چموش
در زمانه ای نه چندان دور، چموش یا کفش و پای‌افزار تمام چرم، مخصوص گیله مردان و روستاییان، بدون پاشنه و در انواع و اقسام مختلف مورد استفاده اغلب ساکنان گیلان بود. نوع متداول آن، دارای بند و تسمه‌های بلند است که به ساق پا پیچیده می‌شود و نوع دیگر دارای تسمه و بند است، ولی همانند نوع بنددار، نوکی عقابی و برگشته دارد. در گذشته اکثر روستاییان، دامداران و کشاورزان گیلانی از چموش استفاده می‌کردند که با رواج کفش‌های ماشینی و انواع پای‌افزار لاستیکی و پارچه‌ای، امروزه استفاده از چموش بسیار کم شده، به طوری که اکنون این صنعت و هنر سنتی بیشتر جنبه تزیینی پیدا نموده است.
چموش را غالبا از چرم ساده و بدون رنگ تهیه می‌کردند، اما اگر می‌خواستند که چرم را رنگ کنند، از رنگ گیاهی همچون رنگ پوست انار استفاده می‌شده است. چموش اصیل را از چرم دباغی شده «گاومیش برای مردان» یا بز «برای زنان» می‌ساختند و به همین جهت در جاهایی که دوخت چموش متداول بود، تشکیلات دباغی و دباغخانه رو به راه و دباغخانه‌هایی در حوالی چموش دوزان وجود داشت. کارگاه‌های دباغی که خود نیز از مشاغل قدیمی این منطقه، به خصوص صنایع دباغی ماسوله را تشکیل می‌داد، کارش تبدیل پوست گاو و گوسفند به چرم بود.
چاروق یا چارق
کفش چرمی و پای افزار دهقانان است که بندها و تسمه های بلنددارد و بندهای آن به ساق پا می پیچد و اصطلاحاً به آن شم، پاتابه و پالیک گفته می شود.
امروزه چاروق، کاربرد مصرفی خود را تا حدودی از دست داده و حالتی تزیینی به خود گرفته به گونه ای که زنان و دختران شهری از آن به عنوان کفش روفرشی استفاده می کنند. نخ ابریشمی رنگی، نخ گلابتون، مخمل، پاشنه های چوبی، نوار زیگزاگ، چرم گاو و… از جمله موادی است که در چاروق دوزی مورد استفاده قرار می گیرد و گزن، سوزن، درفش، قلاب، چکش و مشته از ابزارهای چاروق دوزی است که مشابه ابزار کفاشی می باشد.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
گردآورنده: هلن عزیزی
