سیوسهپل یا پل اللهوردی خان اصفهان
سیوسهپل یا پل اللهوردی خان اصفهان
سیوسهپل یا پل اللهوردی خان ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض دارد. که توسط اللهوردی خان بر روی زایندهرود در شهر اصفهان و همزمان با حکومت شاه عباس صفوی ساخته شده و محل برگزاری مراسم جشن وجشن ارامنه ی اصفهان در دوره ی صفویه بوده است.
اندیشهٔ بنای سی و سه پل در سال ۱۰۰۸ هجری قمری و در دوازدهمین سال سلطنت شاه عباس یکم به وجود آمد و در سال ۱۰۱۱ هجری قمری، الله وردی خان اوندیلادزه گرجی، سردار مشهور او مأمور اتمام ساختمان پل گردید.
پرسی سایکس، سیوسهپل را یکی از پلهای درجه اول جهان خواند، شاردن آن را شاهکار معماری و شگفت آفرین و دن گارسیا آن را از بهترین آثار معماری ایران خواند. و به قول لرد کرزن «انسان هیچ انتظار ندارد برای دیدن آنچه که روی هم رفته میتوان آن را باشکوهترین پل دنیا نامید، ناچار از مسافرت به ایران باشد».دن گارسیا در این باره مینویسد: «این پل نیز از بناهای الله وردی خان اوندیلادزه گرجی است و با اینکه دشمنان و حاسدانش میگویند این بنا با پول ساخته شده است، نمیتوانند انکار کنند که بانی شخص اوست. اما باور عموم مردم که حقیقت نیز همان است، این است که الله وردی خان پل را به خرج خود ساخته است».
یکی از شعرای دورهٔ صفویه به نام شیخ علی نقی کمرهای تاریخ بنای پل را در شعری به گونهٔ ماده تاریخ، سال ۱۰۰۵ هجری به حساب آوردهاست و این سال، درست همزمان با روزهایی است که خیابان بیهمتای چهارباغ هم ساخته شدهاست. سی وسه پل، چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا متصل میکند.
این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۱۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
زایندهرود یا زندهرود به معنی رود زندگیبخش، بزرگترین رودخانه فلات مرکزی ایران است که از کوههای زاگرس مرکزی به ویژه زردکوه بختیاری سرچشمه گرفته و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق حدود ۲۰۰ کیلومتر پیش میرود و در نهایت به مانداب گاوخونی میریزد.
حوزه رودخانه زایندهرود ۴۱٬۵۰۰ کیلومتر مربع است.برآورد میشود جریان آب این رودخانه در مطلوبترین شرایط ۱٬۲ کیلومتر مکعب در سال و یا ۳۸ مترمکعب در ثانیهه است. درحال حاضر برای آبیاری زمینهای کشاورزی استان اصفهان از سدهای آبیاری که بدین منظور احداث گردیده استفاده میشود. با اتمام تونل سوم و انتقال آبب در طرح بهشتآباد پیش بینی میشود استان کرمان هم از استفاده کنندگان آب رودخانه زایندهرود خواهد بود.[نیازمند منبع] در اسفند ماه سال ۱۳۹۱۱ عدهای ازز کشاورزان شرق استان اصفهان به انتقال آب این رود به سایر استانهای شرقی ایران اعتراض کردند.
زایندهرود ۱۱۸اُمین اثر طبیعی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۰ بهمن ۱۳۸۹ در فهرست میراث طبیعی ایران قرار گرفت.
معروف به اللهوردی خان گرجی از اسرای گرجی بود که در زمان شاه طهماسب از گرجستان به ایران تبعید شد، به عنوان غلام وارد دربار صفوی شد و پس از مسلمان شدن، در زمان شاه عباس اول به مقام سپهسالاریامپراتوری صفوی و حکومت ایالت فارس امپراتوری صفوی رسید و اقدامات فراوانی برای اعتلای فرهنگ و تمدن ایران انجام داد.
اللهوردی خان را در مشهد به وصیت خودش در جوار مقبرهٔ علی بن موسی الرضا در رواق اللهوردی خان و زیر گنبد اللهوردی خان (که به دستور خودش ساخته شده بود) به خاک سپردند.