دریاچه‌ی مارمیشو ارومیه
مراقب باشیم حال خوب مارمیشو بیش از این بد نشود.
این روزها با شنیدن نام ارومیه، دریاچه ارومیه در ذهن‌ها تداعی می‌شود درحالی که در این استان زیبا دریاچه دیگری آرام گرفته که از نگاه بیشتر گردشگران پنهان مانده است. دریاچه‌ی مارمیشو در ۴۵ کیلومتری غرب ارومیه و در دره‌ای نزدیک مرز ایران و ترکیه، زیستگاه بسیاری از گیاهان وجانوران ارزشمند است.
این دریاچه‌ی نیلی رنگ در مسیر رودخانه نازلوچای قرار گرفته که از کوه‌های مرزی ایران و ترکیه سرچشمه می‌گیرد و سرانجام به دریاچه‌ی ارومیه می‌پیوندد. علت پیدایش دریاچه را ناآرامی‌های زمین می‌دانند به طوری که بر اثر زلزله و ریزش کوه، مسیر رودخانه نازلوچای مسدود شده و این دریاچه‌ی ۵ هکتاری ایجاد شده است. به روایتی نام دریاچه برگرفته از نام رهبر مسیحیان منطقه، بنیامین مارشیمون بوده که به عنوان رییس-روحانی جیلوها حدود ۲۰۰ سال پیش در این منطقه زندگی می‌کرده است. پوشش گیاهی منطقه بسیار غنی است به طوری که درختان بلوط، بنه (پسته کوهی)، بادام، صنوبر، گلابی و انواع گیاهان دارویی مانند ریواس، خارشتر، کنگر، خشخاش، کاسنی، بومادران و درختچه‌های دیگر در مارمیشو وجود دارد. از نظر گونه‌های جانوری امروزه خرس، روباه، گرگ و خرگوش در مارمیشو یافت می‌شود در حالی که در گذشته گراز، بز کوهی، پلنگ و سمور هم وجود داشتند که متاسفانه به دلیل شکار و کشتار بی رویه دیگر اثری از انها نیست. دریاچه مارمیشو به قدری زیبا و بکر است که بعضی لحظاتش خیال انگیز به نظر می‌رسد مثل پرش ماهی‌ها به بیرون آب! حساری سبز رنگ از درختان انبوه اطراف دریاچه را فراگرفته گاهی آواز قورباغه‌ها و پرندگان سکوت دریاچه را می‌شکند و حرکت ماهی‌ها از زیر آب زلال دریاچه پیداست. قزل آلای بومی دریاچه در بین مردم منطقه شهرت دارد و بسیاری از ماهی گیران را به مارمیشو می گشاند. زیبایی‌های مسیر دریاچه کمتر از خود آن نیست. یکی از جالب‌ترین مناظری که در مسیر خواهید دید چادرهای ایلات و عشایر است که اصالتاً کرد و به قدری مهمان نواز هستند که می‌توانید یک چایی ذغالی مهمان آنها باشید و ساعاتی با آنها زندگی کنید. این منطقه به دلیل برخورداری از پوشش گیاهی متنوع، برای پرورش زنبور عسل نیز بسیار مناسب است. عسل مارمیشو عطری از گل‌های وحشی در خود دارد و به عنوان یکی از مرغوب‌ترین عسل‌های ایران شناخته شده است. اگر کمی خوش شانس باشید و در راه، گذرتان به زنبورداران بخورد می‌توانید طعم واقعی عسل را چاشنی سفرتان کنید. در این مسیر یک آبشار فصلی نیز وجود دارد که در فصل بارندگی از میان صخره‌ها به نازلوچای می‌پیوندد. خصوصیات کم نظیر این منطقه باعث شده تا مورد توجه تور گردان‌ها و طبیعت گردان قرار گیرد. اما از همه‌ی زیبایی‌های مارمیشو که بگذریم، به نظر می‌رسد امروزه مارمیشو حال و روز خوبی ندارد. چند سال پیش مارمیشو در لیست روستاهای هدف گردشگری کشور قرار گرفت و طبق گفته مدیر کل طبیعت گردی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری قرار شد این روستاها در اولویت قرار گرفته و زیرساخت‌های لازم برای توسعه‌ی گردشگری آنها فراهم شود اما امروزه به‌جز تابلو میراث فرهنگی و گردشگری ارومیه و جاده‌ی اسفالته ای که سیل ویرانش کرده، خبر دیگری از امکانات و توسعه نیست! فروردین امسال بود که بر اثر سیل، سد طبیعی مقابل دریاچه تخریب شد و بیشتر آب مارمیشو تخلیه شد به طوری که عمق ۶۰ متری دریاچه به کمتر از ۱۰ متر کاهش یافت. مسئولین ابراز امیدواری کرده‌اند و می گویند دریاچه را به شکل اولیه خود بازمی گردانند. اما این پایان شوربختی‌های مارمیشو نبود و در مرداد امسال ۱۰۰ هکتار از جنگل‌های این منطقه در آتش بی احتیاطی سوخت تا درس عبرتی برای متولیان گردشگری شود که در رویه‌های خود تجدید نظر کنند. مارمیشو ظرفیت‌های زیادی در زمینه‌ی بوم گردی دارد و با مدیریت صحیح مسئولین و توجه کارآفرینان می‌تواند نقش بسزایی در توسعه‌ی گردشگری کشور داشته باشد.
امید چپریان – کارشناس گردشگری
