کاروانسرای دودهک ، هتل سنتی دلیجان

کاروانسرای دودهک در شمال شرقی محلات

کاروانسرای دودهک در شمال شرقی محلات، در مجاورت ساحل شرقی رودخانه قم‌رود و در مسیر جاده دلیجان به دهستان خورهه (نزدیک جاده آسفالته قم به دلیجان) قرار دارد.

قدمت این بنا را دوره صفویه می‌دانند ولی معماری آن، از شیوه معماری سلجوقیان پیروی می‌کند که همین امیر، تخمین قدمت بنا را مشکل می‌کند.
این بن به شماره ثبت ۱۹۸۳ در ۱۶ فروردین سال ۷۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

ابعاد آن۷۰/۵۳ در ۶۰/۵۳ متر است و در هر یک از دیوارهای شمالی و شرقی و غربی آن سه برج دیده‌بانی تعبیه شده که نشان می‌دهد کاروانسرا کاربردی به مانند یک قلعه نظامی داشته‌است.

پس از عبور از دروازه ورودی کاروانسرا، ایوانی به طول ۱۱٫۳ متر و پهنای ۳٫۹ متر وجود دارد که انتهای آن با پله‌هایی به حیاط متصل می‌شود. ایوان‌های جنوبی و غربی آن که بعد از ایجاد بنا ساخته شده‌اند، دارای فرورفتگی‌هایی در دیوار هستند.

ایوان شرقی بر روی یک آب‌انبار زیرزمینی ساخته شده‌است. در سمت راست ایوان دو اتاق ساخته شده که اولی مربعی با ضع ۴٫۸ متر و سقف گنبدی است که درگذشته به‌وسیله یک در بزرگ به اتاق کناری ارتباط داشته‌است.

این اتاق نمازخانه کاروانسرا بوده‌است. چهارگوشه کاروانسرا مشابه یکدیگر نیستند. گوشه‌های شمال شرقی و جنوب غربی برای نگهداری بار و دوگوشه دیگر به عنوان اصطبل مورد استفاده قرار می‌گرفته‌اند. پی‌های این بنا از سنگ رودخانه و ساروج و بقیه بنا از آجر ساخته شده‌است.

حیاط این کاروانسرا ۲۷٫۲ متر طول و ۲۷٫۱ متر عرض دارد.

واگذاری مجموعه تاریخی دودهک به بهره بردار بخش خصوصی جهت مرمت و احیا به مدیریت هتل سبز کارون دلیجان سپرده شده است.

در حال حاضر تعمیرات اساسی بام بنا شامل سبک سازی، استحکام بنا و کاهگل کردن به پایان رسیده و مرمت نمای بیرونی و محوطه سازی این بنای مهم تاریخی نیز به اتمام رسیده است.

از اهداف این پروژه موارد زیر را می توان نام برد:

• مرمت و بازسازی بنای کاروانسرای ۵۰۰ ساله دودهک
• ایجاد جاده اختصاصی از محور اصلی قم به دلیجان برای دسترسی آسان به کاروانسرا برای ترغیب گردشگران
• بازشناسایی به هم میهنان و گردشگران داخلی و خارجی در سطح بین المللی
• ایجاد اقامت گاه، بوم گردی و استراحت گاه برای مسافران در محل کاروانسرا
• ایجاد بازارچه سوغات و صنایع دستی در محل کاروانسرا
• ایجاد رستوران سنتی با ارائه غذاهای سنتی و بین المللی و قهوه خانه در محل کاروانسرا
• ایجاد فضای سبز و تفریگاه در محوطه کاروانسرا
• نقل و انتقال مسافران و گردشگران با استفاده از درشکه
• برگزاری جشن ها و بازی های سنتی در محوطه کاروانسرا

مرمت و احیای این اثر باستانی با سرمایه گذاری مستقیم و نیز دریافت تسهیلات تحت نظارت اداره کل میراٍث فرهنگی استان مرکزی با موفقیت به پایان رسیده است و به زودی جهت بازدید و استفاده گردشگران افتتاح خواهد شد.

کاربری جدید این کاروانسرا هتل سنتی است که شامل ۱۶ اتاق دو تخته در قسمت شاه نشین و وزیر نشین است که به صورت کاروانی از آن استفاده می‌شود.
این هتل سنتی با گنجایش اقامت بیش از ۷۰ نفر و برای ۴۰ نفر نیز می‌تواند اشتغال زایی کند.

منبع : سیری در ایران