ارومیه بناهای تاریخی زیادی را در خود جای داده، بناهایی مثل عمارت ها، حمام ها، مساجد و خانه هایی که برای دوره های مختلف تاریخی اند و امروز بخشی از هویت و پیشینه این شهر را به ما نشان می دهند. یکی از عمارت های تاریخی ارومیه، خانه انصاری است که با توجه به معماری زیبا و قدمت طولانی از بناهای جالب توجه و آثار تاریخی شهر می باشد. برای آشنایی بیشتر با خانه انصاری در ارومیه در ادامه ما را همراهی کنید.
خانه های تاریخی با معماری زیبا و چشم نواز، قسمتی از تاریخ کشورند و بازسازی آن ها احیای هویت تاریخی و ایجاد پیوندی با فرهنگ گذشتگان است. بناهایی که فقط مجموعه ای از آجرها و کاشی ها نیستند بلکه آیینه ای از فرهنگ و سنت گذشتگان اند و به خوبی سنت های معماری دوره های قبل را به نمایش گذاشته اند.
در شهرهای تاریخی کشور نمونه های زیبایی از بناهایی با معماری اصیل جای دارد که تعدادی از آن ها در قالب خانه های تاریخی از بناهای ارزشمند روزگار گذشته اند. قدمت بیشتر خانه های تاریخی به زمان صفویه و قاجار برمی گردد، خانه هایی که با معماری منحصربفرد و تزئینات جذاب خود قسمتی از تاریخ شهر خود را برایمان بازگو می کنند.
ارومیه، در شمال غربی ایران چندین خانه تاریخی دارد که از میان آن ها خانه انصاری را انتخاب کردیم، خانه ای که در میدان امام حسین و امتداد خیابان مدنی ۲جای دارد و نمونه ای از خانه های قدیمی و تاریخی ایران است. خانه انصاری بوی تاریخ می دهد، از همان خانه های تاریخی که انگار در زمان خود مانده اند و پیشرفت زمانه هیچ تاثیری در آن ها نداشته است. خانه ای که داستان های شنیدنی زیادی دارد و گشت و گذار در آن آرامش بخش و جذاب است. با توجه به اینکه به فضا و محدوده خانه انصاری توجهی نشده، خانه از توجه مردم دور مانده و میراث فرهنگی هم کمتر به فضای داخلی آن توجه می کند. خانه انصاری امروز در مالکیت آموزش و پرورش ناحیه ۲ ارومیه است و محدوده خانه گاهی در اختیار دانشجویان نقشه کشی و معماری گذاشته می شود تا بتوانند از آن در پروژه ها و مقاله های خود استفاده کنند اما همه گردشگران و علاقمندان به معماری های تاریخی هم می توانند از آن بازدید کنند.
صاحب این خانه در ابتدا بابک جعفری بود و سال ها بعد این ملک به دختر او بدرالملوک رسید اما از آنجایی که اسم همسرش سیف‌الله‌خان انصاری بود خانه به خانه انصاری معروف شد. خانه انصاری، خانه ای قدیمی و تاریخی در شهر ارومیه است که به سبک دوره قاجار ساخته شده و با معماری جذاب خود چشم ها را به خود خیره می کنند.
معماری خانه انصاری
قبل از اینکه وارد خانه انصاری شوید در کنار درب چوبی ورودی، تابلویی را می بینید که بر روی آن درباره تاریخچه خانه توضیخاتی به زبان فارسی و انگلیسی نوشته شده است. در بخش شمال شرقی و شمال غربی ساختمان، دو ورودی برای بنا در نظر گرفته شده که راه پله های سنگی و طاق های هلالی جلوه ای خاص به آن بخشیده است. با گذر از این ورودی ها به داخل حیاط وارد می شوید و می توانید به طبقه همکف و طبقه اول و اتاق های شرقی و غربی بروید.
در داخل حیاط باغچه هایی زیبا با درختان، گل کاری ها و چمن کاری های جذاب می بینید که طراوت خاصی را برای فضای بیرونی به وجود آورده اند. قدم زدن در مسیر بین این باغچه ها و تماشای نمای بیرونی خانه شما را به زمان های دور می برد، روزگاری با سبک معماری خاص خود.
خانه در مرکز باغی بزرگ به صورت چهارگوش و در دو طبقه بنا شده است و در قسمت جنوبی آن حیاط دیگری به چشم می خورد که چندین درختان انگور در آن کاشته و به دیواره های خشتی محدود شده است. پنجره های آبی رنگ که گاهی در آن ها از شیشه های رنگی استفاده شده تاثیر زیادی در زیبایی نمای خانه دارند. مصالح به کار رفته در ساخت این خانه سنگ، آجر، خشت و چینه است و پشت بام هم با کمی گل و خشت در مقابل برف و باران عایق بندی شده است. نمای بیرونی خانه معماری جذابی دارد و برای ساخت آن از قاب بندی ها، کاشی های هفت رنگ و آجرهای لعاب دار فیروزی استفاده شده که جذابیت فوق العاده ای به ظاهر کلی بنا داده است.
همانطور که گفتیم این خانه دو طبقه دارد، طبقه همکف آن تا ارتفاع حدود ۲ متر با سنگ های تراش خورده بنا شده و نمای طبقه اول آن از آجر است. در طبقه اول یک سالن پذیرایی ، دو اتاق کوچک و یک راهرو در طرفین به صورت قرینه به چشم می خورد. در قسمت ها بالایی بنا از کاشی های فیروزه ای و هفت رنگ استفاده شده که در هماهنگی با رنگ آبی پنجره ها جذابیت خاصی را به بنا داده است. ساختمان دیگری هم در قسمت غربی خانه هست که با سنگ و آجر و چینه بنا شده و راه های ارتباطی به بخش های قبلی ساختمان دارد و دارای حیاط و اتاق‌های تو در تو و زیرزمین می باشد. می توانید به داخل ساختمان بروید و علاوه بر بازدید از تزئینات داخلی ساختمان از پنجره های بزرگ و هلالی شکل آن چشم اندازهای زیبای حیاط را تماشا کنید.
با توجه به کتیبه ای که در گوشه ای از خانه به چشم می خورد سال ساخت آن ۱۳۳۰ عنوان شده و برای ساخت خانه هم از معماری قاجار استفاده شده است. خانه انصاری در سال ۱۳۷۵ در لیست آثار ملی ایران قرار گرفت، یکبار در سال ۱۳۸۳ مرمت شد و امروز در اختیار آموزش و پرورش ناحیه ۲ ارومیه قرار دارد. پیشنهاد می کنیم در سفر به ارومیه علاوه بر بازدید از جاذبه های معروف شهر سری هم به جاذبه های کمتر شناخته شده مثل خانه انصاری بزنید تا با تاریخ و فرهنگ ایران و ارومیه بیشتر آشنا شوید. اگر علاقمند به بازدید از خانه های تاریخی و عمارت های جذاب هستید بازدید از این خانه خاطره ای فراموش نشدنی را برایتان رقم می زند.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
سمانه وفایی نژاد
