یخ نوردی

یخ نوردی چیست ؟

یخ نوردی نیز یکی از زیرشاخه های کوهنوردی است . قندیل های یخی در سپید پوش کوهستان منظره زیبایی را خلق می کند و هماوردی می طلبد تا در این سرمای جانسوز صعودی پیروز مندانه از آن را داشته باشد اگر چه سخت است مبارزه با یخ و سرما ولی چه شیرین است به بالا رسیدن .

در مکان هایی که یخچال ها و برف های دایمی در آنجا وجود دارند ، کوهنوردان باید مهارت و تکنیک های گذر از این مناطق را بدانند . یخ نوردی شامل دو بخش صعود از یخچال ها و صعود از آبشارها و دیواره های یخی است .

در زمستان در ارتفاعات آبشارها به دلیل سردی هوا یخ می زند و این مکان ها دارای پتانسیل خوبی برای یخ نوردی خواهند بود .

دانستن این فن برای علاقمندان به صعود قله های بالای ۳۰۰۰ متر ضروری به نظر میرسد ولی انجام این کار برای عده ای به صورت علاقه ای جدا از ضرورت صعود قلل است .

شاید در ابتدا چنین به نظر برسد که یخ نوردی و سنگنوردی مشابه یکدیگر هستند ولی ماهیت این دو با وجود برخی از تکنیک های مشابه متفاوت هستند . برخی ابزار یخ نوردی متفاوت و گران قیمت تر از سنگ نوردی است و عموما برخی از سنگنوردان پس کسب مهارت در سنگنوردی به یخ نوردی روی می آورند .

در ایران مکانهای خیلی خوبی برای یخ نوردی وجود ندارد ولی به دلیل رشته کوه های البرز و زاگرس یخچال های دائمی در ارتفاعات سبلان ، دماوند وعلم کوه وجود دارد . این یخچال های دایمی در تمامی فصول به جز زمستان ( به دلیل خطر بهمن و…) قابل استفاده برای یخ نوردی هستند .

بیشتر آبشارهای یخی در استان تهران در ناحیه رودبار قصران هستند . آبشارهایی همانند آبشار آب نیک ، آبشار روته ، آبشار باغ گل ، آبشار سنگان ، آبشار مصنوعی هملون و آبشار خور که در ابتدای جاده چالوس قرار دارد . بلندترین آبشار یخی در ایران آبشار نوا در کنار روستای نوا در جاده هراز قرار دارد .

یکی از مکان های مناسب برای انجام این فعالیت در فصل بهار دره ای است به نام (حسن در ) در ناحیه رودبار قصران و در نزدیکی روستای زاگون که در زمستان پوشیده از برف خواهد شد و در بهار با آغاز آب شدن یخ ها ، شکاف هایی در این دره ایجاد می شود که مکان مناسبی برای یخ نوردی می باشد .

این مکان تاپایان فصل بهار همچنان پذیرای علاقمندان به این رشته است ولی با شروع فصل تابستان و ذوب شدن یخ ها و یخ برف ها این منطقه ناامن شده و دیگر یخ نوردی در این مکان کار بسیار خطرناکی است . از دیگر مکان های مناسب برای این کار می توان از آبشار گنج نامه در استان همدان را نام برد که در زمستان تبدیل به یک دیواره یخی بزرگ می شود.

این شاخه نیز زیر نظرفدراسیون کوهنوردی و صعودهای ورزشی قرار دارد ولی در این شاخه ایران هنوز تیم ملی ندارد . اگر چه علاقمندان این شاخه نیز همانند کوهنوردی خود به برخی صعودهای برون مرزی می پردازند این رشته هنوز جایگاه خود را در بین طرفداران خود باز نکرده است . شاید بتوان گفت در ایران کسانی که حداقل یکبار صعودی را برای یخ نوردی انجام داده اند در حدود ۱۰۰۰ نفر هستند ولی تعداد کسانی که به صورت حرفه ای یخ نوردی می کنند کمتر از ۱۰۰ نفرهستند .

چند سالی است که مسابقات یخ نوردی به صورت ملی در ایران برگزار و علاقمندان گردهم آمده و به رقابت می پردازند . مسابقات در دو فصل زمستان و بهار برگزار می شود .این مسابقات در زمستان در آبشار مصنوعی هملون و در فصل بهار در (حسن در ) برقرار است . متاسفانه عدم آشنایی عموم مردم با این شاخه جذاب و زیبا باعث شده تا تمرینات و حتی مسابقات آن نیز با استقبال گرم تماشاچیان برگزار نشود .

لوازم مورد نیاز برای یخ نوردی

۱-کلنگ: یکی از مهمترین وسایل کوهنوردی در برف است که قسمتهای مختلف آن عبارت اند از: تیغه، بیلچه، بدنه، سغمه و بند حمایت انداز. کلنگها بنا به نوع کاربری آن متفاوت است. امروزه از کلنگهای کوتاه ۶۵-۷۵ سانتی متری سبک استفاده می کنند و کلنگهای بلند کمتر در صعودهای بزرگ کاربری دارند. بعضی از کلنگها بسیار سبک وزن هستند و قسمت سغمه آن به صورت مورب است این کلنگها در مسیرهایی با برف آلپاین کاربرد دارند.

۲-کرامپن: وسیله ای فلزی و دارای تیغه های بلند که به زیر کفش بسته می شود و مناسب حرکت بر روی یخ می باشد و به وسیله آن می توان راحت تر روی یخ حرکت نماییم بدون آن که سُر بخوریم. در واقع تیغه ها ایجاد اصطکاک می نمایند. کرامپونها در سه مدل ساخته می شوند که عبارت است از: کرامپون پیاده روی و کوهنوری، کرامپون صعود بر روی آبشارهای یخی و کرامپون معروف به یخ شکن. کرامپون صعود، دارای تیغه های اضافی در جلوی پا می باشند و طوری طراحی شده اند که در هنگام صعود به خصوص بر روی آبشارهای یخی در یخ گیر می کنند و فرد را ثابت نگه می دارد. کرامپونها معمولاً قابل تغییر هستند و روی کفش رگلاژ می شوند و توسط بندهایی محکم به کفش فیکس می شوند و یک کوهنورد با توجه به نوع فعالیتی که انجام می دهد کرامپون مورد نظر خود را انتخاب می نماید.

۳-لنگر برف: یکی از لوازم یخ «لنگر برف» است که مانند لنگر کشتی در برف می نشیند و می توان با آن به خوبی حمایت کرد. لنگر برف دارای سیم بُکسلی کوتاهی است که می توان طناب را به آن بست. لنگر برف اگر درست در برف بنشیند، می تواند چند صد کیلوگرم وزن را تحمل کند. لنگر برف برای سطحهای پرشیب یخ زن به کار می رود، جایی که میخ یا پیچ یخ کارایی چندانی ندارد.

۴-تبر یخ: تبریخ حد وسط چکش سنگ نوردی و کلنگ یخ است. نوک آن شبیه کلنگ و ته آن شبیه چکش، طول آن بین ۵۵ تا ۶۰ سانتی متر و وزن آن ۶۵۰ تا۷۰۰ گرم است. گفتنی است که تبر یخ در دیواره های یخی کاربرد دارد.

از دیگر لوازم فنی یخ نوردی می‌توان به قلاب چند منظوره یخ نوردی، پیچ قلاب دار یخ نوردی، دستگیره برای بستن پیچ یخ نوردی و نگهدارنده ابزار یخ نوردی است.

منبع : سیری در ایران