جشن شاندر ( جشن انگور )

جشن شاندر (جشن انگور) یکی از جشنهایی که از دوران باستان برگزار می شده .ایرانیان از دوران کهن تاکنون روزهایی از سال را با هدف رواج آیین‌های دینی و گردهمایی و نزدیکی افراد جامعه که به منظور ایجاد اتحاد و وحدت انجام می‌شد، به عنوان ایام خوشی اعلام می‌کردند؛ دورهم جمع می‌شدند و به جشن و پایکوبی می‌پرداختند.جشن انگور در آذربایجان غربی و در اواخر تابستان برگزار می شد. در این جشن با شادی و بازی‌های گروهی، هر کس بهترین انگورهای تاکستان خود را برای انتخاب بهترین‌ها به مسابقه می‌گذارد.

این جشن در میان مسلمانان به ‘ شانادر ‘ و در میان مسیحیان به ‘ اوشانا ‘ معروف است .قدمت این جشن که به چند هزار سال قبل برمیگردد یکی از نمادی ترین وشکر گذارترین مراسم در برابر خالق هستی میباشد . این مراسم باشکوه توام با رقص وآوازهای آذربایجانی وقوشماجاهای محلی وبایاتیها همراه است.در ارومیه جشن شانیدر( شانادر یا شانیدر برگرفته از دو کلمه «شان» (به معنی انگور) و «در» (به معنی چیدن) می باشد.اغلب در روستاهای :گرد آباد،دیگاله ، و رسیمان آباد . قوشچی . جمال آباد . گولان و … برگزار می شد و مردم منطقه در این نقاط جشن انگور را با آئین و رسوم مخصوص خود برگزار می نمودند.

این جشن معمولاً در اواخر شهریورماه که انگورها کاملاً میرسند برگزار می شود و آئینها ، سنتها و رسم و رسوم مخصوص خودش را دارد که سالهای سال قدمت تاریخی برای خود رقم زده است.در صبحگاه روز این جشن،مردان و زنان به کنار دریاچه ارومیه می روند و در باغ های انگور تجمع می کنند.در قدیم به دلیل احترام به این سنت تا چند روز قبل از برگذاری جشن از خوردن انگور اجتناب می کردندوبا این کار احترام و ارزش گذاشتن به نعمات الهی و آداب رسوم گذشتگان خود را به نمایش می گذاشتند.

در این مراسم زن و مرد با لباس های محلی با سبد های کوچک انگور به مراسم دعا و قدردانی بابت نعمات های آن سال می پردازند ر این روز مردم از خدا می خواستند که تاکستانهای و محصولات کشاورزی آنان را از بلایای آسمانی چون تگرگ ، طوفان ، سیل و… محفوظ نگاه داشته و به آنها برکت عطا نماید.یکسری از مردم در این روز نذری می دهند .مراسم کشتی محلی در میدان تالوار اجرا می شود.

همچنین موسیقی و سروده های محلی در این جشن همراه مراسم اجرا می شود. این سرود ها در وضع مذهبی نبوده وبیشتر جهت دارا بودن جنبه های شادی ونشاط ادا میشدند و اکثراً در هر منطقه گروههای باسابقه وقدیمی (گروههای موسیقی سورنا،بالابان وقاوال همراه با آشیق)این سرودهارا می خواندند ومردم هم به رقص وپایکوبی میپرداختند.جشن انگور مسیحیان در کلیساها و همراه با عشای ربانی برگزار می شود.در این جشن کشیش پس از تقدیس یک خوشه انگور سفید دانه ها آن را در دهان حاضرین می گذارد و بدین ترتیب خوردن انگور برای پیروان مسیحیت آزاد می شود.به اعتقاد مسیحیان خوردن انگور قبل از آنکه به طور کامل رسیده باشد، اسراف محسوب شده و مسیحیان باید از آن احتراز کنند.

منبع : سیری در ایران