گردنه حیران
درگردنه حیران، حیران میمانید!
حیران، نام روستایی ییلاقی و زیباست که درفاصله ۳۰ کیلومتری آستارا قرار دارد. حیران از سه روستای حیران سفلی، حیران وسطی و حیران علیا تشکیل شده است.
روستای حیران از شمال به کشور آذربایجان، از جنوب به کوههای تالش، از شرق به شهر آستارا و از غرب به استان اردبیل متصل میباشد. اهالی حیران آذری هستند و به زبان ترکی سخن میگویند. وجه تسمیه «حیران» به علت زیباییهای خاص منطقه بوده است که به (دره بهشت) نیز معروف است. از مهمترین جاذبههای گردشگری این روستا گردنهای است که در مسیر راه ارتباطی آستارا – اردبیل قرار دارد.
این گردنه که به همراه روستای ونهبین، حاجی امیر بالا و حاجی امیر پایین از مناطق حفاظتی سیاسی و جغرافیایی استان گیلان میباشد، از یک طرف مشرف به کوههایی است که پوشیده از جنگلهای انبوهاست و از سویی مشرف به درهای نه چندان عمیق که از میان آن آستاراچای عبور میکند این رود تعیین کننده مرز استان گیلان ایران و جمهوری آذربایجان است. این گردنه در بیشتر زمانها در زیر پوششی از مه قرار دارد و از نظر طبیعی درهها و کوهپایههای آن، پوشیده از گلها و گیاهان جنگلی و مرتعی هستند. بااین وجود این گردنه چندان مرتفع نیست و ارتفاع بلندترین نقطه آن از سطح آبهای آزاد تنها حدود ۱۵۰۰ متر است، در واقع علت اصلی مه دایمی گردنه حیران را به خاطر رطوبت دریای خزر میدانند، نه ارتفاع زیاد این گردنه. این روستا به دلیل زیبایی طبیعی آن، به عنوان یکی از منطقههای نمونه گردشگری در ایران به شمار میرود. اگر به این منطقه سفری داشته باشید متوجه خواهید شد که چرا این نام را برای این منطقه انتخاب کردهاند، زیبایی بیش از حد این طبیعت هر تماشاگری را حیران میکند. جادهای که مثل یک مار تنومند به یک کوه بزرگ پیچیده شده، تا ارتفاع بسیار زیادی بالا رفته و ماشینهایی را میبینیم که سوار بر روی این مار دراز در آن ارتفاع بلند در حرکت هستند. وقتی که این مسیر زیبا طی میشود هر چند دقیقه کوتاه با پیچ تندی روبرو میشوید که باید آن را دور زد. وقتی بالاتر میروید در طول مسیر رستورانها و سالنهای غذاخوری و پذیرایی زیادی را میبینید، حتماً اگر بساط بلال در جاده دیدید، توقف کنید و ازخوردن بلالهای آن منطقه لذت ببرید. اینجا تا چشم کار میکند سبزی و زیبایی آدمی را احاطه کرده است. کوهپایهها ودره ها پوشیده از گیاهان جنگلی و گلها هستند. از کندوهای عسل گرفته تا گاوهایی که برای چرا به مراتع و دامنههای سرسبز پناه آوردند چشم اندازهایی وصف نشدنی هستندکه در مسیر میبینید. گردنهی سرسبز حیران، چشم انداز بی نظیری از طبیعت به نمایش میگذارد که میتوان گفت در ایران بی رقیب است. درسفر به گردنه حیران، حتماً به منطقه نمونه گردشگری حیران که مجموعهی تفریحی و توریستی بسیار زیبایی بروید. اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان گیلان در این منطقه امکانات تفریحی و گردشگری متعددی را ایجاد کرده و در سال ۱۳۹۰ با راهاندازی تله کابین حیران موجب توسعه و افزایش بیش از بیش صنعت گردشگری در استان گیلان و شهرستان مرزی بندرآستارا شده است. این تله کابین در غرب روستای ونه بین و حاجی امیر آستارا با سرمایه گذاری بخش خصوصی، توسط احمد علی رستمی با ۱۲ میلیارد تومان هزینه در مدت ۶ سال احداث شده و در هر ساعت با ۳۰ کابین پیشرفته ۶ نفره میتواند یک هزار نفر از گردشگران را با سرعت ۶ متربر ثانیه از انتهایی ترین نقطه حیران آستارا در استان گیلان، با طی کردن یک مسیر سرسبز ۱۵۰۰ متری به شرقیترین نقطه پارک جنگلی فندقلو نمین در استان اردبیل متصل کند. ارتفاع ایستگاه بالادست این تله کابین در منطقه فندقلو حدود ۱۷۳۰ متر از سطح دریا است. موقعیت جغرافیایی تله کابین طوری است که از شمال به قله باستانی شیندان و جمهوری آذربایجان، غرب به پارک جنگلی فندقلو، از شرق به روستای ونه بین و جاده اصلی آستارا به اردبیل و از جنوب به دهستان حیران و گردنه زیبای آن اشراف دارد. این تله کابین علاوه بر ایجاد اشتغال برای ۵۰ نفر دو منطقه ویژه گردشگری فندقلو و گردنه حیران را به یکدیگر وصل کرده و زمینه تفریح و بهره مندی گردشگران بسیاری را در این مناطق فراهم آورده است. وقتی سوار تله کابین میشوید، سرسبزی زیر انبوهی از مه پنهان میشود. پس از گذراندن دقایقی به ایستگاه میرسید؛ صدای دلنواز آهنگ آذری به شوقتان میآورد؛ در یکی از کافهها پیرمردی با لباس محلی برای مردم ساز می زند و میخواند. هوا این بالا سرد است اما گرمای ساز و آواز پیرمرد گرمایی خاص به گردشگران میدهد. در این مجموعه گردشگری، سورتمه و پیست کارتینگ نیز دیده میشود. حتماً سوار سورتمه شوید و به دل جنگل بروید از سکوت و سرسبزی و تنهایی در انبوهی از درختان لذت ببرید.
با ایجاد این مجموعه گردشگری تعدادزیادی از افراد محلی مشغول به کار شدهاند. در حقیقت بخش خصوصی با سرمایه گذاری خود باعث کارآفرینی و اشتغال افراد بومی آن منطقه شده است که میتوان با جذب سرمایه گذار بیشتر در جهت ایجاد و گسترش بخشهای دیگری همچون هتل، شهربازی و… بیش از پیش به سوی توسعه گردشگری گام برداشت و جامعه محلی را منتفع ساخت.
شبنم اربابیان