آبشار پونه زار در دره زیبایی به همین نام و در دل ارتفاعات سر به فلک کشیده زاگرس مرکزی با چشم‌اندازی دلفریب و رویایی، قرار گرفته است.
آبشار پونه‌زار یکی از زیباترین چشم‌اندازهای طبیعت در فریدون‌شهر است که چشم انسان از دیدن آن لذت میبرد. آبشار زیبای پونه‌زار با بیش از ده‌ها متر ارتفاع، از چشمه‌سارهای ارتفاعات زاگرس و آب حاصل از ذوب برف‌ها و یخچال‌های قلل سر به فلک کشیده آن منشا گرفته و پس از طی مسافتی نه چندان طولانی به رود وهرکان در قعر دره‌های عمیق کوهستان‌های متراکم غرب استان اصفهان می‌ریزد. آبشار پونه‌زار همچون مروارید درخشان در میان کوه‌های زاگرس مرکزی (فریدون‌شهر) واقع شده است.
فریدون‌شهر
فریدون‌شهر به‌عنوان بلندترین شهر ایران در فاصله ۱۵۵ کیلومتری اصفهان قرار گرفته است. این منطقه ما بین استان‌های لرستان و چهار‌محال و بختیاری واقع شده و منطقه‌ای کوهستانی است. ارتفاعات فریدون‌شهر عبارتند از قله‌شاهون، کلوسه و کوه‌کمران، که کوهستانی‌ترین منطقه شهرستان ناحیه پشتکوه موگوئی است. آب و هوای فریدون‌شهر معتدل کوهستانی است و دارای جاذبه‌های توریستی زیادی است که از جمله آن‌ها آبشار زیبای پونه‌زار در دره زیبای پونه‌زار است که در دل ارتفاعات سر به فلک کشیده زاگرس مرکزی قرار دارد.
آبشار پونه‌زار
آبشار پونه‌زار فریدون‌شهر از دیدنی‌های ناشناخته استان اصفهان است. دیواره‌هایی پوشیده از خزه‌های خوش‌رنگ و فضای طرب‌انگیز آبشار، پذیرای علاقه‌مندان به طبیعت است. آبشار پونه‌زار به ارتفاع تقریبی ۷۵ متر یکی از زیباترین آبشارهای ایران است که بعد از روستای پشتکوه و با حدود نیم ساعت پیاده‌روی در نزدیکی روستای دربند واقع شده است. نام قدیم این مسیر آخوره پایین و نام جاده بالاتر آخوره بالا بوده است. بسیاری از گل‌های وحشی و دارویی ایران را می‌توان در کوه‌های این منطقه یافت.
چشمه‌های پرآب این منطقه به سمت غرب سرازیر شده و در نهایت، سرچشمه‌های رود دز را تشکیل می‌دهند. چشمه لنگان در این منطقه، از آبدهی بالایی برخوردار است و جهت تامین آب شرب مردم فریدون‌شهر استفاده می‌شود. نام آبشار به دلیل قرار گرفتن گیاه پونه در مسیر آبشار و اطراف منطقه، به آبشار پونه‌زار شهرت یافته است. آبشارهای این منطقه بیشتر بین شهرستان‌های داران و فریدون‌شهر و در بین چشمه‌سارها قرار گرفته‌اند. برخی ارتفاع آبشار پونه‌زار را ۷۵ متر نوشته‌اند و برخی دیگر آن را ششمین آبشار مرتفع ایران می‌نامند. این درحالی است که ارتفاع صحیح آبشار حدود ۴۰ متر بوده و جلوه‌ای زیبا با خزه‌های سبز رنگ ایجاد کرده است. درختان زرشک وحشی نیز در میانه راه پاکوب آبشار قرار دارند که به زیبایی گیاه‌شناسی این منطقه می‌افزایند.
آبشار پونه‌زار از چندین سرچشمه تشکیل شده است. یکی از سرچشمه‌ها در فاصله ۲ الی ۳ کیلومتری بالادست آبشار قرار دارد و در میانه راه چند چشمه دیگر به آن اضافه می‌شود. سرچشمه‌های مهم دیگری در کنار خود آبشار قرار دارد که در مسیر پاکوب آبشار مشخص هستند. تمامی سرچشمه‌های این آبشار دائمی هستند و در تمامی فصول سال، این آبشار با نمای زیبای خود جلوه‌نمایی می‌کند. آب آبشار پونه‌زار از دره دربند به دره پونه‌زار می‌ریزد و در منطقه ییلاقی همستان به رودخانه یلان متصل می‌شود.
آبشار طبیعی پونه‌زار که از تمام قسمت‌های آن آب جاری است، به سمت پائین به طرف دره، در یک شیب تند و ریزشی در غرب آبشار در حرکت است. آبشار پونه‌زار فریدون‌شهر از جمله آبشار‌هایی است که زیبا و فوق‌العاده بوده و صدای آب آن، دلنواز و مناظری دل‌انگیز دارد. برخی که آبشار را دیده‌اند، آن را زیباتر از آبشارهای شوشتر هم معرفی کرده‌اند.
عدم تبلیغ در مورد آبشار پونه‌زار شهرستان فریدون‌شهر، سبب شده است که این آبشار زیبا کمتر مورد توجه قرار گیرد. این در حالی است که اگر این آبشار در شهرستان‌های برخوردار و یا مراکز استان‌ها واقع بود، شاید وضعیت بهتری داشت. آبشار پونه‌زار فریدون‌شهر در تمام فصول سال، به‌جز فصل زمستان که یخبندان می‌شود، آب دارد. این آبشار و اطراف آن از پرجاذبه‌ترین مکان‌های تفریحی و گردشگری منطقه به شمار میروند که به ویژه در فصل بهار و روزهای تعطیل به آخرین حد شلوغی می‌رسند. بیشتر گردشگران این منطقه از استان اصفهان و اطراف آن هستند. آب آبشار پونه‌زار آبی بسیار سبک است که خاصیت دارویی آن نیز به اثبات رسیده است. رویش گیاه پونه در محل آبشار و اطراف آن بسیار رایج است.
مسیر و راهنمای دسترسی
از مسیر شهرکرد، جاده شیخ‌شبان، روستای کمیشک، سنیگرد، اسکندری، خویگان به شهر داران و از آنجا به طرف فریدون شهر حرکت می‌کنیم. در مسیر روستا‌های برف انبار، خمسلو، خویگان، صادقیه، بیجگرد، پادجان را پشت سر می‌گذاریم تا به فریدون‌شهر می‌رسیم که در ۱۷۰ کیلومتری شهرکرد و ۱۵۵ کیلومتری شهر اصفهان قرار دارد، پس از عبور از فریدون‌شهر به یک سه راهی می‌رسیم که سمت راست آن به طرف پونه‌زار و مسیر چشمه لنگان می‌رود. یعنی اگر جاده را مستقیم ادامه دهیم به چشمه لنگان می‌رسیم، ولی مسیرمان را به سمت روستای پشتکوه تغییر مسیر می‌دهیم. از روستای پشتکوه تا آبشار، ۱۳ کیلومتر فاصله است که فاصله آبشار تا شهرکرد را حدودا ۱۸۳ کیلومتر می‌کند و ۲ الی ۳ ساعت زمان نیاز دارد.
۱. طول مسیر از شهر فریدون‌شهر ۲۵ کیلومتر است. ولی به دلیل جاده پرپیچ و خم و خطرناک آن، حداقل ۳۰ دقیقه زمان برای رسیدن به پارکینگ آبشار لازم است.
۲. پس از حدود ۲ الی ۳ کیلومتر خارج شدن از شهر فریدون‌شهر، اولین ۳ راهی سمت راست را به سمت روستای پشتکوه، طی مسیر کرده و روستای پشتکوه و دربند را پشت سر گذاشته و پس از چند کیلومتر از روستای دربند، مسیر ورودی آبشار در سمت چپ شما قرار دارد.
۳. آبشار دارای پارکینگ است و مسیر پاکوب تا حد ممکن بهینه شده است. آبشار پونه‌زار از لبه پارکینگ قابل مشاهده خواهد بود و با ۲۰ الی ۳۰ دقیقه کوهپیمایی به چشمه‌های پونه‌زار و به بالای آبشار می‌رسید.
۴. دره بالای آبشار با چشمه‌سارها و درختان انبوه، مکان‌های مناسبی برای استراحت خانواده‌ها و اشخاص است.
اگر به آبشار پونه‌زار سفر کردید بهتر است بدانید که آبشار به دلیل داشتن لبه‌های ریزشی، قابلیت نزدیک شدن را ندارد. در پایین رفتن از مسیر آبشار نیز باید جانب احتیاط را رعایت کرد چون ممکن است سنگ از زیر پای افراد رد شده و باعث آسیب به انسان شود. رعایت احتیاط در این مسیرها سبب می‌شود که بازدید بی‌خطر و راحتی را داشته باشید. گذراندن اوقات در کنار آبشار پونه‌زار لحظاتی شیرین و رویایی را برای شما رقم خواهد زد.
زهرا آذرنیوش
