رود گنگ؛ شفادهنده و مقدس
دومین رودخانه بزرگ جهان، رود گنگ هند در شبه قاره هند است که در نهایت به خلیج بنگال می ریزد. شاید رود هند را بتوان از جاذبه های معروف هند دانست. اگر به عنوان گردشگر وارد هند شوید، صحنه های عجیب و غریبی را در طول این رودخانه مشاهده خواهید کرد. صحنه هایی که گاهی ممکن است آنقدر زیبا باشد که ساعت ها به تماشای آن بنشینید و صحنه هایی که با همان نگاه اول سریع روی برمی گردانید. ما برای گردشگران و مسافرانی که قصد سفر به هند را دارند، تصویری از رود گنگ هند را نشان می دهیم. رود گنگ با فرهنگ، زندگی، عقاید، آداب و روسم و تمام وجوه زندگی مردم هند در آمیخته است.
موقعیت و اطلاعات رود گنگ
رودخانه گنگ همانطور که گفته شد، دومین رود بزرگ و طولانی دنیاست. نام این رود را مردم هندی از الهه هندویی به نام گانگا انتخاب کرده اند. جغرافیدانان، مورخان و اسطوره شناسان همگی، گنگ را به عنوان قلب فرهنگ، سنت و زندگی هندیان می شناسند. به این رود در زبان های مختلف گنگ، گنگا، گونگ و گانجیز نیز گفته می شود.
طول رودخانه گنگ بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ کیلومتر (هزار و ۵۰۰ مایل) است که از هیمالیا در شمال هند و کشور بنگلادش تا خلیج بنگال جریان دارد. به اعتقاد میلیون ها نفر از مردمان بومی هندوستان توانایی های شفادهنده و معجزه آسای این رود، باعث می شود که ناپاکی ها از بدن افرادی که خود را درون آن می شویند، بزداید. با این حال همین موضوع باعث شده است که رود گنگ هند یکی از ناپاک ترین و آلوده ترین رودخانه های جهان شود. امروزه رودخانه گنگ نه تنها با زباله های صنعتی آلوده می شود که بعضی از آن ها سمی است، بلکه فاضلاب تولید شده توسط انسان و حیوانات، لاشه حیوانات مرده و خاکستر افراد آتش زده به درون این رود ریخته می شود.
جاذبه های رود گنگ هند
جدای از آلودگی هایی که درون رودخانه وجود دارد، بسیاری از مردم مذهبی هند برای انجام مراسمات تطهیر و مذهبی خود به درون رود قدم می گذارند و در اطراف آن مراسم های مذهبی خود را انجام می دهند. با این حال جدای از تماشایی بودن این صحنه ها اکثر گردشگران هند ترجیح می دهند بیشتر به سراغ جاذبه های زیر بروند. چرا که اگر می خواهید از نزدیک به تماشای مراسمات مذهبی انجام شده در رود گنگ هند بروید، باید بوی بد و آلوده آن را نیز تحمل کنید. یکی از این مراسم ها، مراسم قات هاست.
قات ها | Ghats
در کنار سواحل گنگ، می توانید به همراه دیگر گردشگران به تماشای مردمی بروید که برای دیدن حمام ها و مراسم تشییع جنازه گرد هم آمده اند؛ یک قات، در حقیقت یک سری از مراحل بسیار ساده در پایین رفتن از پله ها و رسیدن به آب است. حمام کردن در رود گنگ هند سنت مقدس هندی است؛ آن ها اعتقاد دارند که این کار تمام گناهان را از بین می برد. گرچه گردشگران خارجی ممکن است از رفتن به درون آب تیره و گل آلود گنگ احساس راحتی نکنند اما تماشای مردم محلی در هنگام انجام چنین مراسمی و حمام کردن می تواند یک تجربه به یاد ماندنی برای گردشگران باشد. مراسم تشییع جنازه قات ها، جایی که خانواده ها سوزاندن جسد کسانی که مرده اند، جمع می شوند و در نهایت خاکستر آن را به رود گنگ می ریزند، یکی دیگر از جاذبه های کنار این رود است. آژانس های بسیار کمی در هند اجازه دارند گردشگران را برای دیدن چنین مراسم هایی ببرند. همچنین چنین صحنه هایی به مذاق بسیاری از گردشگران خوشایند نیست. مراسم قات ها که در وارانسای برگزار می شود، یکی از مهمترین مراسمات تشییع جنازه در هند است.
قایق سواری و رفتینگ بر روی رودخانه
تفریحاتی همچون قایقرانی در رودخانه گنگ به راحتی قابل دسترسی است. اگر ورزش های ماجراجویی چیزی است که به دنبال آن هستید، می توانید به مناطق ریشیمش (Rishikesh) و هاریدوار (Haridwar) بروید. در این منطقه رودخانه ای سفید و پر شتاب با آب زلال، قایق رانان و کایاک سواران را به چالش می کشد. قبل از رفتن به قایقرانی در این قسمت از رود گنگ هند بهتر است تمام جوانب ایمنی را انجام دهید. چرا که سرعت آب در قسمت هایی از رودخانه می تواند خطرناک باشد. حتماً به سراغ شرکت های معتبری بروید که رفتینگ را اجرا می کنند. اگر جزو مسافرانی هستید که خواهان تجربه ای آرامتر هستند، می توانید یکی از تورهای قایقرانی را در شهرهایی که گنگ از میان آن می گذرد، انتخاب کنید. سوار شدن بر قایق های توریستی رود گنگ هند که با گل های رنگارنگ تزئین شده اند، به شما اجازه می دهد که مردم را در امتداد رودخانه تماشا و شیوه های فرهنگ سنتی هندی را مشاهده نمایید.
واراناسی | Varanasi
شهر مقدس واراناسی محل مهمی برای زائران هندی است. این شهر منحصر به فرد، به گردشگران خارجی و مسافران این فرصت را می دهد تا از نزدیک شاهد مراسمات مردم باشند که در سرتاسر شعبه های رود گنگ برگزار می شود. در این مراسم باید خود را برای قدم زدن و حرکت در میان هرج و مرج بسیار در شهر و در امتداد رودخانه آماده نمایید تا بتوانید از نزدیک به مشاهده رنگ و تجربه قابل دسترسی از واقعیت هند دست یابید.
یوگا | Yoga
در خارج از شهرهای بزرگ و در کنار شعبه های رود گنگ هند، مناطقی برای انجام فعالیت هایی همانند یوگا فراهم شده است. ریشیکش (Rishikesh)، که به عنوان پایتخت هاتا یوگا شناخته می شود، دارای گروه های متعدد یوگا در کنار رودخانه است. شرکت کنندگان پس از تماشای رودخانه مقدس و با داشتن جنگل مرموزی در پشت سرشان به انجام ورزش یوگا می پردازند. هنگامی که در جلسات یوگا شرکت نمی کنید، می توانید در امتداد رودخانه قدم بزنید یا در شهر ریشیکش سفر کنید و از غذاهای محلی و گیاهی خوشمزه این شهر سفارش دهید.
بنای مذهبی آناپورنا بوهانی | Annapurna Bhavani
بنای مذهبی آناپورنا بوهانی به آناپورنا اختصاص یافته که اغلب به شاختی (Shakti) اشاره می کند. این سمبل زنانگی قدرتمند به شیوه های مختلفی در فرهنگ مردم هند، تجسم داده شده است و اغلب یک ظرف پخت و پز یا قابلمه ای برای نشان دادن نقش او به عنوان یک تهیه کننده غذا، در دستش قرار دارد، آنا به معنی غذا و پورنا به معنی رفاه است، در داخل این مبنای مقدس هندی نیز یک تصویر طلایی از آناپورنا قرار دارد که تنها برای سه روز در طول سال باز می شود. این بنای طلایی در نزدیکی یک مکان مقدس دیگر به رنگ نقره ای قرار گرفته که به لرد شانی (Lord Shani) تعلق دارد. حضور آناپورنا در ادیان کشور هند و در این ناحیه، در ماه اکتبر تا نوامبر با برگزاری جشنواره غذا جشن گرفته می شود. بسیاری از زنانی که در این مراسم شرکت می کنند، خود را در آب گنگ کنار این بنا تطهیر می کنند.
تماشای دلفین صورتی گنگ
رود گنگ هند شاهراهی حیاتی برای شهرها و مردمی است که در اطراف آن زندگی می کنند. تعدادی از دلفین های صورتی و سفید دنیا در رود گنگ وجود دارند که جزو حیوانات نادر دنیا محسوب می شوند با این حال به دلیل شکار بی رویه این حیوانات برای گوشت و روغن آن ها تعدادشان رو به کاهش است. این امر، به آلودگی صنعتی، کشاورزی و انسانی درون رودخانه نیز افزوده می شود. در نتیجه محیط زندگی دلفین ها و دیگر موجودات آبزی درون رودخانه به شدت در خطر است. این دلفین ها به عنوان حیوانات ملی آب های هند شناخته می شوند و برای اکوسیستم رودخانه بسیار مهم هستند. دلفین ها معمولاً به تنهایی یا در گروه های کوچکتر شنا می کنند.
جدای از جاذبه هایی که در بالا برای این رود گفته شد، در شهرهایی همانند الله آباد می توانید سدهایی جالب و پل های منحصر به فردی را تماشا کنید که بر روی این رودخانه زده شده است. همچنین مراسم ها و جشنواره های برگزار شده در این شهر خود مطلبی جداگانه را می طلبد.
مسائل زیست محیطی رود گنگ
رودخانه هندوستان یک پارادوکس کامل است: دره های رودخانه قدرتمند، چشمه های خنک و پر از آبشار آن در نواحی هیمالیا-یخچالی آن زیبایی و زلالی خوبی دارند. اما در جایی که رود گنگ هند با شهرهای پرجمعیت شبه قاره هند همراه می شود و به خلیج بنگال می ریزد، آب کریستالی آن به سطلی پر از زباله و لجن های آلوده به فاضلاب تبدیل می شود. شاید شما هم تصاویر بسیاری از آلودگی های اطراف این رودخانه دیده باشید. در هر صورت همواره دو تصویر از این رودخانه نشان داده می شود که بسیار با یکدیگر تضاد دارد.
جدای از نگرانی هایی که در مورد آلودگی این رودخانه وجود دارد، حجم آب آن نیز در حال کاهش است. کیفیت آب رودخانه به شدت در حال کاهش است. حوضه رود گنگ یکی از پرجمعیت ترین مناطق سکونتی بر روی زمین است و صدها میلیون نفر در کنار آن زندگی می کنند. در نتیجه آب رودخانه بیش از حد مجاز آن آلوده شده است. تلاش های بسیاری در طول چند سال اخیر برای تمیز کردن تمام آلودگی های این رودخانه از طرف دولت هند و دیگر کشورها صورت گرفته است اما چندان نتیجه بخش نبوده و همچنان این رودخانه بیشتر آلوده می شود.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
مهلا نهاردانی