گویا تاریخ همیشه محل مناقشه بوده است / سایت سپاهان
گویا تاریخ همیشه محل مناقشه بوده است / سایت سپاهان
گویا تاریخ همیشه محل مناقشه بوده است. اگر الله وردیخان اکنون اینجا بود، شاید به این‌همه اختلاف و سردرگمی درباره مرمت پلی که گاه و بیگاه محلی از اعراب اخبار در فضای مجازی و رسمی می‌گیرد، می‌خندید. بعد از ترک‌برداشتن دیواره‌های پل که هر کدام از کارشناسان دلیلی را برای آن ارائه کردند و بعد از آن به تاریخ فراموشی پیوست، اکنون سی و سه پل دچار اختلاف‌نظرهای زیادی درباره نصب نرده‌های چوبی شده است؛ نرده‌هایی که عده‌ای معتقدند به خاطر امنیت مردم باید باشد و عده‌ای می‌گویند نحوه استقرار آن درست نیست.
شاید اگر به گذشته نه چندان دور نقب بزنیم، این اختلاف‌ها همیشه بوده و هم‌چنان وجود دارد. مرمت‌هایی که گاهی در دست نوسازی بهسازی شهرداری قرار می‌گیرد و گاهی در دست بالاترین مقام مرمت تاریخ یعنی میراث فرهنگی، اما چرا هر گاه که یکی از این دو ارگان دست به مرمت آثار تاریخی می‌شوند، فریادها خاموش نمی‌شود.
حالا تیشه مرمت برای امنیت مردم با نصب نرده‌های چوبی بر بدنه زخمی پل زده شده است؛ تن زخمی که به گفته عده‌ای چون احمد منتظر، تصمیم درستی نیست و تازمانی‌که تکنولوژی بهتری برای نصب نرده‌های این‌چنینی وجود دارد، نباید به این شکل زده شود.
این مرمت‌گر با سابقه که نزدیک به ۵۰ سال در امر مرمت آثار تاریخی دست دارد معتقد است، چندی قبل بین سازمان میراث فرهنگی وگردشگری و شهرداری این مسئله حل شده بود، اما سازمان نوسازی و بهسازی چرا حرف میراث را گوش نمی‌دهد و کار خود را می‌کند؟
به گفته منتظر، کسانی که صلاحیت این کار را ندارند نباید دست به این عمل بزنند تا زمانی که تکنولوژی برای بهتر کارکردن در این زمینه وجود دارد، چراکه نمی‌شود با تاریخ چند صدساله این پل شوخی کرد.
این کارشناس ارشد معماری با تأکید بر اینکه در اینجا باید چیزی ساخته شود که دخالتی با پل نداشته باشد گفت: باید حفاظ‌ها با تکنولوژی ساخته شود که از پایین نمایان نباشد.
بر خلاف این کارشناس زبده میراث فرهنگی، چندی پیش شاهین سپنتا، یکی از فعالان میراث فرهنگی که همیشه موضعی انتقادی نسبت به این اقدام‌ها داشته است، این بار نگرشی متفاوت به این موضوع داشته و به ایسنا گفته است: «چند روزگذشته کودکی دو سال و نیمه از یکی دهانه‌های سی و سه به پایین سقوط کرد و درگذشت. هر چند در این اتفاق سهل‌انگاری از والدین کودک بود و گفته میشود ممکن است هر ۲۰ سال یک بار این اتفاق رخ دهد اما با بروز چنین اتفاق‌هایی روحیه مردم جریحه‌دار میشود؛ بنابراین باید فکری کرد.
او با بیان اینکه در حالت کلی باید آثار تاریخی ایمن باشند، نگهبان داشته باشند یا موانعی برای جلوگیری از بروز چنین حوادثی مقابل این نوع آثار تاریخی ایجاد شود، ادامه می‌دهد: با بروز این اتفاق پیشنهادهایی مانند کشیدن گارد شیشه‌ای ضخیم مشابه موارد استفاده شده در داخل فضاهای موزه‌ای، مطرح شد، اما با توجه به اینکه شیشه سنخیت زیادی با بافت تاریخی ندارد، یا امکان دارد برخی افراد شرور اقدام به شکستن آن‌ها کنند و از سوی دیگر منظر پل مخدوش میشود، قرار است به صورت آزمایشی روی چند دهانه‌ی پل، نرده چوبی نصب شود تا در صورت مناسب بودن، برای دیگر دهانه‌های پل نیز این اقدام انجام شود.
وی با اشاره به اینکه نصب نرده‌های چوبی به دهانه‌ی پل تاریخی در مورد «پل خواجو» مسبوق به سابقه است، بیان می‌کند: استفاده از این نرده‌های چوبی با ساختار پل خواجو سازگار است و منظر پل را مخدوش نکرده است؛ بنابراین تصمیم گرفته شد مشابه نرده‌های پل خواجو طراحی و در نخستین اقدام روی چند دهنه‌ی سی‌وسه پل آزمایشی نصب شود تا در صورتی‌که جواب داد و منظر پل را مخدوش نکرد و با تائید کارشناسان، ابتدای دیگر دهنه‌های خطرآفرین پل نیز نصب شود و در صورتی که جواب نداد به گزینه‌های دیگر فکر شود.
او با تأکید بر اینکه باید نصب هر ملحقاتی روی اثر تاریخی با کمترین آسیب یا تغییر باشد، می‌افزاید: نمی‌گوییم نباید روی دیوار چیزی پیچ شود، در حد یک پیچ یا بست ممکن است آن کار انجام شود اما اینکه آسیب به حدی باشد که پل را از بین ببرد این طور نیست.
البته سپنتا نصب لامپ یا برق‌کشی‌هایی که در طول سال‌های گذشته برای خواجو یا سی‌وسه پل رخ داده را نمونه‌ای از اقدام‌های انجام شده در طول سال‌های گذشته برای این بناهای تاریخی می‌داند نیز اشاره کرده است. موضوعاتی که باعث شده به پل‌ها آسیب وارد شود؛ بماند که آسیب به سی و سه پل فراتر از نصب نرده‌های چوبی است.
مسئله ای که در گفته‌های فریبا یوسفی، یکی از کارشناسان گردشگری به خوبی روشن است: «ما آب را بر روی پل بسته‌ایم و انتظار داریم که هیچ اتفاقی برای پل نیفتد در حالی که همین باعث ترک خوردگی در پل میشود. از طرف دیگر در تمام جهان برای سازه‌های تاریخی که غیر ایمن هستند راهکارهای این‌چنینی وجود دارد.
به گفته این کارشناس، متریال موجود با سی و سه پل هم‌خوانی دارد؛ اما اگر تکنولوژی بهتری برای آن باشد، چه بهتر که از آن استفاده شود. اینکه بخواهیم با شیشه یا حفاظ‌های دیگری این پل را ایمن کنیم جالب نخواهد بود.
یوسفی با اظهار نگرانی از نبود آب در زاینده‌رود تأکید می‌کند: ما با این وضعیت باید نگران خارج شدن این بنا از فهرست آثار ملی باشیم وگرنه نصب چند سازه چوبی می‌تواند بسیاری از نگرانی‌ها را برای لیدرها و گردشگران مرتفع کند.
این در حالی است که اگر ما سازه‌هایی نصب کنیم که از پایین مشخص نباشد، باید دورتر از لبه پل باشد و این موضوع باعث میشود که گردشگر نتواند از نزدیک نمای پل را لمس کند و مشکلات بعدی ایجاد میشود.
بنابراین به نظر من به جای این نگرانی‌ها برای نمای پل باید به فکر خود پل باشیم که از بی آبی در حال ترک خوردگی و خراب شدن است.
با تمام اینها برای آنانی که پیگیر وضعیت آثار تاریخی شهر اصفهان هستند، نگرانی‌ها درباره تَرَک‌های آثار تاریخی و آسیب‌هایی که روی بدنه آن‌ها ایجاد میشود، همواره یک نگرانی مستمر است. همین مسئله سبب میشود گاهی با انتشار اخبار و تصاویر مختلف از آسیب رسیدن برخی آثار تاریخی، طرفداران این آثار، با نگرانی‌های مختلفی درباره آن مواجه شوند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان بی‌طرف، باید با دیدی درست و منطقی به این مسئله نگریسته شود و از مرمت‌گران اصولی و خبره در زمینه هر گونه دست بردن به آثار تاریخی استفاده کرد و از آنان مشورت گرفت.بر همین اساس میراث‌فرهنگی با به شورگذاشتن راهکارهایی که می‌توانند مانع از بروز مجدد چنین اتفاقی شوند، در نخستین قدم، نرده‌ای چوبی روی یکی، دو دهانه سی‌وسه پل نصب کرده است تا بعد از بررسی جوانب کار و نظرات مخالفان و موافقان، به نتیجه‌ای نهایی در این زمینه برسد.
نویسنده : دریا قدرتی پور
