هودی خوانی
هودی خوانی زنان ترکمن
مادران ترکمن هنگام لالایی فرزند خود آهنگ و اشعار لطیف و فرح بخش استفاده می کنندلالایی های مادران ترکمن با دیگر مادران دنیا متفاوت است؟ به نظرم نقش موسیقی بیشتر دیده می شود.
برای طفل هیچ صدایی روح نواز تر از صدای مادر نیست و همه مادران ترکمن هنگام لالایی صدایخود را تا حد ممکن نرم و لطیف می نمایند تا طفل خود با راحتی و آرامش هر چه بیشتر به خواب رود .
این اشعار بیشتر در وصف طفل ، دعای طول عمر طفل است . اگر طفل پسر است آرزو بر مردانگی و با قد رت و با ایمان شدن و اگر دختر است آرزو بردختری که همه ی هنر های دستی دختران و زنان را بیاموزد و همدم برای مادر و فردی مؤمن و معتقد به اعتقادات دینی باشد .
در هر صورت اشعار لالایی مادران ترکمن جنبه ی تربیتی دارد و طفلی که شروع به ادای نخستین کلمات نموده و شروع به حرف زدن کرده است معنی آن اشعار را می فهمد و در تربیت کودک و نقش گیری شخصیتی اش بسیار مؤثر و مثبت است و شخصیت کودک با اشعار تربیتی مادر که در قالب موسیقی است از اولین روز های تولد شروع به شکل گیری می نماید .
هودی یک واژه مرکب است و از دو ماده «هو» + «دی» مشتق شده است. هو به معنای خدا و دی فعل امر از مصدر گفتن، به معنی بگو می باشد.
هودی یک اثر ادبی و در ردیف ادبیات شفاهی زنان و کودکان ترکمن به شمار می رود. هودی، آوای آرامش بخش کودکان است که از درون مادران دلسوز تراوش می کند. هودی، نغمه دل انگیزی است که کودکان را درون گهواره، به دنیای سکوت و آسایش سوق می دهد.
در طول تاریخ حیات ترکمن ها، هودی مادران دلسوز، با آهنگی زیبا و دلنشین، همواره در سر تاسر دشت سرسبز ترکمن صحرا طنین انداز بوده است. هر کودکی با شنیدن نوای دلنواز هودی، شیون را فراموش می کند و با لبخند ملیحی بر لب، به خواب آرامی فرو می برد. آوای هودی، نه تنها کودکان بلکه بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد و آنان را نیز در آرامش وصف ناپذیری فرو می برد.
چنانچه تاملی در درمان هودی داشته باشیم، به آرزوها و حدیث نفس مادران ترکمنی پی می بریم که همواره برای کودکان خود بهترین ها را خواسته اند. آهنگ هودی ریتم خاصی دارد. همگامی که کودک شیون آغاز می کند، در ابتدا مادر، با صدای بلند شروع به خواندن هودی می کند. رفته رفته که از ناله های کودک کاسته می شود مادر نیز صدای خود را قدری پایبن تر می آورد.
تا جایی که پس از خفتن کودک به یک زمزمه زیر لب تبدیل می شود. هودیها از انواع مختلف تشکیل یافته اند که هر یک، مزامین خاصی دارند. مهمترین مفاهیم هودی عبارتند از: ستایش مادر از فرزند آرزوی درونی مادر چگونگی تربیت مادر دعا برای کودک اندزهای اخلاقی و … در ذیل، نمونه ای از هودی در بیان تمجید و ستایش مادر از کودک آمده است:
منینگ گولیم آی یالی آیا گونه تای یالی آغزیندن بیر سوز چیقسا شکر آتیلان چای یالی
ترجمه: کودک گل من همچون ماه زیباست همتای ماه و خورشید است آنگاه که به سخن در می آید سخنانش همچو چای شیرین است. هـودی هـودی هـودی هو هودی بالام هودی هو دکــور دوور آت گلـیـــار چیکینگ گور ونگ کیم گلیار منینـگ بالام خان گلیــار قانچیسیندان قان دامیپ یـالیغنـدان یـاغ دامیــپ آتلاری آتار قوشدان قانـات لاری کـومیش دن آتلا تارا آتلا تارا آت لاری هایبات لانار آتلانار آوار گیدر سوغون لی داغا گیدر سوغون آتار یولونگا قانی دانار دونینگا یاداپ آشیب گلنده نأنه نگ قربان جانینگا هودی هودی، هودی هو هودی بالام هودی هو ترجمه اسب به تاخت در حال نزدیک شدن است.
بنگرید چه کس می آید. فرزند مهتر من می آید. از مهمیزش خون می چکد. از دستارش روغن می چکد. اسبش پرنده، بالهایش از نقره، مهیا شده و سوار اسبش شکوه خاصی پیدا می کند. اگر به سیمای چو گل فرزندم، آفتاب بتابد، آسمان دلش ابری می شود. با اسبش به شکار می رود. به کوهی می رسد که در آنجا گوزن وجود دارد. گوزنی شکار می کند. هنگامی که خسته از شکار باز می گردد، مادر، قربان صدقه اش می رود.
آل لای آل لای آل لاببن بال دوداغینگ یالاین سنی برن الله دان اوزاغ یاشینگ دیلاین آل لای آل لای آل لایین دادنگ مکه یوللاین دادنگ مکه دان گلسه کابه یوزیگ پایلایین هودی هودی هودی هو هودیلاین بالامی هودی هودی هو سنی ساویق ساقلار سو سنی هایسی باغینگ گولی سن گول یاپراقینگ بیری سن کل کوثر آ کل کوثر بیگ داغدان یل اوسار همه قیزلانگ ایچیندا منینگ مایام گل اوسار گول اوسارا گول اوسار گلندا داغیب اوسار اوس سا یلدان یوقیملی دوغسا آیدان یالقیملی هودی هودی هودی هو هودیلاین بالامی منینگ بالام آفاقدیر هر گوندا بیر یاپراق دیر شول بالامی سویمادی سول گوزیندین توپراقدی منینگ گولیم آی یالی آیا گونا تای یالی آغزیندان بیر سوز چیقسا قند آتیلان چای یالی هودی هودی هودی هو هودیلاین بالامی
منبع : سیری در ایران