قلعه کوتول شاه دوره تیموریان

قلعه کوتول شاه مربوط به دوره تیموریان است و در شهرستان سیاهکل، بخش مرکزی، روستای موشا واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۴۰۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

روستایی به نام موشا «میر شاه» یکی از ۳۸ آبادی دهستان مالفجان در بخش مرکزی شهرستان سیاهکل است.قدمت این بنا به دوره‌ای مطابق با دوره «قلاع اسماعیلیه و دوره تیموریان» بر می‌گردد و نام روستاهای اطراف آن موشا «میرشاه» دیماسرا «پیرمیرشاه»، مرجانه و کوتول شاه است که حکایت از خاندانی حکمران در منطقه دارد.

کوتول شاه از حکمرانان معروف گیلان زمین و از دیار شلمان کنونی بود اما اطلاعات زیادی از این حاکم مقتدر در دست نیست. کوتول شاه نام شاهی ظالم است که در زمان حکومت اسماعیلیان و تیموریان حکمرانی میکرد.

این حاکم در رودبار ، سنگسر و لاهیجان حکومت میکرده و با احداث قلعه یا دژ کوتول شاه بر مرکز حکومت خود در سیاهکل نظارت بیشتری داشته است.

فرم قلعه کوتول‌شاه بیضی‌شکل بوده که زایده‌ای از طرف ضلع جنوبی به آن متصل است و قطر بزرگ قلعه از داخل دیواره‌ها ۲۶ متر و قطر کوچک آن ۹.۷ متر، ضخامت دیواره‌های قلعه از ۱.۸ تا ۴.۲ متر متغیر است.

در بخش جنوبی این قلعه و کنار زایده متصل به بنا دیده‌بانی دو طبقه با راه پله‌های ارتباطی آن نمایان است که ورودی و درگاه قلعه را تشکیل می‌دهد. فضای داخل قلعه از آب انبار در ضلع شرقی و دیگری «تاقی» که در مقابل آن و در ضلع غرب داخل بنا قرار دارد، تشکیل می‌شود.

در داخل قلعه فضای مختلف وجود دارد که دو فضا قابل دیدن است. اهالی روستاهای مذکور معتقد هستند قلعه کوتول شاه راه‌های زیرزمینی نیز دارد که اکنون آثار کمی از آنها به‌جا مانده است. فضای داخل قلعه از آب انبار در ضلع شرقی و دیگری «تاقی» که در مقابل آن و در ضلع غرب داخل بنا قرار دارد، تشکیل می‌شود.در داخل قلعه فضای مختلف وجود دارد که دو فضا قابل دیدن است.

پوشش این فضا، اتاق‌های جناغی و قوسی شکل است که بیشتر بخش‌های آنها تخریب شده و اکنون این قلعه متروکه و بدون استفاده مانده و از خصوصیت بارز این قلعه تاریخی اشراف کامل بنا نسبت به محیط پیرامون خود است.

اکنون از آن دژ عظیم فقط تکه هایی سنگ و چند دیوار کوچک مانده که برای رسیدن به آن باید چند دقیقه ای در جنگل پیاده روی کرد.

منبع : سیری در ایران