اصفهان گردی در مناطق طبیعی و تاریخی
آران و بیدگل از شهرهای شمالی استان اصفهان است که از شمال به کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک راه مییابد. به دلیل موقعیت جغرافیایی آن، تابستانهایی گرم و زمستانهایی سرد و خشک دارد. نظریات متعددی از وجه تسمیه این شهر بیان میشود اما به طور کلی میتوان اظهار داشت که آران و بیدگل هر دو از نامهای محلی و رسمی این منطقه هستند. در یافتههای تاریخی کارشناسان بسیاری به قدمت کهن این منطقه اشاره شده است که نشان از تاریخ و فرهنگ قوی آن دارد. به همین دلیل دارای دیدنیها و جاذبههای متعدد تاریخی است. تورهای ایرانگردی بسیاری گردشگران را به تماشای دیدنیهای طبیعی و تاریخی این منطقه دعوت میکنند. با ما همراه باشید تا با جاهای دیدنی آران و بیدگل بیشتر آشنا شوید.
منطقه شکار ممنوع یخاب
منطقه شکار ممنوع یخاب با آبوهوایی کوهستانی دارای چشماندازهای طبیعی و بکر، پوشش گیاهی متنوع و دشتها و تپههای بسیاری است که در بین کویرگردان و طبیعتدوستان شهرت بالایی دارد. کل، بز، قوچ، میش، گربه شنی، کاراکال، خرگوش، عقاب طلایی، سارگپه و کبک از جمله گونههای حیوانی هستند که در این منطقه زندگی میکنند.
مجموعه تاریخی قاضی آران
مجموعه تاریخی قاضی آران یادگاری برجای مانده از دوران سلجوقیان است که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این مجموعه تاریخی، مسجد جامع، حسینیه، مهدیه، آرامگاه پنج امامزاده، آبانبار، بازارچه شرقی، بازارچه غربی، مسجد ملا علی آرانی، خانه خاندان عاملی آرانی و خانه تاریخی قاضی را شامل میشود. مجموعه تاریخی قاضی آران در ۱۰ کیلومتری شمال شرق کاشان واقع شده است. مسجد ملاعلی آران در حقیقت خانه قاضی با همین نام بوده که پس از مرگ او مرمت و بازسازی شده و به مسجد تغییر کاربری داده است.
مسجد جامع قاضی نیز به نظر میرسد از کهنترین آثار تاریخی این منطقه باشد که احتمالا به دستور شاه طهماسب اول در دوران نخست اسلامی بنا شده است. کتبیهای گچی در این مسجد وجود دارد که مزین به خط نسخ عالی و به هنرمندی ابوالقاسم کاشانی نوشته شده است. این کتیبه متعلق به زمان علیشاه قاجار و سال ۱۲۳۸ است. این مسجد دارای شبستان تابستانی، صحن اصلی، مهدیه، ساختمان پنج امامزاده از فرزندان امام محمد باقر (ع) و کتیبهای سنگی منقوش به وقفنامهی قپان مسجد است.
دریاچه نمک
دریاچه نمک با وسعتی حدود ۶۴۷ کیلومتر مربع در میان کویر مرنجاب قرار دارد که یک از جاذبههای اصلی آن محسوب میشود. این دریاچه در ۳۵ کیلومتری این منطقه واقع شده است که اشکال هندسی حاصل از رسوبات نمک آن بسیار دیدنی و تماشایی به نظر میرسد. جزیره سرگردان این دریاچه نیز در نزدیکی ساحل جنوبی آن واقع شده که بهصورت تپهایی در موقعیت ۱۵ کیلومتری در داخل دریاچه قرار گرفته است. کارشناسان معتقدند، مرتفعترین بخش جزیرهی سرگردان با ۸۰۸ متر فاصله از سطح دریا، متشکل از سنگهای آتشفشانی است. وجه تسمیه این منطقهی زیبا و منحصربهفرد، محو شدن دو بخش انتهایی جزیره در افق، درست هنگامی است که از فاصلهای دور به آن نگاه شود. در این لحظه، منظرهای همانند یک کشتی سرگردان در دریای بیانتهای کویر مشاهده میشود که به علت گرمای شدید منطقه، خطای دید و شکست نور رخ میدهد.
کاروانسرای تاریخی مرنجاب
کاروانسرای تاریخی مرنجاب به دستور شاه عباس اول صفوی در نزدیکی دریاچه نمک بر سر راه جاده ابریشم احداث شد. این کاروانسرا را به دلیل قرارگیری در منطقهایی با همین نام، مرنجاب، مینامند. امروزه از این کاروانسرا بهعنوان یک اقامتگاه سنتی و کویری استفاده میشود.
امامزاده محمد هلال
امامزاده محمد هلال با تزئیناتی زیبا از کاشیهای معرق، صحنهای بزرگ و گلدستههای زیبا و خیرهکننده یکی از محبوبترین بقعههای مذهبی این منطقه محسوب میشود که دارای معماری منحصربهفردی است. قدمت این بنای تاریخی به دوران صفویه میرسد و دستور آیینهکاری انجام شده در سقف حرم را کریمخان زند صادر کرده است.
حمام رئیسه آران و بیدگل
حمام رئیسه آران و بیدگل یکی از کهنترین حمامهای این منطقه است که قدمت آن به دوران صفویان میرسد. این حمام با وسعتی بالغ بر یک هزار متر مربع با خشت، گچ، آهک، کاشی و سنگ احداث شده است. این حمام دارای سه فضای اصلی گرمخانه، سردخانه و میاندر، دستشویی و دوشها است. حمام رئیسه در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است. این شهر ۹ حمام تاریخی دارد که شاید مهمترین آنها همین حمام رئیسه باشد. از دیگر حمامهای تاریخی این منطقه میتوان به حمام عنایتی، کوچکه، میدان بزرگ آران، شرف بیدگل، بازار بیدگل، محله قاضی، فخارخانه بیدگل و حاج محمد بیدگل اشاره کرد که قدمتی به دوران صفویه و قاجاریه دارد.
خانه باغ تاریخی شاکر
خانه باغ تاریخی شاکر در مزرعه حسین آباد واقع شده است. این بنای تاریخی با معماری ذوزنقه در مساحتی بالغ بر ۶ هزار متر مربع در اوایل دوره قاجار بنا شده است. این نبای تاریخی که مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته، در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آبانبارها
این شهر تاریخی آبانبارهای متعدد بسیاری دارد. از آبانبارهای این منطقه میتوان به محله قاضی، میدان بزرگ، محله بازار، مسجد جمعه، گز و … اشاره کرد که همگی آنها دارای قدمت تاریخی هستند و عموما به ثبت ملی نیز رسیدهاند. آبانبار گز گرچه در میان بیابان واقع شده است و از آبانبارهای صحرایی به شمار میرود و به همین دلیل دارای بنایی بسیار مستحکم و زیبا است. این آبانبار از جمله شاهکارهای هنر معماری در کویر و مربوط به عصر قاجار محسوب میشود.
کویر مرنجاب
کویر مرنجاب در شمال شهرستان آران و بیدگل واقع شده که گفته میشود نام آن را شاه عباس صفوی انتخاب کرده است. پههای شنی مرتفع، جنگلهای تاق، دریاچههای نمک و آسمان فوقالعاده زیبای شب نیز از جذابیتهای این کویر محسوب میشود. از دیگر دیدنیهای این کویر میتوان به نمکزار چاه کنجه، چاه دستکن، ریگ بلند، کوه کلنگ، قلعه کرشاهی، کوه یخاب و کمپ متینآباد نیز اشاره کرد. از آنجایی که یافتن آب شیرین در این منطقه از گذشته کاری سخت و طاقتفرسا بوده، گفته میشود که نام پیشین این کویر «مرد رنج آب» بوده که در طول تاریخ به «مرنجاب» تغییر شکل داده است. این کویر امروزه در بین گردشگران و طبیعتدوستان محبوبیت بالایی دارد و از جاذبههای اصلی این منطقه به شمار میرود.
بهاره غنچه