تخت جمشید خشتی
تخت جمشید خشتی کجاست؟
ارنست هرتسفلد، باستانشناس و ایرانشناس آلمانی در سالهای ۱۹۲۵ و ۱۹۲۹ میلادی با بررسی آثار تاریخی پیرامون کوهی که در ۳۰ کیلومتری جنوب غربی شهر زابل قرار گرفته است، عنوان تخت جمشید خشتی را به این مجموعه تاریخی اطلاق کرد. این مجموعه برای مسیحیان، مسلمانان و زرتشتیان مقدس است.
مجموعه قلعه کاخها که در درون کوه خواجه قرار گرفته، شامل تعداد زیادی از آثار باستانی متعلق به دورههای تاریخی ساسانی و اشکانی است. در بخشی از این مجموعه تاریخی، بقایای مکانهای اسلامی و معبد بودایی دیده میشود. این مجموعه شامل مجموعه کاخها، قلعه کهک کهزاد، قلعه چهلدختر، قلعه سرسنگ، آرامگاه خواجه غلطان، ساختمان پیر گندمبریان، خانه شیطان، بناهای منفرد آرامگاهی و قبور اسلامی است.
شایان ذکر است؛ قلعه کهک کهزاد در دو دوره اشکانیان و ساسانیان ساخته شده است. این قلعه با توجه به نوع ساخت و موقعیت استراتژیکی منطقه، شبیه به یک دژ نظامی است.
ذوالفقار کرمانی در کتاب جغرافیای نیمروز در خصوص قلعه کهک کهزاد نوشته است: این قلعه روی تپه واقع شده است و این قلعه را حشمتالملک جهت حفظ و حراست بند (سد) سیستان ساخته است. قلعه کهک کهزاد در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۸۴ به ثبت ملی رسیده است.
کوه خواجه نیز در ۲۴ شهریور ماه ۱۳۱۰ ثبت ملی شده است.
منبع : سیری در ایران