در میان عجایب هند و جاذبه هایی که هر گردشگری را به سمت بازدید از هند سوق می دهد، تنها تاج محل تا قلعه قرمز یا شهرهایی همانند جیپور، آگرا و دهلی نیست؛ بلکه می تواند عشایر رابادی هند باشد. عشایری که در یکی از مناطق دشتی و شاید در مناطقی کویری زندگی می کنند و دامداری شغل اصلی آن هاست. مردم و عشایر رابادی هند به دلیل شیوه زندگی، نوع لباس ها و پوششی که دارند و البته فرهنگشان یکی از مهم ترین عشایر و مردمان روستایی هند هستند که در دنیای امروز بسیار مورد توجه گردشگران و توریست ها قرار گرفته اند.
شغل و حرفه عشایر رابادی هند
مردمان رابادی از عشایری هستند که گله های بزرگی از بوفالوها و گاوهای کوهان دار، شترها و گله های گوسفند دارند و به گله داری می پردازند. مردان در عشایر رابادی هند لباس های سفید یکدستی به تن می کنند. شمشیری به کمربندهای پارچه ای خود آویزان دارند. دستاری سفید رنگ به دور سرشان پیچیده اند و گاهی درون گوش خود حلقه و گوشواره دارند. لبه عنوان شلوار نیز، پارچه ای سفید را به گونه ای بسیار ماهرانه همانند شلواری دوخته شده به دور کمر خود می بندند. مهارتی که نیاز به تمرین دارد.
عشایر رابادی هند در سرزمینی به نام کوتچ (Kutch) که سرزمینی کویری در میانه استان گوجارات است، زندگی می کنند. این منطقه یکی از نواحی فلاتی و مسطح هند است که در نزدیکی کوه های راجستان واقع شده و البته بیشتر گردشگرانش از دو استان راجستان و یا شهرهای جنوبی همانند بمبئی به این منطقه می آیند. منطقه کوتچ محل و منطقه اصلی زندگی عشایر رابادی هند است که هنوز در این سرزمین پهناور به زندگی عشایری مشغول هستند و حدود ۸ ماه از سال را ییلاق و قشلاق می کنند. این مردمان با گله های بزرگ خود، مسیرهای طولانی را در طول سال طی می کنند و به دنبال چراگاه می گردند. همانند دیگر عشایر آسیا و دنیا، عشایر رابادی هند نیز تمام وسایل زندگی و امرار معاش به هماره خانه خود را بر روی شترها بار زده و از نقطه ای به نقطه دیگر سفر می کنند.
اجداد ایرانی عشایر رابادی هند
کوتچ منطقه ای در هند است که برای هزاران سال، محل زندگی عشایر رابادی هند محسوب می شود. این مردم در میان منطقه کوتچ مدام حرکت کرده و جابه جا می شوند. گفته می شود که مبدا و ریشه این مردمان در ابتدا ایران بوده است. در دوره از تاریخ، مردمان و عشایری از ایران به سمت این منطقه حرکت کرده و در نهایت اجداد عشایر رابادی هند را تشکیل داده اند. این منطقه همچنین محل زندگی اولین تمدن های هندی در دره ایندوس (the Indus Valley) بوده است. مردمانی که همچنان در این دره باقی مانده و به زندگی ادامه می دهند. یکی از جاذبه های تاریخی از تمدن های باستانی هند در این سرزمین یافت شد.
خرابه های شهر دهولاویرا (Dholavira) یکی از بزرگ ترین شهرهای بزرگ آن دوران بود که پس از طوفان های شن از دل خاک ها بیرون آمد و هم اکنون در صحرای کوتچ قابل دیدن است. اگر دقیق تر بگوییم، برای دیدن مردمان و عشایر رابادی هند می توانید به دیدن یکی از زیرمجموعه های این قبایل به نام دهباریا (the Dhebaria) بروید. اقوامی که هنوز در این منطقه از فلات هندوستان زندگی می کنند.
آداب و رسوم زندگی راباری ها
مردمان راباری برای روشن کردن محیط اطراف خانه و چادر خود، مشعل هایی را بر روی تیرک هایی می گذارند و در بیرون خانه و اطراف چادرشان می گذارند تا روشن شود. این مردم چادرهای خاکستری خود را برای چند روز در یک نقطه برپا می کنند و پس از گذشت چند روز دوباره برای حرکت و جابه جا شدن آماده می شوند. چادرها فضاهای ساده و احاطه شده ای را به وجود می آورند که با تیرک های چوبی سرپا شده اند و مردمان آباری را از محیط بیرون و آب و هوای بیرونی دور نگه می دارند. درون چادرهای عشایر راباری هند بسیار به عشایر ایرانی شباهت دارند. بر روی زمین فرش ها و کف پوش هایی پر از طرح و رنگ انداخته شده است.
این بافته های رنگی از پشم را بر روی تخت های چوبی و یا بر دور کوزه های آب درون چادرها می بینید. درون این چادرهای خاکستری دنیایی از نقش و نگار و رنگ را پیدا می کنید. همچنین برعکس مردان رابادی که لباس هایی سفید می پوشند، زنان تنوع بیشتری در لباس هایشان دیده می شود. تخت های چوبی که این مردمان استفاده می کنند، بسیار با مهارت و زیبایی حجاری و کند و کاری شده است. این تخت ها یکی دیگر از صنایع دستی مردم و عشایر رابادی هند محسوب می شود.
زنان در میان عشایر رابادی
از خصوصیات بارز در میان مردمان رابادی و این عشایر چشمان زیبا و رنگارنگ آن هاست. چشمانی که هر عکاسی را مجبور می کند تا از آن ها پرتره بگیرد. زنان رابادی در هر قبیله و زیرمجموعه از این عشایر لباس های مختلفی می پوشند. در میان زیر مجموعه عشایر دهباریا که مردانش لباس هایی سفید به تن دارند، زنان عشایری، لباس هایی سیاه رنگ دارند. هز چند که لباس این زنان سیاه رنگ است اما لبه های شال و روسری آن ها با گلدوزی و پولک دوزی های بسیاری تزئین شده و می درخشد. ترکیب سیاه با تزئیناتی براق و طلایی زیبایی خاصی به این لباس های پشمی داده است.
دوربین ممنوع!
با اینکه عشایر رابادی هند می دانند که زندگی بسیار خاص و جذابی دارند اما همچنان غریبه ها را به درون خود راه نمی دهند. با این حال، عده بسیار کمی از گردشگران و توریست ها به همراه راهنماهای مجرب می توانند به دیدن این اقوام بروند. راهنمایانی که توریست ها و گردشگران را برای دیدن این مردم، به این منطقه می آورند به آن ها تاکید می کنند که در وهله اول دوربین های خود را مخفی کنند و با دوربین وارد محل زندگی این مردم نشوند. پس از آشنایی بیشتر با افراد و مردم عشایر رابادی هند می توانید از آن ها عکاسی کنید. زمانی که به شما اعتماد کردند.
زلزله سال ۲۰۰۱
در سال ۲۰۰۱ در این ناحیه از هند زمین لرزه ای به اندازه ۷٫۷ ریشتر زمین را لرزاند و تمام خانه های مردمانی که در شهر بهوج (Bhuj) و در منطقه کوتچ زندگی می کردند را نابود کرد. در این زمین لرزه حدود ۲۰۰۰۰ نفر کشته شدند. پس از آن این مردمان بیشتر به سراغ چادرها آمدند. اگر در سفر به گوجارات هند وارد این منطقه شدید، حتما به دیدن بازارهای محلی و فروش فرش ها و دستبافت های زنان این عشایر بروید.
پس از زلزله و با ورود افراد بیشتری به میان مردمان رابادی، کم کم زندگی آن ها هر روزه تغییر می کند و دیگر از شیوه های قدیمی و اصلی زندگیشان دور می شوند. متاسفانه حاکم استان گوجارات اقدامات متعددی برای بهبود زندگی این مردم و ساخت خانه برای آن ها نموده است. اما همین موضوع باعث گردیده که در شیوه زندگی آن ها، تغییرات اساسی صورت بگیرد.
همچنین دولت هند برای سر و سامان دادن به این منطقه به شرکت ها و کمپانی هایی که در این ناحیه سرمایه گذاری کنند، تمهیداتی همانند معاف از مالیات داده اند. همین موضوع باعث نابود شدن محیط زندگی عشایر رابادی هند شده است. چرا که بسیاری از کارخانه های ماشین سازی، لوله سازی و قطعات خودرو به این منطقه آمده اند و با دود و سوخت های فسیلی محیط طبیعی منطقه را آلوده کرده اند.
با این وجود مردمان و عشایر رابادی هند با سخت کوشی با این تغییرات مقابله می کنند و همچنان در زمین هایشان زندگی می کنند. این عشایر از مناطقی همانند دریای عربی در جنوب و صحرای بزرگ نمکی در شمال عبور می کنند. صحرا و کویر نمکی هند در این منطقه یکی از بزرگ ترین کویرهای نمکی در جهان است. عشایر رابادی هند از میان زمین های سفید و پر نمک کویر در بخش هایی از سال، عبور می کنند.
بهترین زمان برای همراه بوده با مردمان عشایر رابادی هند
بهترین زمان برای بازدید از عشایر رابادی هند پس از پایان فصل موسمی است. در نتیجه اوایل بهار تا نیمه های اردیبهشت بهترین زمان برای دیدن و همراه بودن با این اقوام است. چرا که بیشتر این مردم، دوباره به روستاهای خود در منطقه کوتچ باز می گردند. همچنین یکی از جذابیت هایی که در این زمان در بین مردم راباری دیده می شود، مراسم ها و جشن های عروسی متعددی است که بسیار دیدنی هستند. اگر شانس بیاورید به یکی از این مراسم های عروسی دعوت می شوید.
دین این مردم هندو بوده و به همان نسبت جشن های بسیاری دارند. در این زمان از سال، تنها موقعی است که تمام گله داران و مردان عشایر قبیله ها به دور یکدیگر جمع می شوند و یکدیگر را ملاقات می کنند. چرا که در دیگر مواقع سال، هر یک از مردان همراه با گله های خود در بیابان ها و دشت ها پراکنده اند.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
مهلا نهاردانی
