گردشگری نجومی چیست ؟
گردشگری نجومی یکی از شاخه های گردشگری است که طرفداران خاص خود را دارد .شب و حکایت زیبایی های آن یکی دیگر از سوژه های جذاب گردشگری است . این طبیعت زیبا در شب نیز چشم نواز و آموزنده است . آموزه ای که ایرانیان از سالهای دور داشته اند و به آن مفتخرند .
بزرگانی چون ابوریحان بیرونی و… که با تاریخ ایران آمیخته اند . آموختن دانیش ستاره شناسی هنوز هم برای نوجوانان ضروری است و چه خوب است که این آموزش همراه با تفریحی جذاب باشد تا فراگیری آن را آسان نموده و اوقات فراغت خوبی را برای آنها رقم زند .
ستاره شناسی حرفه ای و ستاره شناسی آماتور دو مقوله کاملا متفاوت هستند . در مبحث ستاره شناسی حرفه ای افراد در پایه های تحصیلی فوق لیسانس و دکتری در رشته ها ی مرتبط با ستاره شناسی تحصیل کرده و در همین زمینه ها نیز به کار حرفه ای می پردازند و چه بسا حتی در کار خود به آسمان نیز نگاهی نیندازند .ولی در ستاره شناسی آماتوری افراد با گرایش ها و رشته تحصیلی متفاوت به این دانش زیبا روی می آورند .
هدف این افراد در کنار کسب دانش بهره بردن از زیباییهای طبیعت آسمان شب است . بسیارند علاقمندانی که در این رشته بسیار موفقند و در دوره نوجوانی خود به سر می برند .
این افراد با شوق دیدن ماه سیاره ها ، خوشه های ستاره ای ، کهکشان ها و سحابی ها شبی را در کنار دوستان خود در زیر آسمان پرستاره می گذرانند و در این لذت با دیگران شریک می شوند .
انسان همواره برای شناخت آسمان و هر چه در آن هست کنجکاو بوده؛ وقتی به آسمان نگاه می کنیم دنیایی از پرسش ها در ذهن ما شکل می گیرد حالا گردشگری نجومی می خواهد به بخشی از این پرسش پاسخ دهد.آموختن دانش ستاره شناسی از جمله علائق نوجوانان و دانش آموزان است و هدف آنان در کنار کسب دانش، بهره بردن از زیبایی های طبیعت آسمان شب است.
دیدن ماه، سیاره ها، خوشه های ستاره ای، کهکشان ها و سحابی ها شبی به یادماندنی و رویایی برای آنان رغم می زند.
نزدیک به دو دهه است که ستاره شناسی آماتوری که از شاخه های طبیعت گردی است ، در ایران رواج گسترده ای پیدا کرده و علاقمندانی از اقصی نقاط کشور به این فعالیت دلپذیر مشغولند .
تقریبا در تمام استان های کشور گروههای نجوم آماتوری با فراهم آوردن تجهیزات ، آسمان را رصد می کنند . اغلب این افراد از سنین نوجوانی این کار را شروع کرده و برخی از آنان حتی به جرکه ستاره شناسان حرفه ای پیوسته اند . بسیارند افرادی که از نجوم آماتوری به تورگردانی و دیگر شاخه های مرتبط گردشگری رسیده اند که این گویای ماهیت نزدیک آنهاست .
رقابت های رصدی ماراتن مسیه و صوفی با پیشینه ای افزون بر یک دهه همه ساله در ایران برای ستاره شناسان آماتور برگزار می شوند . در این رقابت ها شرکت کنندگان سعی می کنند تا در یک شب در کنارهم و باحضور داوران تعداد مشخصی از اجرام آسمانی مانند سحابی ، کهکشان و یا خوشه های ستاره ای را به وسیله دوربین های دو چشمی و تلسکوپ های خود پیدا کنند . این مسابقات نقش مفیدی را بین علاقمندان ایفا کرده و دانش فنی افراد را بالا برده است .
خوشبختانه طی دهه اخیر در ایران امکانات رصدی قابل ملاحظه ای فراهم شده است . انواع تلسکوپ ها در قیمت های متفاوت موجود است و علاقمندان با هر بودجه ای می توانند امکان خرید بلسکوپ و یا دوربین دو چشمی را داشته باشند .
یکی دیگر از نکات مثبت در زمینه ستاره شناسی آماتوری این است که به عنوان یکی از شاخه های اکوتوریسم شناخته شده است و در این زمینه تورهایی نیز توسط آژانس های مختلف برگزار می گردد و هنچنین سایت هایی نیز وجود دارند که در این زمینه سرمایه گذاری کرده و رصد گاهی را در سایت خود ساخته اند . رصد گاه با رصدخانه تفاوت دارد در رصدخانه تلسکوی وجود دارد و معمولا در آن ستاره شناسان حرفه ای به رصد آسمان می پردازند .
در رصد گاهها علاوه بر امکانات اولیه یک رصد خانه سکوهایی ئجود دارد تا رصدگران تلسکوپ های خود را در آنجا مستقر کرده و به صورت گروهی به رصد می پردازند . تاسیسات جانبی دیگری نیز در کنار سکوها وجود دارد تا در صورت لزوم مورد استفاده قرار گیرند . در برخی از این رصدگاهها تفریحات دیگری نیز در نظر گرفته می شود تا جاذبه های مکمل برای روز وجود داشته باشد .
از جمله این رصدگاهها می توان به رصدگاه سه قلعه در نزدیگی بیرجند اشاره نمود . مطالعات و مکان یابی رصدخانه ملی ایران انجام شده و امید است به بهره برداری برسد . این رصدخانه در نزدیکی شهر کاشان واقع شده است و البته برای امور ستاره شناسی حرفه ای مورد استفاده قرار خواهد گرفت ولی قطعا تاثیر بسیار خوبی نیز در ستاره شناسی آماتوری خواهد داشت .
منبع : سیری در ایران
