قرآن تاریخی در کردستان
هر کدام از شهرهای ایران برای خود پر از جاذبه های بی نظیر و هیجان انگیز هستند که می توانند در جذب توریست های داخلی و خارجی نقش بسیار مهمی ایفا کنند. سنندج یکی از شهرهای توریستی و زیبای ایران است که در غرب کشور قرار گرفته است. این شهر مرکز استان کردستان و البته دومین شهر بزرگ کردنشین کشور است و جاذبه های تاریخی و طبیعی بسیاری را درون خود جای داده است. ما در این مطلب قصد داریم تا درباره یکی از قطب های گردشگری این استان به نام روستای نگل صحبت کنیم. این منطقه گردشگری در استان کردستان محبوبیت زیادی برای طبیعت گردان داراست و به یمن و برکت وجود قرآن، این روستا بسیار در بین گردشگران محبوب شده است. در ادامه همراه با ما در سفر به کردستان باشید تا بیشتر درباره ویژگی ها و جاذبه های روستای نگل در کردستان خدمتتان اطلاعات لازم را بدهیم.
موقعیت جغرافیایی روستای نگل در کردستان
همانطور که در بالا هم گفتیم، روستای نگل در کردستان جز قطب های گردشگری این استان محسوب می شود و این منطقه گردشگری روستایی است که در بخش کلاترزان شهرستان سنندج در کردستان نیز واقع می باشد. برای دسترسی به روستای نگل در کردستان باید به ۶۵ کیلومتری شهر سنندج که در مسیر سنندج – مریوان قرار دارد نیز بروید. این روستا در میان دره ای قرار دارد و رودخانهٔ «شوشیر» از جنوب آن می گذرد. این روستا از طرف شمال به کوه «حسن عالی»، از جنوب شرقی به کوه «پل چرمو»، از جنوب به کوه «قژاکان»، از شمال غربی به دره «کانی چرمو» و کوه «کوره میانه»، از غرب و جنوب غربی به دره «کاچول» و از شمال شرقی به «رسنی دره» محدود می شود.
جاذبه های روستای نگل
جاذبه های دیدنی بسیار و جالبی در روستای نگل در کردستان وجود دارد که برای بازدید از آن ها حداقل دو روز زمان باید بگذرانید؛ در این قسمت می خواهیم به آنچه که می توانید در این منطقه بازدید کنید اشاره کنیم.
نحوه پیدا شدن قرآن نگل
درباره روستا و نسخه خطی قرآن نگل داستان ها و حکایات بسیار جالبی گفته می شود که شنیدنشان خالی از لطف نیست. داستان پیدا شدن این قرآن و پیدایش روستایی به قدمت اسلام بسیار شنیدنی است. می گویند که حدود هزار سال قبل، یک چوپان از آبادی های اطراف گوسفندانش را برای چرا به دره ای باصفا برده بود. گوسفندان مشغول چرا بودند و چوپان هم در گوشه ای مشغول استراحت کردن. به ناگاه گلی بسیار زیبا و خوش آب و رنگ توجه این چوپان را به خود جلب می کند و چوپان برای چیدن آن از زمین بر می خیزد. این چوپان تلاش می کند تا گل را به طور کامل و بدون هیچگونه آسیبی از خاک بیرون بکشد. همین امر باعث پدیدار شدن چاله ای در خاک می شود. در این هنگام، یک صندوقچه در زیر این گودال پدیدار می شود که چوپان به تنهایی از پس بیرون کشیدن آن بر نمی آید.
این چوپان اهالی روستای خود را به این دره می کشاند و همه با هم صندوقچه را که حامل یکی از ارزشمندترین گنجینه های خطی و تاریخی کشور است از دل خاک بیرون می کشند. از این پس اهالی روستا، این مکان را مقدس می شمارند و یک مسجد را در آن مکان احداث می کنند. پس از احداث این مسجد، رفته رفته اهالی روستا خانه هایشان را هم به این مکان انتقال می دهند و روستای نگل شکل می گیرد. قرآن نگل بر پوستی مانند پوست آهو و به زبان کوفی نگاشته شده است.
درباره قرآن نگل
قرآن نگل در داخل مسجد تاریخی این روستا نگه داری می شود. بنا به عقیده مردم این روستا و برخی کارشناسان، این قرآن مبارک در زمان خلیفه سوم نگاشته شده است و جزء چهار نسخه ای از قرآن است که در آن زمان به مناطق مختلف دنیا (که یکی از آن ها ایران بود) فرستاده شده است. جنس کاغذهای این قرآن از چرم (پوست آهو) و رنگ آن قهوه ای است. این نسخه با خط کوفی نوشته شده و توسط آب طلا اعراب گذاری و تزئین شده است. نقوش گیاهی زیبایی هم در حاشیه های قرآن نگل مشاهده می شود.
طول این قرآن بزرگ که به تازگی مرمت و بازسازی خوبی هم بر روی آن صورت گرفته است، ۳۸ سانتی متر و عرض آن ۲۱ سانتی متر است. این نسخه خطی ارزشمند در طول تاریخ بارها به سرقت رفته است. اما خوشبختانه هر بار دوباره پیدا شده و به روستای نگل بازگردانده شده است. به عنوان مثال پس از بازپس گیری این قرآن از سارقان و بازگرداندن آن به روستا در سال ۷۱، هزاران نفر از اهالی روستا طی یک مراسم باشکوه به قربانی کردن گاو و گوسفند در روستا پرداختند.
با توجه به مورد مذکور مسجد روستا به نام مسجد عبدالله بن عمر نامگذاری شده و قرآن موجود در این مسجد هم در سال ۸۲ به شماره دو در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
این قرآن بعد از انقلاب تاکنون دو بار توسط قاچاقچیان عتیقه به سرقت رفته و سپس به محل اصلی آن بازگردانده شده است.
موزه روستای نگل
در سال ۱۳۹۲ با توجه به همکاری اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان موزه ای به همین نام تاسیس شد که شامل دو بخش قرآنی و مردم شناسی بود. در واقع می توان گفت با تاسیس این موزه که اولین موزه روستایی کشور نیز محسوب می شد، روستای توریستی نگل از لحاظ گردشگری تکمیل شد و همه اجناس موزه را مردم به صورت خودجوش تهیه و به موزه نگل اهدا کرده اند که شامل کلیه اقلام معیشتی و فرهنگی منطقه از ۵۰ تا ۲۰۰ سال پیش بوده و از زیورآلات گرفته تا اجناس و ابزار کشاورزی و منزل و …را شامل می شود.
دریاچه چال ئاو
بعد از موزه نگل و بازدید از قرآن تاریخی، نوبت به طبیعت گردی در این روستا می رسد، دریاچه طبیعی «چال ئاو» در مسیر صعود به قله «کوره میانه» در ۵/۱ کیلومتری این روستا قرار دارد و می تواند گزینه مناسبی برای استراحت در روزهای گرم سال باشد.
آبشار قه لوه زه
در مسیر روستای نگل به قله «کوره میانه» و در دره «کانی چه رمو» آبشاری زیبا و بلند به نام «قه لوه زه» قرار دارد که در تمام فصول سال جاری است و از آب برف های دامنه قله تغذیه می شود.
تپه های باستانی نگل
تپه قلعه گاه، تپه می خان و قلعه دی یه ر، از جمله تپه های باستانی موجود در روستای نگل هستند. در میان تپه های این روستا تپه باستانی قلعه گاه در تاریخ ۲۳ شهریور ۱۳۸۲ به عنوان آثار ملی کشور به ثبت رسیدند.
نخستین پل خشتی روستای نگل
تقریباً در فاصله یک کیلومتری روستای نگل در کردستان، پلی خشتی واقع شده است که می توان گفت این پل نخستین پل خشتی بود که به منظور راهی ارتباطی از سنندج به مریوان در نگل تاسیس شد. این پل که مردم، آن را به نام پل بزرگ می شناسند در زمان حکومت امان الله خان اردلان والی سنندج و همزمان با بنای مسجد دارالاحسان سنندج و به دلیل ارادت ویژه ای که او به نگل و قرآن موجود در آن داشته، ساخته می شود. درست همزمان با ساخت پل خشتی در این منطقه، مسجدی هم در روستای نگل در کردستان تاسیس شد که در سال ۱۳۴۰ متاسفانه به دلیل بازسازی های مورد نیاز در این روستا تخریب شد.
دیگر جاذبه های روستای نگل در کردستان
پس از این که جاذبه هایی که در بالا ذکر کردیم را تماشا کردید و باز هم علاقمند بودید که در گوشه کنار این روستای جذاب در کردستان به گشت و گذار بپردازید پیشنهاد می کنیم به سمت جنوب روستای نگل در کردستان بروید و قلعه معروف به قلعه یزدگرد سوم را تماشا کنید. همچنین می توانید در ۵ کیلومتری روستای نگل از دریاچه سد نگل هم دیدن کنید. برای کسانی که انرژی بالایی دارند پیشنهادهایی نظیر پیاده روی در طبیعت بکر اطراف رودخانه و همچنین کوهنوردی در ارتفاعات کوه کوره میانه هم می تواند گزینه های بسیار مناسب باشند.
محصولات محلی روستای نگل (نان، صنایع دستی و …)
در حین طبیعت گردی هایی که در روستای نگل در کردستان انجام می دهید، حتماً به محلی های روستا سر بزنید و خودتان را به عنوان توریست به آن ها معرفی کنید، پس از آن خواهید دید که با چه روی خوشی از شما استقبال می کنند و شروع به گپ و گفت با شما خواهند کرد. در حین صحبت کردن به شما از نان های محلی معروف خودشان هم تعارف می کنند و ما پیشنهاد می کنیم برای این که رونق اقتصادی که هدف اصلی صنعت گردشگری محسوب می شود نان های آن ها، همینطور صنایع دستی و … را از آن ها بخرید.
امکانات روستای نگل برای گردشگران
این روستا به دلیل اینکه همواره در طول سال به ویژه ایام تعطیلات، میزبان مهمانانی از اقصی نقاط ایران و حتی خارج از کشور است، دارای امکانات مناسبی برای پذیرش مسافران از جمله زائرسرا و اقامتگاه های خصوصی و کمپ گردشگری است. از جمله امکاناتی که در روستای نگل در کردستان برای گردشگران فراهم آورده شده است پارکینگ، پارک کودک، مرکز بهداشت، درمانگاه و داروخانه، پست بانک و مخابرات، کتابخانه عمومی و فروشگاه ها می باشند.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
گلاره خوانین زاده