بندر سیراف روزگاری پررونق‌ترین بندر ایران بود که بر اثر دو زلزله مهیب بسیاری از آن مدفون شده و به زیر آب رفته است.

سیراف شهری باستانی در استان بوشهر است که از مناطق دیدنی و تاریخی این استان محسوب می‌شود. این شهر معماری خاصی دارد و آن را شبیه به ماسوله می‌دانند. بندر سیراف از قدیمی‌ترین بنادر ایران است که زمانی از پررونق‌ترین بنادر ایران محسوب می‌شده است که روابط تجاری بسیاری با آفریقا،‌ اروپا و آسیا داشته است. در سال‌های دور بیش از ۳۰۰ هزار نفر جمعیت در این شهر زندگی می‌کردند. همچنین بندر سیراف به دلیل آزادمنشی دینی از بنادر بین‌المللی با پیروان مذاهب گوناگون بوده است. گورستان‌های بازمانده از گذشته، گواهی بر آزادی دینی این بندر است. این بندر از مهم‌ترین بنادر ایران و خاورمیانه بوده است به طوریکه اقوام مختلفی همچون رومی‌ها، یونانی‌ها و چینی‌ها در گذشته در این بندر زندگی می‌کردند. در سال‌های ‍۳۲۷ و ۴۹۶ هجری شمسی، زلزله‌ای مهیب منجر به مدفون شدن کامل این بندر تاریخی و به زیر آب رفتن بخشی از آن شد.

این بندر بین دریا و کوه قرار گرفته و دارای تنها یک خیابان است. بندر سیراف به دلیل قرارگیری در نزدیکی شیراز و کنگان گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند و آثار باستانی بسیاری دارد. این بندر به بندر طاهری نیز شناخته می‌شود و برای دو قشر اهمیت ویژه‌ای دارد؛ اول باستان‌شناسان به دلیل قدمت باستانی‌اش و دوم صنعتگران پتروشیمی به دلیل قرارگیری در بین دو منطقه انرژی پارس جنوبی و منطقه انرژی کنگان. با ما همراه باشید تا دیدنی‌های این شهر تاریخی را بشناسید.

عمارت شیخ جبار نصوری

عمارت شیخ جبار نصوری، متعلق به خاندان نصوری است که قدمتی بالغ بر ۲۰۰ سال دارد. این عمارت بر روی تپه‌ای بلند و مشرف به دریا بنا شده‌ است و دارای دو حیاط اندرونی و بیرونی و یک شاه نشین است و همچنین ۱۸ تابلو از مجالس شاهنامه فردوسی در ایوان غربی این عمارت نقش بسته‌ است. شیخ جبار دوم پدر بزرگ شیخ ناصر نصوری در اوایل دوره قاجار، این عمارت را احداث کرد.

دخمه‌های باستانی سیراف

دخمه‌های باستانی سیراف بر دامنه کوه‌های شمالی قرار دارند. برخی باستان‌شناسان از آن‌ها به عنوان حوضچه‌هایی برای نگهداری آب باران و برخی دیگر به عنوان قبور سنگی یاد می‌کنند. گفته می‌شود کاربری اولیه این دخمه‌ها، جمع‌آوری آب باران بوده است. برخی از این حوضچه‌ها دارای سرریز است به‌طوریکه پس از پرشدن آن، آب مستقیما درون حوضچه پایین دست هدایت می‌شود. احتمال می‌رود که به دلیل رخداد حوادثی همچون زلزله یا بیماری طاعون که نیاز به دفن سریع مردگان بوده است؛ از این حوضچه‌ها به عنوان قبر استفاده کرده‌اند.

چاه‌های سنگی بندر سیراف

چاه‌های سنگی بندر سیراف نزدیک به ۱۰۰ حلقه چاه آب است که در دره لیر و شیلر واقع شده است. عمق برخی از این چاه‌ها به ۱۳۰ متر می‌رسد که در برخی از فصول سال دارای آب هستند.

گور تمدن‌ها

گور تمدن‌ها از شگفت‌انگیزترین مناطق تاریخی این بندر است که با وجود دو زلزله مهیب که در سال‌های ۳۲۷ و ۴۹۶ هجری شمسی رخ داد، همچنان سالم برجای مانده است. در این گورستان مردمانی با ادیان و فرهنگ مختلف دفن شده‌اند و به همین دلیل گور تمدن‌ها نامیده می‌شود.

گور سیبویه

گور سیبویه محل دفن استاد سیبویه و برادرش نوراوین از علمای اهل تسنن در دره لیر است.

بازار سیراف

بازار سیراف از جاذبه‌های مهم این شهر است که از مغازه‌های کوچک و بزرگی ساخته شده است که به صورت ردیفی و کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند.

آرامگاه قطب الدین شیرازی

آرامگاه قطب الدین شیرازی از علمای ایرانی قرن هفتم که نقش مهمی در گسترش حکمت و فلسفه، علوم طبیعی، پزشکی و هنر داشته است در گلزار شهدای بندر سیراف قرار دارد.

مسجد امام حسن بصری

مسجد امام حسن بصری بر روی تپه کوچکی مشرف به گلزار شهدای این بندر واقع شده است که قدمت آن به عهد ایلخانی بازمی‌گردد. این مسجد بر روی ویرانه‌های یک دژ ساسانی بنا شده است. پیش از زلزله، این مسجد یکی از کهن‌ترین مساجد دارای مناره در سرزمین‌های اسلامی بوده است اما پس از زلزله تغییراتی برای بازسازی بر روی این مسجد انجام شد. شکل کلی مسجد و حیاط مرکزی آن مربع است و از ساده‌ترین نمونه مساجد محسوب می‌شود.

آبگیر دره‌ لیر

آبگیر دره لیر اثری تاریخی مربوط به سده‌های اولیه پس از اسلام است که در تاریخ ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

موزه بندر سیراف

موزه بندر سیراف به همت اهالی این منطقه راه‌اندازی شده است که تاریخچه سیراف، شرح احوال بزرگان و حاکمان این شهر و تعدادی ظروف قدیمی را در معرض دید عموم گذاشته است.

بندر سیراف

بندر سیراف که روزگاری از مهم‌ترین بنادر تجاری ایران بوده و با کشورهای مختلفی ارتباط بازرگانی داشته است، این روزها رونق گذشته خود را ندارد. این بندر از معدود بنادری است که به فاصله کوتاهی از دریا به کوه می‌رسد.

دست کندهای تاریخی کوه‌های سیراف

کاربری دست کندهای تاریخی کوه‌های سیراف مورد اختلاف باستان‌شناسان است. در شمال سیراف تپه‌هایی وجود دارد که تا چشم کار می‌کند، در آن حفره‌های متعدد و کنار هم ساخته شده است. این تپه‌ها توسط دو دره به نام‌های لیر و شیلو از یکدیگر جدا می‌شوند. روی این تپه‌ها، فرورفتگی‌های دست‌کند سنگی متعددی وجود دارد که از آن با نام دست‌کندهای تاریخی یاد می‌کنند.

مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)

بهاره غنچه