سرمازدگی و راه های درمان
بسیاری از افرادی که در فصول سرد سال، طبیعت گردی می کنند و به مناطق سردسیر همانند کوهستان های برفی یا قطب شمال و جنوب می روند، احتمال دارد که دچار سرمازدگی شوند. حتی در روزهای سرد سال اگر خوب خود را نپوشانده باشید و بیشتر از حد معمول بیرون بمانید، ممکن است دچار سرمازدگی بشوید. دست هایتان بی حس بشود و عملا هیچ کاری نتوانید با دست هایتان انجام دهید. دندان هایتان از سرما به یکدیگر بخورد و لرز کنید. در این مواقع اگر خود را به یک منبع گرمایی یا محیطی گرم نرسانید، حالتان بدتر خواهد شد و سرمازدگی به سراغتان خواهد آمد. با ورود به فصل سرما برای شما خوانندگان، سرمازدگی و راه های مقابله با آن را در هر کجا که هستید، بیان می کنیم. اگر در فصل سرد به درون طبیعت پا می گذارید، مراقب سرمای زمستان باشید.
روش های مقابله با سرمای زمستان
آیا تاکنون در فصل پاییز و زمستان به کشورهایی همانند روسیه، اسلوواکی، سوند، نروژ، گرجستان یا در مجموع هر کشوری که آب و هوای سرد دارد، سفر کرده اید؟ تاکنون نفوذ سرما را تا مغز استخوانتان حس کرده اید؟ اگر مجبور به سفر باشید و به هیچ عنوان نتوانید از این شرایط دوری کنید باید چه کرد؟ قطعا باید هر طور شده خود را گرم نگه دارید. روش های مختلفی برای گرم نگه داشتن بدن در فصل سرما و زمستان و جلوگیری از سرمازدگی وجود دارد.
کلاه و دستکش ضد آب، پشمی و گرم را حتما تهیه کنید و در سفر به مناطق سردسیر حتما بپوشید. همراهتان قمقمه و فلاسک آب گرم یا هر نوشیدنی گرم دیگری همانند چای و نبات بردارید. مطمئن باشید هنگامی که در بالای قله ایستاده اید و دارید از منظره پیش رویتان لذت می برید، چای و نبات گرمی را به بدنتان برمی گرداند و لذت شما را دو چندان خواهد کرد. بخار گرم یک لیوان چای یا دمنوش، بدن شما را در زمان هایی که در حرکت نیستید، گرم نگه خواهد داشت. اما به واقع سرمازدگی چیست و چه علائمی دارد؟ چگونه متوجه می شوید که فردی دچار سرمازدگی شده است و اقدامات اولیه برای درمان فرد سرما زده چیست؟
جواب تمام این سوال ها در واقع، جزو کمک های اولیه ای است که هر راهنمای طبیعت گرد و لیدری که در فصول سرد پا به درون طبیعت می گذارد، باید بداند و با آن آشنایی کامل داشته باشد. جدای از توصیه هایی که به افراد در رابطه با پوشیدن لباس های چند لایه گرم می کنید، خود را برای هر گونه شرایط اضطراری آماده نمایید.
سرمازدگی چیست؟
آنچه که از آن به سرمازدگی یاد می شود در حقیقت کاهش جریان خود بدن در ارگان های انتهایی بدن همانند انگشتان دست و پا، بینی و گوش است. به سرمازدگی هیپوترمی نیز گفته می شود. کاهش دمای بدن در نقاط گفته شده یک واکنش طبیعی بدن برای حفظ گرمای درونی بدن است و در این مواقع، رگ های خونی محیطی منقبض می شوند که نشانه ان سفید شدن رنگ پوست در نواحی است که دچار سرمازدگی شده اند.
دو نوع سرمازدگی داریم: سرمازدگی سطحی که در آن به لایه های مختلف پوست آسیب می رسد و سرمازدگی عمیق که آسیب به عصب، عضله و استخوان رسیده است. اگر در سفرتان علائم زیر را در فردی که همراهتان است یا حتی در بدن خودتان مشاهده کردید یعنی که دارید سرما می خورید و باید سریع برای رفع این حالت، چاره بیندیشید. علائمی همانند سوزش، درد، سوزن سوزن شدن، بی حسی، رنگ پریدگی و در نهایت تغییر رنگ بدن به سمت خاکستری و کبودی و در موارد شدیدتر سیاه شدن اندام های حساس بدن همانند انگشتان پا یا دست و صورت از جمله علائم سرمازدگی هستند.
قبل از اینکه هر یک از این علائم به سراغ فرد بیاید، باید حسابی بدن او را گرم نگه دارید. در نظر داشته باشید که اگر سرمازدگی خفیف بود و دیدید که می توانید با انجام اقدامات ثانویه و کمکی، حال فرد را بهتر کنید، کارهای زیر را انجام دهید. در غیر این صورت حتما در صورت مشاهده فردی که دچار سرمازدگی شده است، با گروه های امداد و نجات تماس بگیرید.
لباس گرم به تن او کنید. کلاهی که پوششی برای صورت باشد همانند نقاب داشته باشید. دستکش های گرم و پشمی بپوشید. فرد مصدوم را به محلی که گرم تر است برسانید. آتش روشن کردن در مناطقی که دور از آبادی و روستا یا مکانی سرپوشیده هستید، توصیه می شود. اگر روش های روشن کردن آتش را درون طبیعت نمی دانید می توانید به مطالب آموزنده مجله الی گشت در مورد طبیعت گردی مراجعه کنید. مصرف مایعات گرم و مواد غذایی پر انرژی را فراموش نکنید. نه تنها نوشیدنی هایی همانند چای و دمنوش می تواند گرمای بدن فرد را به او بازگرداند بلکه خوردن غذاهای گرم و آبکی همانند سوپ و نودل نیز بسیار مناسب است.
در موارد آخر، اگر فردی که دچار سرمازدگی شدید شده است، وضعیت بسیار وخیمی داشت، باید او را سریع به یک مرکز درمانی برسانید یا اینکه آن فرد را به دست نیروهای امداد و نجات بسپارید. گروه امداد و نجات از دستگاه اکسیژن برای کمک به این فرد استفاده خواهند نمود و تجهیزات کمک کننده بیشتری دارند.
عوارض ناشی از سرمازدگی
اگر جوانب احتیاط را رعایت نکردید و دچار سرمازدگی و یخ زدگی شدید، چنین علائمی را مشاهده خواهید نمود. اگر با کسی همراه شده اید که دچار سرمازدگی شده است نیز می توانید این علائم و نشانه ها را در او ببینید.
- بیشتر شدن حساسیت بدن نسبت به سرما
- بی حس شدن یا اختلالات عصبی در منطقه ای که دچار یخ زدگی یا سرمازدگی شده است.
- دچار آرتریت شدن یعنی تغییرات در غضروف بین مفاصل
- عفونت
- پوسیدگی و مرگ بافتی. چرا که در ناحیه ای که دچار سرمازدگی و یخ زدگی شده است، جریان خون قطع شده است.
- هیپوترمی به حالتی گفته می شود که فردی که دچار یخ زدگی شده است، سیستم تنفسی و قلب آن از سرما می شکند و در نتیجه می میرد. این حالت در سرمای بسیار شدید رخ می دهد.
- اگر به مناطق سردسیر و کوهستان های برفی سفر کردید و پس از مدتی با علائم زیر مواجه شدید، بدانید که بدن شما شروع به یخ زدن نموده باشد. پس باید فورا کارهایی را برای برگشت گرما و حرارت به بدنتان انجام دهید.
- پوستتان کمرنگ و سفید شد یا در مناطق حساس و آسیب دیده هیچ درد و حسی را متوجه نمی شوید.
- تب بیش از ۳۸ درجه سانتی گراد
- سرگیجه، داشتن احساس بد یا خواب آلودگی شدید
کارهایی که نباید انجام دهید
- یادتان باشد که به هیچ عنوان نباید عضو سرمازده را ماساژ بدهید
- برای گرم کردن به هیچ عنوان از وسایلی با حرارت مستقیم همانند سشوار، خشک کن مو و اتو استفاده نکنید. همچنین فاصله و حرارت رسیده از شومینه و بخاری به فرد را هم در نظر بگیرید که زیاد نباشد.
- فردی که دچار سرمازدگی شده است را مجبور به راه رفتن نکنید، چرا که انرژی او را بیشتر هدر داده اید. بهتر است که او را با وسیله ای حمل کنید و به منطقه گرم برسانید.
- محل و عضو سرمازده را به هیچ عنوان حرکت ندهید. بهتر است آن را آتل ببندید و حسابی آن را بپوشانید.
- در کنار چنین فردی اصلا سیگار نکشید. بلکه برعکس، باید اکسیژن بسیار به او برسانید.
- اگر دیدید که فرد بیهوش شده است اصلا به او نوشیدن یا هر ماده غذایی نخورانید
- لباس تنگ به تن فرد بیهوش یا کسی که به دلیل سرمازدگی دچار ضربان قلب پایین و تنگی نفس شده است، نکنید.
کارهایی که می توانید انجام دهید
- سریعا فرد را با احتیاط و بدون حرکت عضو آسیب دیده به منطقه گرم منتقل کنید.
- از گرمای بدن خود استفاده کنید.
- لباس های خیس و مرطوب را از فرد جدا کنید.
- پتوهای گرم به دور فردی که دچار سرمازدگی شده است بپیچید.
- حمام آب گرمی برای فرد آسیب دیده و یخ زده با دمای آبی در حدود ۴۰ الی ۴۲ درجه سلسیوس مهیا کنید یا با حوله ای گرم، بدن او را مخصوصا انگشتان هر دو پا و گوش هایش را برای مدت نیم ساعت گرم کنید.
- نوشیدن حتی تا ۴ لیتر آب گرم یا نوشیدنی گرم به فردی که دچار سرمازدگی شده است. نوشیدن چای زنجبیل، شیر گرم و زردچوبه به گرم شدن سریع بدن کمک می کند.
- اگر انگشتان دست یا پا دچار سرمازدگی شده اند، پس از گرم کردن آن ها و انجام موارد بالا، بانداژی به دور آن عضو ببندید. فقط حواستان باشد که محکم نبندید تا در طی چندین روز با انجام کارهای بالا و دوباره بانداژ بستن عضو آسیب دیده به حالت عادی برگردد. اگر آلوورا دارید آن را بر روی عضو سرمازده بمالید.
- تمام این کارها را برای حداقل نیم ساعت انجام دهید. اگر امکان حرکت فرد و راه رفتن او وجود دارد، یادتان باشد که در نهایت باید فرد را به بیمارستان برسانید. گاهی درمان سرمازدگی چند ماه طول می کشد و در تمام این مدت فرد باید زیر نظر پزشک باشد.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
مهلا نهاردانی
