زیستگاه‌های کوهستانی لار
پارک ملی لار با ۲۷۷۸۹ هکتار مساحت در دامنه غربی قله دماوند در استان‌های مازندران و تهران قرار دارد و نمونه‌ای شاخص از زیستگاه‌های کوهستانی به شمار می‌آید
این پارک از دو اقلیم ارتفاعات فوقانی و مرطوب و سرد تشکیل شده‌است که بارش زیادی را به‌صورت برف ایجاد می‌کند و به دلیل آنکه دارای ویژگی‌های خاص و گونه‌های متنوع گیاهی و جانوری است، تحت حفاظت قرار گرفته‌است. وجود ماهی قزل‌آلای خال قرمز که از نادرترین گونه‌های آبزی جهان می‌باشد اهمیت این مجموعه را دو چندان کرده‌است.
در سال ۱۳۵۹ با اتمام ساخت سد لار در پارک ملی لار قسمت اعظم اراضی و مراتع دره لار در محدوده آبی دریاچه سد قرار گرفت که از مرتفع‌ترین دریاچه‌های انسان ساز می‌باشد.
چرای بی‌رویه و مفرط دام طی سال‌های گذشته، ایجاد راه‌های ارتباطی بدون بررسی و ارزیابی و فعالیت‌های دیگر بدون در نظر گرفتن ظرفیت موجود موجب آلودگی محیط، تخریب مراتع و فرسایش خاک و گاه خسارات جبران ناپذیری شده‌است.
راه‌های اصلی ورود به پارک ملی لار از مسیر جاده تهران – آمل پس از ورود به پلور از طریق سه راهی لار که به پست ورودی واحد محیط زیست دلیچای می‌رسد بوده، و از طریق جاجرود یا گلندرک می‌توان وارد جاده سد لار شد و پس از گذشتن از گردنه ایرا به ورودی محیط بانی قوش خانه و سپس کمر دشت رسید.
پوشش گیاهی منطقه از تیپ علفزار مشتمل بر گندمیان پایا و بوته زارها و پوشش‌های آلپی تشکیل شده و گیاهان دارویی صنعتی و غذایی دره لار نیز متنوع و دارای معروفیت و سابقه طولانی است که می‌توان از والک، گلپر، چای کوهی، گل گاوزبان، شیرین بیان، کاسنی، آویشن، پیازک، موسیر، باریجه و قارچ نام برد.
به علت موقعیت ویژه کوهستانی و آب منطقه در فصول مختلف سال پرندگان مهاجر و بومی چون کبک و کبک دری، باکلان، حواصیل سفید و خاکستری، انواع عقاب و از پستانداران می‌توان قوچ و میش البرز مرکزی، کل و بز، پلنگ، گرگ، خرس، گراز، شغال و روباه را نام برد که به علت زیستگاه‌های مناسب از رشد خوبی برخوردارند، برخی از خزندگان، دوزیستان و آبزیان پارک ملی لار نیز عبارت‌اند از افعی دماوند، افعی البرزی، یله‌مار، بزمجه، مارمولک، قورباغه و آبزی معروف منطقه نیز ماهی قزل‌آلای خال قرمز می‌باشد.
پارک ملی لار
رودخانه لار که به دریاچه پشت سد لار در این پارک منتهی می‌شود یکی از منابع تأمین‌کننده آب آشامیدنی شهر تهران به شمار می‌آید. رودهای پر آب این پارک، زیستگاه ماهی قزل‌آلای خال قرمز یکی از نادرترین گونه‌های ماهی است.[آشنایی با دماوند]
بخش کوهستانی پارک از تنوع گیاهی چندانی برخوردار نیست. پوشش گیاهی در بخش دامنه‌ای منطقه بیشتر از گونه‌های گون، زنبق وحشی، شقایق، زبان‌طلا، کاسنی، آویشن، باریجه، والک، استبرق، چای کوهی، انواع آلاله‌ها و گندمیان، موسیر و سریش تشکیل شده است. ارس، تنها گونه درختی این پارک است.
۱۵۹ گونه جانوری در این پارک شناسایی شده‌اند که برخی از مهم‌ترین آنها عبارتند از: بز، پازن، قوچ و میش، پلنگ، سیاه گوش، خرس قهوه‌ای، گرگ، عقاب‌طلایی و کرکس.
این پارک هرچند یکی از زیستگاه‌های تابستان گذران برای اکثر گونه‌های حیات‌وحش به شمار می‌آید و به دلیل همجواری با پایتخت از آن به عنوان یکی از ریه‌های تنفسی تهران یاد می‌شود، توسعه ناپایدار طبیعت بکر آن را با تهدید جدی مواجه ساخته است.
طرح احداث جاده در این پارک ملی یکی از طرح‌های جنجالی بود که با مخالفت شدید طرفداران محیط زیست مواجه شد.
منبع: سیری در ایران
