رنگ‌وبوی گل‌ها یکی از زیباترین هدیه‌های خداوند در دل طبیعت است که به انسان سرزندگی و نشاط منتقل می‌کند. هیاهوی گل‌ها و گیاهان در بهار، زیباتر از همه‌ی فصل‌ها است و نمایشی بهشتی از رقص گل‌های رنگارنگ، در گوشه‌وکنار ایران برپا می‌شود که بسیار تماشایی است. کاشان از سرزمین‌هایی است که آوازه‌ی گل محمدی و خوش‌رنگ آن از قدیم‌الایام در ایران پیچیده است و رایحه‌ی مست‌کننده‌ی این گل خوش‌رخ، به‌‌واسطه‌ی گلاب مرغوب کاشان، به درون خانه‌های ایرانی راه یافته است. گلاب گیری کاشان از زیباترین مراسم بهار است که تقریباً از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد، شیفتگان این رسم کهن را مسافر شهرهای کاشان همچون نیاسر و قمصر می‌کند. اگر شما هم مثل ما سودای عطر بهار و رخ گل را در سر دارید، همسفرمان شوید تا در این رسم بهشتی شرکت کنیم.
عصاره بهار ایرانی در کاشان
زمین رخ دلرفریب خود را در فصل بهار به زیباترین شکل ممکن نمایش می‌دهد و هر طبیعت‌گردی را مجذوب خود می‌کند. یکی از زیباترین آیین‌های بهاری به ایران و کاشان تعلق دارد. هرساله جمعیت زیادی از گردشگرهای داخلی و خارجی، به شوق تماشای گلاب گیری کاشان و شرکت در این رسم دیرینه و سنتی، راهی شهرهای قمصر و نیاسر این سرزمین تاریخی می‌شوند.
مرغوب‌ترین گلاب ایران در قمصر کاشان تهیه می‌شود و خوش‌عطرترین باغ‌های گل محمدی در این شهر واقع شده‌اند. گلاب قمصر کاشان، محصولی شناخته‌شده است که محبوبیت آن از مرزهای ایران گذشته و عطر مست‌کننده‌اش در جهان فراگیر شده است.
گلاب‌گیری در کدام شهرها رواج دارد
شهرهای قمصر و نیاسر در رسم سنتی گلاب گیری کاشان بسیار شناخته‌شده هستند و معمولاً گردشگران برای تماشای این مراسم به این دو شهر سفر می‌کنند؛ اما گلاب‌گیری تنها مختص این دو منطقه‌ی کاشان نیست. شهرهای دیگری هم با این رسم، عطر گل‌های بهاری را ثبت می‌کنند. میمند و داراب فارس از جمله مناطقی هستند که بهارشان با گلاب‌گیری همراه است. همچنین در روستاهای ون و وادقان کاشان نیز رسم گلاب‌گیری با کیفیت بالایی رواج دارد و این عصاره‌ی خوش بهاری، از دل باغ‌ها و مزرعه‌های این مناطق هم، حاصل می‌شود.
شروع گلاب‌گیری در کاشان
همان‌طور که گفتیم از اواسط اردیبهشت تا اواسط خرداد، در شهرهای قمصر و نیاسر کاشان، مراسم گلاب‌گیری برپاست، بنابراین اگر مشتاق حضور در این جشن بهاری هستید، تنها تا نیمه‌های خرداد فرصت دارید که مسافر کاشان شوید. گلاب گیری کاشان با رفتن به باغ گل محمدی شروع می‌شود. هر کاشانی در بهار، روزش را با عطر باغ‌های صورتی گل محمدی شروع می‌کند تا آن‌ها را به دیگ‌های سنتی گلاب‌گیری برساند.
شما هم می‌توانید با هماهنگی باغداران، در چیدن این گل‌های خوش‌رایحه شرکت کنید و در این مزرعه‌ی بهشتی که با سبز و صورتی رنگ‌آمیزی شده، گشتی بزنید، گلی از شاخه بچینید و از عطر آن سرمست شوید. در هنگام چیدن گل‌ها دقت کنید که صدمه‌ای به آن‌ها نزنید و مراقب دست خود باشید تا با تیغ‌های ریز گل زخم نشود. این کار را با راهنمایی بومیان منطقه انجام دهید.
اگر به کاشان سفر کرده باشید، در بعضی از مغازه‌های عرقیجات، دیگ‌های بزرگ مسی را دیده‌اید که از در دیگ، لوله‌ای نازک فلزی و دراز بیرون آمده و به پارچی مسی متصل شده است. این وسایل ساده، دستگاه سنتی گلاب گیری کاشان هستند. در روش سنتی گلاب گیری کاشان، گل‌ها را در دیگ می‌ریزند و بسته به غلظت عطر آن‌ها و حجم ظرف، چند لیتر آب نیز به آن‌ها اضافه می‌کنند. حالا وقتش رسیده که دیگ را روی شعله‌ی هیزم قرار دهند. یک سر نی یا همان لوله نازک که از جنس آلومینیوم یا استیل است، به در دیگ و سر دیگرش به پارچ مسی متصل است و این پارچ برای خنک شدن گلاب حاصل، داخل حوضچه‌ای از آب سرد قرار گرفته است.
از نکات مهم دستگاه گلاب‌گیری، پوشاندن محفظه‌های احتمالی خروج بخار است تا نشتی نداشته باشد و بخاری از این عصاره‌ی ناب هدر نرود. زمان فرایند گلاب‌گیری بین ۴ تا ۷ ساعت متغیر است. این عرق گل‌های بهاری، حاصل دست‌رنج مردمانی است که به شوق برپایی سنت شیرین و دیرینه‌ی خود تلاش می‌کنند.
گلاب‌گیری رسمی کهن ایرانیان است که زمان محدودی دارد. بنابراین برای تماشا و سهیم شدن در تولید سنتی این عصاره جادویی و خوش‌عطر، منتظر بهار باشید و در نیمه‌های اردیبهشت راهی کاشان شوید. تجربه‌ی گلاب‌گیری در شهری مثل نیاسر و قمصر کاشان فراموش‌نشدنی خواهد بود و تبدیل به یکی از شیرین‌ترین ماجراجویی‌های زندگی‌تان می‌شود. این سفر اردیبهشتی، لطیف‌ترین چهره‌ی زمین را به شما نشان خواهد داد و روایتی از سخاوت طبیعت برایتان بازگو خواهد کرد. تجربه‌های این سفر خوش‌عطر را با ما درمیان بگذارید و دیگر دانستنی‌های جالب آن را به اشتراک بگذارید.
فائزه میرسلطانی
