واژگان تخصصی گردشگری (بخش اول)

واژگان تخصصی گردشگری

گردشگری کارخانه ای (Factory tourism)

بازدید ها و سفرهای سازمان یافته از کارخانه ها برای دیدن اشیاء ساخته شده و فرآیند کاررا گویند که ممکن است خرید از فروشگاه کارخانه را نیز برای بازدیدکنندگان فراهم کند.

گردشگری مزرعه ای (Farm tourism)

این نوع گردشگری به واسطه محیط خاصی که دارد از دیگر انواع گردشگری تمییز داده می شود و همچنین به گردشگری کشاورزی که نیز مشهور می باشد در واقع این نوع گردشگری بخشی از کل گردشگری و محل همپوشانی گردشگری محیطی و گردشگری فرهنگی است.
گردشگری مزرعه ای مکانی که گردشگران در آن اقامت می کنند و زمانیکه در کارهای کشاورزی و دامپروری شرکت می کنند را شامل می شود.به علاوه ، این نوع گردشگری ابزاری برای حفظ منابع طبیعی و نگهداری چشم اندازها و مناظر سنتی می باشد.

قایق ( کلک ) (Ferry)

قایق مخصوص حمل مسافر و کالا در مسیر های کوتاه که از یک سو مرتبا به سوی دیگر می رود.

جشن (Feast)

جشنها اغلب با تفریح و سرگرمی همراه هستند. جشنهای روزهای مذهبی ، جشنهایی همگانی هستند که اغلب تعطیلات عمومی و یا عید می باشند. در واقع جشن ها یادآور روزهای مهم هستنند.جشنواره های غذا جدیدترین نوع آنها می باشند که تمامی اینها به طور بالقوه جاذبه گردشگری محسوب می شوند.

تورهای مستقل خارجی (Foreign independent tours)

تورهایی خارجی هستند که توسط خود گردشگران سازماندهی می شود که دارای کیفیت بالا و به صورت اختیاری و بدون راهنما می باشند.

انعام (Gratuity)

مبلغ اضافی که علاوه بر قیمت معمولی به شخصی که در رستوران و… خدمتی را ارائه می کند توسط مشتری داده می شود.

جشنواره مذهبی (Festival, religious)

جشنواره هایی که وابستگی مذهبی دارند جشنواره مذهبی نامیده می شوند. رویدادهای گوناگونی که امروزه مضمون مذهبی بیشتری دارند در بسیاری از محیط ها و مذاهب پرورش پیدا می کنند که تعداد زیادی از گردشگران رااز نواحی دور و نزدیک به خود جذب می کنند.
اخیرا تعداد زیادی از این جشنواره ها در کشورهای مدیترانه به منظور پیشرفت گردشگری این کشورها مورد استفاده قرار گرفته اند.

شوخی (Fun)

این لغت اشاره دارد به میزان مفرح بودن گردشگری ، شوخی و خنده خواسته ی یک کودک و فرد بالغ در هر موقعیتی می باشد و می تواند انگیزه ای برای گردشگر باشد

برنامه های مصرف مکرر (Frequent user programmes)

این نوع برنامه ها برنامه هایی هستند که در آن مشتریان دائمی و ثابت خدمات شرکتها و موسسات را از طریق سفرهای رایگان و یا تخفیف ویژه و یا سایر امتیازات دریافت کنند.

گردشگری سخت (Hard tourism)

این نوع گردشگری که نقطه مقابل گردشگری نرم و جایگزین می باشد برای توصیف و بیان توسعه ی بدون برنامه و زیاد گردشگری و با هدف توجه به مسائل اقتصادی و عدم توجه به اثرات اجتماعی ، فرهنگی و زیست محیطی مورد استفاده قرار می گیرد.

هدف سفر (Purpose of trip)

اهداف اصلی سفر به شش گروه عمده تقسیم می شوند که این گروه بندی توسط سازمان جهانی جهانگردی و به منظور اهداف آمارگیری صورت گرفته است .
این اهداف اصلی سفر تفریح ، دیدار دوستان و اقوام و آشنایان ، تجارت ، گذران اوقات فراغت ، سفرهای مذهبی و زیارتی و درمان می باشند.

گردشگری روستایی (Rural tourism)

این نوع گردشگری در سالهای اخیر به عنوان ابزاری برای ایجاد درآمد و اشتغال و تنوع بخشی به اقتصاد محلی مورد توجه قرار گرفته است.
عمدتا شهرنشینان برای تجربه موقت سبک و شیوه زندگی روستایی این نوع گردشگری را طلب می کنند.گردشگری روستایی بیشتر یا گردشگری مزرعه شناخته می شود حال آنکه گردشگری روستایی دربرگیرنده مفهوم وسیعتری می باشد.

جهان چهارم (Fourth world)

در واقع اصطلاحی است که به اقلیت مردم که در حکومت های متشکل از یک قوم جمع شده اند گفته میشود که به طور کلی در نواحی جنبی جغرافیایی زندگی می کنند و از لحاظ سیاسی واقتصادی وضع نامناسبی دارند و توسعه نیافته اند.
مردم جهان چهارم برای گردشگری قومی و گردشگری ماجراجویانه به عنوان یک جاذبه می باشند که در صورتیکه هنرهای دستی و فرهنگ آنها به طور فزاینده منتشر گردد محیط های طبیعی که آنها در آن زندگی می کنند در معرض خطر قرار می گیرد.

جشنواره (Festival)

در تمامی فرهنگ ها برگزاری جشن وجود دارد و انواع اشیا ، افراد یا موضوعات همه دلایلی برای ایجاد جشنواره ها محسوب می شوند.به طور کلی جشنواره ها دارای محتوای مذهبی یا غیر مذهبی می باشند که در سطوح مختلف محلی ، ملی و بین المللی برگزار می شوند و یکی از جاذبه های گردشگری محسوب می شوند.

سازمان سفر بین المللی جوانان (Federation of international youth travel organization)

هدف از این سازمان ترویج پویایی و گسترش افق های فکری افراد جوان به وسیله سفر ، فراگیری زبان ، زندگی خانوادگی ، گردشگری فرهنگی و اجتماعی و سایر فرصتها برای رشد و پیشرفت فردی است.که یکی از بزرگترین سازمانهای تجاری در بخش سفر جوانان و دانش آموزان می باشد.این سازمان از رشد سریع گردشگری جوانان حمایت می کند و ۲۴۵ عضو در ۵۴ کشور دارد. این سازمان برای تسهیل دستیابی به امکانات گردشگری و فرهنگی و فعالیت های تفریحی به اعضای جوان خود کارت شناسایی ارائه می دهد.

نمایشگاه ها (Fairs)

نمایشگاه ها رویداد هایی هستند که معمولا به صورت دوره ای و برای معامله ی کالا و خدمات برگزار می شوند.که شامل آموزش ، سرگرمی ها ، مسابقه ها و جشن می باشد.
نمایشگاهای کشاورزی یه سنت های روستایی توجه دارند. همچنین نمایشگاههای تجاری به تجارت و خرید و فروش توجه دارند.نمایشگاهای جهانی باعث می شوند که کشورها با یکدیگر مقایسه شوند و از این طریق موجب افزایش ورود جهانگرد می شود.

تفریح در جنگل (Forest recreation)

جنگل ها مکانهای عمده ای برای تفریح گردشگران پویا و فعال می باشند مخصوصا برای چادر زنان و بوته و شاخ و برگ پیماها.
تفریح در جنگل می تواند آهسته و کوتاه قدم بر داشتن و مسیر طولانی راه پیمودن ( کوچ نشینی ) باشد ویا می توان ماهیگیری و قایق رانی در جایی که آب وجود دارد را شامل شودو همچنین جنگلها مکانهایی برای گردشگری طبیعت ، گردشگری ماجراجویانه و طبیعت گردی هستند. در جایی که جنگلها از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند ممکن است از آنها به عنوان پارک ملی حفاظت شود.

بیماریهای ناشی از غذا (Food- borne illness)

بیماریهای ناشی از غذا به دلیل وجود مستقیم یا غیر مستقیم باکتریهای مضر در مواد غذایی مصرفی می باشد. مانند سالموندلا. این قبیل بیماریها مکررا موجب معده درد ، اسهال ، استفراغ می شوند.گردشگران برای جلوگیری از این نوع بیماریها باید از نوشیدن آب با بطری ، خوردن غذاهای داغ ، خوردن سالاد ، میوه های محلی.و… اجتناب کنند مگر اینکه توسط منبع قابل اطمینانی تولید شده باشند.

اثر تظاهری (Demonstration effect)

افزایش تعداد گردشگران در یک مقصد، اثرات اجتماعی ، اقتصادی و فرهنگی زیادی را برای جوامع میزبان به همراه دارد.که از جمله مهمترین این اثرات ، تقلید است که ساکنان محلی برخی از جوامع تمایل به تقلید از رفتار گردشگران را دارند. لذا ویژگیهای رفتاری آنها را به خود می گیرند و از رفتار آنها تقلید می کنند.

درک این مفهوم نیازمند توجه به این موارد می باشد که چرا تنها برخی از رفتارها تقلید می شوند؟ چه کسی از آنها تقلید می کند ؟و چگونه آنها را یاد می گیرند ؟

تحقیقات نشان داده است که فاکتورهای معینی در ایجاد این امر دخیل هستند از جمله آنها :شکاف فرهنگی بین فرهنگ گردشگران و فرهنگ جامعه میزبان ، قدرت اقتصادی جامعه میزبان و مهمان ، همسانی فرهنگ و مورد قبول واقع شدن آن توسط اکثریت افراد جامعه میزبان ، قدرت فرهنگی جامعه میزبان و میزان انعطاف پذیری و پاسخگویی آن به تاثیرات جدید

که این امر بیشتر در کشورهای در حال توسعه دیده می شود زیرا زمانیکه یک گردشگر از یک کشور توسعه یافته به کشوری در حال توسعه سفر می کند شکاف های فرهنگی در این صورت برجسته تر می شوند.

بازدید کننده یک روزه (Excursionist)

به افرادی گفته می شود که سفرهای تفریحی آنها کوتاه مدت ( یک روزه ) و عموما شب راخارج از خانه اقامت نمی کنند.که این افراد اغلب به صورت گروهی سفر می کنند و به دلیل اقامت کوتاه مدت آنها در مقصد استفاده آنها از خدمات گردشگری نیز محدودتر می باشد. امروزه سفرهای تفریحی کوتاه مدت در میان کشور هایی که با یکدیگر همسایه هستند امری متعارف و پدیده ای مهم می باشد که اغلب به صورت جداگانه در آمار گردشگری آنها ثبت می شود .

کج رفتاری (Deviance)

به طور کلی می توان این واژه را به این صورت معنی کرد: رفتاری که با نرم و حالت طبیعی و استاندارد تفاوت دارد. اما تعریف اجتماعی و منطقی کج رفتاری عبارت است از: سر باز زدن از استانداردهای برجسته و شاخص.
بنابراین گردشگری، به دلیل اینکه برای اکثریت مردم، تعطیلات، دوره ای از رفتار است که با رفتارهای روزمره زندگی متفاوت می باشد، خود ، یک نوع کج رفتاری تلقی می شود و همچنین در برخی از موارد رفتار واقعی که از برخی گردشگران سر می زند در صورتیکه شامل فعالیت هایی همچون : استفاده از مواد مخدر ، مصرف بیش از حد مشروبات الکلی یا فحشا باشد( هر چند این رفتارها لزوما جرم محسوب نمی شوند ) ممکن است کج رفتاری تلقی شود.
اما به طور کلی توصیف کج رفتاری و اینکه چه عواملی باعث ایجاد آن می شود نیازمند توجه و دقت در موارد زیر هست : اینکه استانداردها چگونه هستند ؟ چه کسی و چگونه آنها را تعیین می کند و چه کسی و چرا از آنها پیروی می کند؟

(Development era)

توسعه گردشگری به ۳ دوره اصلی تقسیم می شود :
دوران پیشه وری ، که به عنوان توسعه آهسته و کند شناخته می شود که در این دوره گردشگری با مهارتها و تکنولوژیهای کمیاب و نادر مواجه بود. دوره ی فوردیزم که در این دوران گردشگری با استاندارد شدن و تولید انبوه همراه بود و بالاخره دوره گردشگری نوین که گردشگری اولیه را از طریق بخش بندی تقاضا ، انعطاف پذیری عرضه و ادغام مورب متحول نموده است.

انعام (Tipping)

نوعی پرداخت کاملا اختیاری می باشد که مستقیما از طرف مشتری به کارمند در قبال کیفیت خدماتی که ارائه شده پرداخت می شود. دادن انعام تنها در برخی از فرهنگها وجود دارد و در برخی از فرهنگها اصلا چنین پرداختی دیده نمی شود.
دادن انعام در جاهایی که خدمات مستقیم و یا به صورت شخصی به مشتری ارائه می گردد بسیار برجسته تر می شود. رستورانها و هتل ها از نمونه مکانهایی هستند که در ان ها دادن انعام بسیار دیده می شود.

Youth tourism

یک بخش از بازارگردشگری که افراد در سنین ۱۸-۱۵ و ۲۹-۲۵ را شامل می شود . آمار نشان می دهد که گردشگری جوانان بیش از گردشگری به شکل کلی در حال توسعه می باشد .

Winter sun

تعطیلاتی که در فصول غیر از تابستان برای استفاده از امکانات گردشگری مناطقی که درزمستان اقلیم مناسبی دارند مانندسواحل مدیترانه و یا جزایر قناری در اسپانیا و فلوریدا در آمریکای شمالی به ویژه برای بازنشسته ها طراحی می شوند .

Water resources depletion and pollution

منابع آب تازه در بسیاری از کشورها کمیاب می باشد وبا مصرف بالای کشاورزی ،صنعتی ، خانگی و نیز آلودگی بیش از پیش تحلیل می روند .صنایع سفر گردشگری و هتل داری مصرف کنندگان عمده آب و نیز تولید کننده زباله و فاضلاب می باشند. کمبود و آلودگی آب به ویژه در کشورهای درحال توسعه بر گردشگری و هتلداری نیز تاثیر می گذارد .

منبع : سیری در ایران