ماچو پیچو، شهر گمشده ها
ماچو پیچو، شهری است که بدون استفاده از هر نوع ملات و ابزار فلزی ساخته و با اینکه روی گسل زلزله قرار دارد، اما تاکنون هیچ اتفاقی برایش نیفتاده است.
ماچو پیچو شهری معمولی نبوده است و از آن برای گذران اوقات فراغت بزرگان اینکا استفاده میشد. این محوطه باستانی از یک قصر بزرگ، چندین معبد که در اطراف حیاط قصر برای خدایان اینکا ساخته شده و حدود ۱۵۰ خانه برای خدمتگذاران، تشکیل شده است. تخمین زده میشود که حداکثر ۷۵۰ نفر قادر به سکونت همزمان در این شهر که در حدود ۵ کیلومتر مربع وسعت دارد، بودهاند.
بقایای ماچو پیچو در کوه آند قرار دارد و همچنان اسرار امپراتوری اینکا را برملا میکند. درحالی که این محوطه باستانشناسی هر سال گردشگران زیادی را به کشور پرو میکشاند، اما این محل شگفتانگیز هنوز هم اسراری را در لایههای تاریخی خود پنهان نگه داشته است که بازدیدکنندگان از آن بیخبر هستند. با ما همراه باشید تا تعدادی از این اسرار را با شما در میان بگذاریم.
ماچو پیچو، شهر گمشده اینکا نبوده است
زمانی که هیرام بینگام کاوشگر در سال ۱۹۱۱ با ماچو پیچو مواجه شد، او به دنبال شهر دیگری به نام «ویلکابامبا» (Vilcabamba) بود. اینجا یک شهر پنهانی برای اینکاها بود که پس از ورود اسپانیاییها در سال ۱۵۳۲ به آنجا پناه بردند و با گذشت زمان به شهر گمشده اینکاها معروف شد. بینگام بیشتر عمر خود را برای اثبات این قضیه که ماچو پیچو و ویلکابامبا یکی هستند، صرف کرد (تئوری که غلط بودن آن تا بعد از مرگ وی مشخص نشد). در حال حاضر اعتقاد بر این است که ویلکابامبا واقعی در جنگلی در حدود ۸۰ کیلومتری غرب ماچو پیچو قرار دارد. یک تحقیق جدید شک و تردیدهایی نسبت به این واقعیت که این شهر فراموش شده بوده، مطرح کرده است. در واقع زمانی که بینگام به این محل رسید، سه خانواده کشاورز در اینجا زندگی میکردند.
ماچو پیچو، ضد زلزله ساخته شده است
بین سنگهای بهکار رفته در ساختمانهای زیبای سراسر امپراتوری اینکاها، هیچ ملاتی استفاده نشده است. این سنگها با چنان دقتی برش خورده و در هم چفت شدهاند که یک کارت اعتباری را نمیتوان از بین آنها رد کرد. معماران اینکا از بسیاری از دیوارهها و تختهسنگهای موجود در محوطه برای ساخت قسمتهای مختلف ماچوپیچو استفاده کردهاند. علاوه بر ویژگیهای زیباییشناختی آنها، ویژگیهای مهندسی فوقالعادهای نیز در این سازهها به کار رفته است. کشور پرو و به خصوص منطقهای که شهر ماچو پیچو در آن قرار دار از نظر زلزله، منطقهای بیثبات بوده و تا به حال بارها و بارها در آن زلزله اتفاق افتاده است. وقتی حادثهای اتفاق میافتد، گفته میشود که سنگهای ساختمانها به رقص درمیآیند و دوباره به جای خود برمیگردند. اگر چنین مهندسی در این ساختمانها به کار نمیرفت قرنها قبل تخریب میشدند.
بخش اعظمی از معماری اسرارآمیز ماچو پیچو در زیر زمین است
درحالیکه ماچو پیچو را به خاطر دیوارهای زیبایش میشناسند، پروژههای مهندسی آن نیز جلوتر از زمان خود بوده است. این موضوع بهخصوص وقتی نمود بیشتری پیدا میکند که بدانیم در این فرهنگ از هیچ نوع حیوان، ابزار آهنی یا چرخی استفاده نمیشد. با این حال ساخت و ساز این شهر به اندازهای مبهم و گیج کننده است که هیچ محققی تا به حال نتوانسته آن را حل کند. این محوطه در فاصله بین دو قله کوه ساخته شد و با انتقال سنگ و خاک موفق به ایجاد یک فضای نسبتاً صاف شدند.
جالب است بدانید بخش اعظم شگفتیهای معماری آن در زیر زمین قرار دارد و مهندس کنت رایت تخمین زده است که ۶۰ درصد شبکه پی دیوارها و سیستم زهکشی در زیر تپههای طبقهای قرار گرفتهاند. کسانی که در طول فصل زمستان و بارندگی به این منطقه سفر کردهاند، به میزان زیاد بارشهای این منطقه اذعان دارند.
بیش از یک قله برای صعود در این محل وجود دارد
خیلی پیشتر از سپیده صبح، بازدیدکنندگان در بیرون ایستگاه اتوبوس Aguas Calientes صف میکشند به این امید که اولین نفری باشند که وارد این محوطه باستانی میشوند. اما چرا؟ زیرا فقط ۴۰۰ نفر در روز اجازه صعود به کوه هوآینا پیچو را دارند (قلهای کوچک و سرسبز که به شکل شاخ کرگدن است و در پسزمینه بسیاری از عکسهای ماچو پیچو دیده میشود). با اینکه قله دیگری به نام کوه ماچو پیچو در مقابل آن قرار دارد، اما هیچ کس زحمت بالا رفتن از آن را به خود نمیدهد.
معماری ماچو پیچو از جهت یابی فوق العاده آن حکایت دارد
از زمانی که هیرام بینگام در سال ۱۹۱۱ به ماچو پیچو قدم گذاشت، بازدیدکنندگان دریافتهاند که چیدمان طبیعی سازهها، به اندازه معماری خود ساختمانها حائز اهمیت هستند. تحقیق اخیر نشان میدهد که مکان این محوطه و جهتگیری سازههای مهم آن به شدت تحت تاثیر موقعیت کوههای مقدس در نزدیکی آن بوده است.
در بخش مسکونی ماچو پیچو، قطعه سنگی موسوم به سنگ اینتیهواتانا وجود دارد که اطلاعات باارزشی درباره دانش نجوم و ستارهشناسی اینکاها در اختیار کارشناسان گذاشته است. شیوه کارکرد این سنگ که بر فراز ستونی قرار دارد به این ترتیب است که در ظهر روز ۲۱ مارس (اعتدال بهاری) و ۲۱ سپتامبر (اعتدال پاییزی) خورشید درست بر فراز ستون و روی سنگ اینتیهواتانا قرار میگرفته است، به طوری که سنگ و ستون هیچ سایهای تشکیل نمیدادهاند.
ماچو پیچو احتمالا در انتهای یک مسیر زیارتی بوده است
یک باستانشناس و ستاره شناس ایتالیایی اخیرا تئوری جدیدی ارائه کرده است که میگوید مسیر سفر از کوزکو به ماچو پیچو احتمالا برای یک هدف تشریفاتی بوده است و سفر به ماچو پیچو احتمال دارد با سفر اولین اینکاها از دریاچه تیتیکاکا مرتبط باشد. اینکاها به جای اینکه مسیر منطقیتری را از کنار رودخانه اوروبامبا طی کنند، مسیر غیرممکن و فوقالعاده زیبای مسیر اینکا (Inca Trail) را ساختند که گفته میشود زائران را برای ورود به ماچو پیچو آماده میکرد. بخش نهایی این زیارتگاه، سنگ اینتیهواتانا در بالاترین نقطه خرابههای اصلی است.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
صدیقه شجاعی