منطقه ای زیبا و بکر در شمال شرقی ایران عزیزمان به نام ترکمن صحرا وجود دارد که بخش های زیادی از استان های گلستان و خراسان شمالی را در بر می گیرد، از جمله شهرهایی که جزئی از منطقه ترکمن صحرا هستند نیز عبارت از گنبدکاووس، بندر ترکمن، کلاله، آق قلا، مراوه تپه، کلاله، سیمین شهر، گمش تپه، نگین شهر، انبار آلوم می باشند. با توجه به موقعیت جغرافیایی جذاب و توریست پسندی که این منطقه ی شمالی داراست سالانه گردشگری زیادی به سمت آن می روند و از طبیعت بکر و رویایی که دارد نهایت لذت را می برند. از همین رو در این مطلب قصد داریم تا درباره ترکمن صحرا صبحت کنیم و جاذبه ها و مناطق دیدنی آن را خدمتتان معرفی کنیم.
همانطور که در بالا گفتیم، منطقه ترکمن صحرا در شمال شرقی ایران قرار دارد و از سمت غرب به دریای خزر و از سمت شما به جمهوری ترکمنستان می رسد، این منطقه رویایی از سمت شرق با خراسان شمالی و بجنورد و دره گز را هم نیز در بر می گیرد و از سمت جنوب با کوهپایه های جنگلی البرز شمالی پایان می یابد. قطعا منطقه ای که با این همه وسعت می تواند شروع سفری هیجان انگیز و نسبتا ماجراجویانه به حساب بیاید چرا که شما با رفتن به این منطقه دستتان باز است تا به هر منطقه ای که می خواهید بروید و از طبیعت گردی خود لذت ببرید. همانطور که گفتیم این منطقه به دلیل وسعت بالایی که دارد جاذبه‌های طبیعی و تاریخی منحصر به فردی در آن وجود دارد که از جمله ی آن ها عبارتند از بلندترین برج آجری جهان تا هزار دره ها، گورستان سنگی مرموز و اسب های اصیل ترکمن هر کدام به تنهایی می تواند دلیلی برای سفر به ترکمن صحرا باشد. در کنار این جاذبه ها، فرهنگ غنی و موسیقی مردم ترکمن نیز میراثی گران بها برای ترکمن صحرا است. در ترکمن صحرا می توان میان آوای دوتار و طرح و رنگ لباس زنان غرق شد.
خرید از بازارهای منطقه ترکمن صحرا
در طول سفرتان به این منطقه گردشگری و خوش آب و هوا می توانید به سمت مناطق شهرنشین آن بروید و از بازارهای هفتگی آن استفاده کنید، ضمن آنکه در شهرهای گنبدکاووس و بندر ترکمن می توانید خریدهای خوبی را انجام دهید.
بازار روز
در مناطق شهرنشین ترکمن صحرا برنامه های هفتگی بازارها به این ترتیب است که شنبه ها در آزاد شهر و سیمین شهر، یکشنبه ها در کلاله، دوشنبه ها در بندرترکمن، پنجشنبه ها در آق قلا و جمعه ها در شهر گنبد برگزار می شود. در این بازارهای می توانید انواع مواد غذایی نظیر شکرسرخ، ماهی تازه یا خشک و دودی و انواع صنایع دستی ترکمنی و لباس های ترکمنی را بخرید.
گنبد
در شهر گنبد کاووس زیورآلاتی نظیر طلا و نقره هم می توانید بخرید که برای خرید آن ها باید به سمت نبش سه راهی سعدی شمالی بروید و در این محدوده یک پیرمرد که با پسرانش در کارگاهی مشغول به کار هستند را خواهید دید. توجه داشته باشید که برای خرید ابتدا باید سفارش محصول خودتان را بدهید و در زمانی گفته شده برای تحویل بروید و محصول خودتان را بگیرید. اگر هم زیورآلات ارزان تر می‌خواهید، می‌توانید به مغازه آتابای در خیابان امام خمینی (ره) بروید.
بندرترکمن
در تقاطع راه آهن گرگان به بندر ترکمن هم تعداد زیادی مغازه فروش فرش و قالیچه و صنایع دستی ترکمنی وجود دارد که می‌توانید از آنجا هم خرید کنید.
آنچه که در ترکمن صحرا می توانید مشاهده کنید!
مقبره خالد نبی
در میان پیچ و خم ها جاده ای که در این منطقه وجود دارد جاده ای پرپیچ و خم وجود دارد که به کوهی به نام گوگجه داغ منتهی می شود، بر فراز این کوه مقبره ای پر از روایت به نام خالد نبی وجود دارد. بی اغراق می توان گفت که این منطقه همانند یک تابلوی نقاشی است که هر قدم که در آن برمی دارید گویی در سرزمین رویاها در حال حرکت هستید. میزان زیبایی طبیعت به قدری است که می‌خواهید تمام تپه ماهورها و دره‌ها را بالا و پایین بروید، گل‌های زرد را ببویید و هر تکه سنگی را که دیدید در آغوش بکشید. این‌جا تکه‌ای از ترکمن‌صحرا است؛ طبیعت اطراف زیارتگاه خالدنبی، جایی که یک طرف‌تان تپه‌ماهورهای سبزرنگ و طرف دیگر هزاردره‌ها قطعا می تواند روحتان را تسخیر کند.
گورستانی مرموز
در نزدیکی مقبره ی خالد نبی تعدادی تندیس سنگی وجود دارد که این مکان را شبیه به گورستان کرده است. مطابق با افسانه هایی وجود دارد برخی از این پیکره های سنگی دشمنان خالد نبی بوده اند که گرفتار خشم خداوند شده و به شکل سنگ در آمده اند. برخی روایت‌ها هم می‌گویند خالد بن سنان از دست قوم خورشید به قله کوه گوگجه داغ پناه می‌آورد و با یارانش به خواست خداوند به شکل سنگ در می‌آیند تا اسیر دشمنان نشوند. همانطور که مشاهده می کنید روایت های زیادی درباره این گورستان مرموز در منطقه ترکمن صحرا وجود دارد. قدمت تاریخی این گورستان به هزار سال پیش برمی گردد و اکنون به عنوان یک اثر ملی نیز به ثبت رسیده است. متاسفانه طی سال‌های اخیر صدمات زیادی به این تندیس‌های تاریخی وارد شده است. پیش از آنکه به طور کل نابود شوند بازدید از این یادگار تاریخی مرموز را از دست ندهید.
هزاردره
یک پدیده ی زمین شناسی در منطقه ترکمن صحرا به نام هزار دره وجود دارد که از مناطقی با سنگ های سست یا رسوبات ریز نیز تشکیل شده است. در این منطقه آنچنان پوشش گیاهی وجود ندارد و از طرفی هم فرسایش های آبی و تراکم زیاد آبراهه ها سبب شده اند که ناهمواری های زیادی در محدوده ی هزار دره به وجود بیاید.
سیمین شهر
بعد از اینکه چند کیلومتری که از گورستان مرموز به چهارراه سیمین شهر می رسد که حدودا با ۷ کیلومتر به سمت شمال برانید. در این شهر چندین بنای تاریخی و کارگاه های چاقوسازی، نمدمالی و قالی بافی زنان ترکمن را می توانید ببینید و البته خرید کنید. بعد از تماشای دیدنی های سیمین شهر، هفت کیلومتر برانید و به جاده اصلی برگردید تا بعد از عبور از پل راه آهن به آق قلا برسید.
آق قلا
در ابتدای شهر آق قلا یک پل تاریخی بزرگ وجود دارد که از چهار راه سیمین شهر تا این منطقه حدودا ۲۰ کیلومتر راه وجود دارد. زمانی که به این منطقه رفتید می توانید به سمت تعدادی از مغازه های فروش گلیم، پلاس و فرش ترکمنی هم نیز بروید. در اطراف پل تاریخی هم مغازه فروش زیورآلات ترکمنی وجود دارد. برای رسیدن به گنبد، لازم نیست به گرگان بیایید، در شرقی ترین میدان آق قلا جاده را به روستای طعنه و سمت راست بپیچید و طبق تابلوهای راهنما جاده را تا گنبد در پیش بگیرید. توجه داشته باشید که جاده ی این منطقه دو بانده است و باید بسیار مراقب موتورسواران باشید.
سرزمین اسب های اصیل
از جمله دلایل ترکمن صحرا اسب هایی است که در آن زیست می کنند. اسب های ترکمن از گذشته تا به حال به داشتن سرعت، استقامت و شجاعت معروف بوده اند و در سپاه داریوش هخامنشی این اسب ها قسمتی از پیروزی های لشکریان داریوش نیز بوده اند. شاردن در سفرنامه خود می‌گوید: اسب ایران بهترین و زیباترین اسب مشرق زمین بوده و از نظر قد، بلندتر از اسب‌های سواری انگلیسی است. در سفر ترکمن صحرا به یکی از مراکز پرورش اسب بروید و با این موجود دوست داشتنی ملاقات کنید.
آبشاری در آغوش مخملین
یکی از آبشارهای خزه‌ای شگفت‌انگیز ایران، آبشار کبودوال در استان گلستان است. تماشای آب هایی که راه خود را از میان خزه های مخملی باز می‌کنند صحنه آرامش بخشی است که با پخش شدن موسیقی متن صدای آب و آواز پرندگان جنگل تکمیل می‌شود. دسترسی به این آبشار بسیار آسان است و از طریق مسیری سنگ فرش شده به آن می‌رسید و در کنار آن امکانات رفاهی مثل سرویس بهداشتی، نمازخانه، آلاچیق، چادر و سکوی استراحت وجود دارد.
لوازم لازم جهت سفر به ترکمن صحرا
مطابق با منطقه ای که می خواهید به آن سفر کنید قطعا چند روزی را در این ترکمن صحرا خواهید ماند پس لازم است که وسایل مورد نیاز را همراه خودتان ببرید. از همین رو اگر در اوایل بهار، پاییز یا زمستان به این منطقه باز شمالی سفر کردید توجه داشته باشید حتما لباس های گرم همراه خودتان داشته باشید.
اگر تصمیمتان بر این بود که در این فصل ها به سمت خالد نبی بروید توجه داشته باشید که با خود بادگیر و کلاه آفتاب گیر همراه داشته باشند، همچنین مهمترین نکته داشتن کفش مناسب برای پیاده روی و تعدادی کیسه زباله برای اینکه ردپایی از خودمان در این طبیعت بی نظیر باقی نگذاریم.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
گلاره خوانین زاده
