موزه ای که نشان از اهمیت آب در قلب کویر ایران دارد.
جایى که نه فقط اشیاى موزه اش که خود موزه، سازه هنرى شگفت آورى است که در سال ۱۲۶۶ خورشیدى به دستور تجار معروف یزد «سید على اکبر کلاهدوز» ساخته شد.
در محله تاریخى: موزه آب یزد در محل خانه کلاهدوزها بیش از ۲۰۰ شىء تاریخى شامل وسایل مرتبط با حمل و نگهدارى آب تا اسناد و مدارک مرتبط با آن را در خود جاى داده است؛ موزه اى که همزمان با برگزارى نخستین همایش بین المللى قنات در اردیبهشت سال ۱۳۷۹ در این شهر افتتاح شد. براى رفتن به این موزه بهتر است اول از همه به میدان امیرچخماق برسید. موزه آب در هسته مرکزى شهر و در نزدیکى دیدنى هایى مثل مجموعه امیرچخماق و زندان اسکندر قرار دارد. این خانه زیبا در بافت تاریخى فهادان در ورودى خیابان قیام و در انتهاى یک کوچه بن بست قرار دارد.
دیدنى هاى خانه کلاهدوزها: موزه آب که همان خانه کلاهدوزهاست، یک حیاط مرکزى دارد با اتاق هایى دورتادور حیاط و دو حوض در میان باغچه ها. در طبقه همکف موزه، خبرى از اشیاى موزه اى نیست، اما مى توانید در کنار اتاق هایى با شیشه هاى رنگى و گچ برى شده، عکس بگیرید.
خانه کلاهدوزها که در زمینی به مساحت ۷۲۰ مترمربع و به درخواست حاج سید علی اکبر کلاهدوز (یکی از بازرگانان عصر قاجاریه) در سال ۱۲۶۶ هجری قمری بنا شده، یک هنر معماری شگفت آور است که از پنج اشکوب (طبقه) تشکیل یافته است. از سطح اول یا پایین ترین طبقه این خانه، انشعاب دو کاریز رحیم آباد و زارچ می‌گذرد که در حال حاضر یکی از این دو قنات همچنان فعال می باشد.
فضای سطح دوم که در عمق ۱۰ متری زمین قرار دارد، به شکل هشت ضلعی است که به دلیل برخورداری از دمای ثابت و فضای مطلوب، محل مناسبی برای نگهداری و ذخیره نمودن خوراکی ها بوده است. در این قسمت حوضی قرار دارد که با عبور آب قنات از آن، هوای آن همیشه خنک و مطبوع است.
سطح سوم که همان زیرزمین خانه به شمار می‌رود، دارای اتاق و دالان های متعدد می باشد که در روزهای گرم تابستان محل سکونت اهالی خانه بوده است.
سطح چهارم که طبقه همکف می باشد، از بخش های مختلفی همچون اتاق های پنج دری، تالار، اتاق ارسی، آشپزخانه و محل زندگی خدمه خانه تشکیل یافته است. طبقه پنجم، پشت بام خانه است. در این طبقه چاه خانه ای وجود داشته که با استفاده از چرخ چاه، از چاه های معروف چهل گز، آب برداشت و آب انبار را که در طبقه همکف قرار داشت پر کرده و برای آشامیدن و نظافت استفاده می کردند.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
آناهیتا جعفری
