کاروانسرای مرنجاب، میزبانی برای دوستداران تاریخ و طبیعت
کاروانسرای مرنجاب با قدمت بیش از ۳۰۰ سال، در نزدیکی دریاچه نمک و در دل کویری به همین نام که از گذشته‌های دور پناهگاهی امن برای مسافران، و آب شیرین آن (از معجزات فاش نشده این قلعه) ندای امیدبخشی برای کاروانیان در حال عبور در این منطقه کویری بوده است. این کاروانسرا در مسیر راه ابریشم قرارگرفته است. کاروانسرای مرنجاب امروزه به میزبانی برای دوستداران تاریخ و طبیعت شده است و هرساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به سمت خود می‌کشد تا در سکوتی وصف‌ناشدنی به گردش در کویر مرنجاب بپردازند و همچنین به یکی از رصدگاه‌های ایران تبدیل‌شده است. که هرساله عاشقان آسمان را از نقاط مختلف به سمت خود جذب می‌کند تا بتواند زیبایی آسمان را در سکوتی زیبا رصد کنند.
موقعیت جغرافیایی
کاروانسرای مرنجاب در ۵۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان آران وبیدگل، در ارتفاع ۸۱۰ متری از سطح دریای آزاد و در حاشیه جنوبی دریاچه قم واقع شده است. این منطقه از شرق به دشت کویر و از جنوب شرقی به دو کوه یخاب و کوه لطیف منتهی می‌شود.
تاریخ کاروانسرا
بعد از حمله‌ی افغان‌ها و ازبکان به خاک ایران از طریق دریاچه نمک و پیش روی آن‌ها تا نزدیکی پایتخت آن زمان، شاه‌عباس را به فکر ساختن قلعه دفاعی در آن حوالی انداخت. تا قبل از آن شاه‌عباس کاروانسرا و قلعه‌های زیادی سرتاسر کشور ساخته بود. ولی به دلیل وجود دریاچه نمک و کویر آن منطقه و اینکه تا آن زمان از این‌سو به پایتخت هجوم نشده بود تأسیسات دفاعی در این منطقه تعبیه نکرده بود. ولی این حملات برای او زنگ خطری بود. که باعث شد در سال ۱۰۱۲ شاه‌عباس به صرافت افتاد و سریع یک پایگاه نظامی در این منطقه ایجاد کرد تا جلوی تهدیدها را بگیرد. بالای این کاروانسرا را به شکل سنگرهای دیده‌بانی قرار داد که همیشه ۵۰۰ پاسدار مسلح در قلعه حضورداشته باشند. این کاروانسرا همچنین باعث ایجاد امنیت عبور کالا از چین به اروپا و برعکس در این منطقه شد.
معماری کاروانسرا
این کاروانسرا با ۳ هزار و ۵۰۰ متر زیربنا از ۲۹ اتاق و شاه‌نشین تشکیل‌شده است. نقشه آن مربعی شکل است و اگر از بالا به آن نگاه کنید می‌توانید مربعی بودن آن را تشخیص دهید. علاوه بر اتاق این کاروانسرا دارای اصطبل های متعدد و ۶ قلعه می‌باشد. در ضلع جنوبی آن می‌توانید استخر آبی را مشاهده کنید که از چشمه‌ای که در زیر خود آن وجود دارد پر می‌شود. که درواقع آب مصرفی کاروانسرا از همین چشمه بوده است. وجود چنین چشمه پر آب و زلالی به همراه چندین درخت بلند در میان کویری خشک، شگفت‌انگیز است که موجب حیرت و تعجب مسافران این کاروانسرا می‌شود.
نکات ایمنی
اگر قصد سفر به این کاروانسرا و لذت بردن از شن‌های روان مرنجاب را دارید به چند نکته توجه کنید اول اینکه در طی مسیر به این کاروانسرا هیچ روستا و آبادی نیست و در طول راه چندین دوراهی وجود دارد که ممکن است اشتباه مسیر را انتخاب کنید پس حتماً از راهنماهای محلی کمک بگیرید. دوم در هنگام رانندگی مراقب شترها باشد ممکن است گه گاهی به جاده وارد شوند. و در آخر مراقب حیوانات موذی همچون عقرب، رتیل و گاهی مارها باشید البته بعد از سم‌پاشی که توسط مسئولان کاروانسرا شده جای نگرانی نیست اما توصیه می‌شود گروهایی که شب را در این بنا به سر می‌برند در بام کاروانسرا استراحت نکنند.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
فهیمه عبدی نیان – کارشناس ارشد جهانگردی
