر بتوانند، حاضرند برای کم کردن ترافیک شهری و ساخت خیابان، عالی قاپو را خراب کنند؛ اما وظیفه میراث فرهنگی اصفهان حفظ میراث این شهر تاریخی از یک خشت گرفته تا آثار بزرگ باستانی است و وظیفه دارد در این زمینه وسواس به خرج دهد.
هیچ شهری در برابر میراث اصفهان حرفی برای گفتن ندارد
هرچه سعی می‌کنیم بافت تمام تاریخی اصفهان را به دست فراموشی بسپاریم تا مدرنیته در اصفهان روی خوش ببیند، انگار ممکن نمی شود؛ هرچه سعی بر استفاده از ادبیات دنیا در ارتباط با تقابل مدرنیته وسنت داریم تا پروژه های شهری از سنت و فرهنگ عقب نمانند، گویی امکان پذیر نیست؛ چراکه به گفته مسئولان شهری «هر کلنگی که بر زمین اصفهان می زنیم، آثار تاریخی از دل زمین سر بر می آورد.»چگونه می توانیم انتظار داشته باشیم که تمامی قواعد از پیش تعیین شده دنیا – چه ایرانی وچه خارجی – درباره سرزمینی چاره ساز باشد که هیچ شهری در برابر میراث کهن آن حرفی برای گفتن ندارد و هیچ گامی برنمی‌داری مگر اینکه باید احتمال دهی با یک میراث ناشناخته روبه‌رو شویم.تونل تازه کشف شده در زیر شبستان مسجد امام دارای زیبایی خاصی است که البته بخش هایی از آن ریزش کرده و در بخش دیگر نیز شاهد آن هستیم که ورود فاضلاب و بوی تعفن تونل را فرا گرفته است؛ امید است با پیگری متولیان امر شاهد آن باشیم تا این تونل تازه کشف شده در سریع‌ترین زمان ممکن در معرض دید عموم قرار گرفته و فلسفه اصلی احداث چنین محلی نیز شناسایی و اطلاع رسانی شود.
