تخریب کاخ جهان نما | اصفهان شهری است که بسیاری از آثار آن در زیر زمین پنهان است و بسیاری از آثار هم از بین رفته‌اند. اگر دژ طبره را امروز داشتیم، یکی از زیباترین و ارزشمندترین قلعه‌های تاریخی و حصارهای شهری جهان اسلام بود که البته برخی معتقدند ریشه ساسانی هم داشته است.کاخ جهان‌نما یا عمارت جهان‌نما نیز از آثاری است که تخریب شد اما بقایای آن در زیرزمین و بخشی در زیرسنگفرش های تازه اصقهان مدفون شده است.
«پیتر دلاوالۀ» ایتالیایی در سفرنامه اش از کاخ جهان نما به عنوان خانه ای کوچک و چهارگوش با در و پنجره ها و ایوانهای بسیار برای مشاهدۀ مناظر چهارباغ نام برده است. عمارت جهان‌نما که به فاصله یک دوره تاریخی از صفویه تا قاجار ساخته و مورد استفاده بود، یکی از بیشمار عمارت‌هایی بود که به دستور «ظل السلطان» شاهزاده ویرانگر بناهای تاریخی اصفهان تخریب شد. حالا اما بعد از حدود ۲۵۰ سال، کاوش باستان شناسی در محل کاخ جهان نما و ورودی چهارباغ، همزمان با احداث ایستگاه متروی امام حسین(ع)، به کشف پایه های عمارت جهان نما منجر شد و هرچند هنوز نیمی از کاخ در زیر زمین قرار دارد و کاوش تکمیل نشده است، اما این کشف به ثبت در فهرست میراث ملی با شماره ۳۱۴۸۸ منتهی شد.
براساس کاوش های صورت‌گرفته کاملاً اثبات شده که این بنا تقریباً مکعبی شکل بوده و و ارتفاعی حدود هفده متر و پنجاه سانتی متر و عرضی حدود هفده متر داشته است و موضوعی است که بصورت علمی و همراه با مطالعه و کاوش و محاسبه اثبات شد.
هدف از ساختن این عمارت، دیدن چهارباغ توسط بانوان عمارت بوده است.بانوان از داخل پنجره ها مناظر بیرون را می دیدند و فقط با هدف دیدن مناظر چهارباغ ساخته شده است.
تاریخ تخریب این بنا
تاریخ تخریب این بنا که براساس کتاب «تاریخ اصفهان و ری» نوشتۀ «محمدحسن جابری انصاری» ۱۳۱۴ هجری قمری است.
درخاطرات «حاج سیاح» نیز آمده است که روزی سیّدجمال الدین اسدآبادی یقۀ ظل السلطان را گرفت که در همۀ جهان آثار تاریخی را قدر می دانند و شما چرا آن ها را تخریب می کنی؟ ظل السلطان نامه هایی از پدرش نشان داد که قبله عالم از وی خواسته بود این آثار را تخریب کند تا نامی از صفویه باقی نماند! در هر صورت ظل السلطان و ناصرالدین شاه هر دو رفتند اما بدنامی به ظل السلطان ماند که تیشۀ تخریب به دست او بود.
استان اصفهان به عنوان قطب گردشگری کشور بیش از ۲۲ هزار بنا و اثر تاریخی این استان شناسایی شده و یکهزار و ۸۵۰ مورد آن به ثبت ملی و چهار اثر آن به نام‌های میدان امام (نقش جهان)، کاخ چهلستون، باغ فین کاشان و مسجد جامع به ثبت جهانی رسیده است.
