لذت قدم زدن در سواحل ماسه‌ای بوشهر احساس فوق‌العاده‌ای است که نمی‌توان آن را در هیچ منطقه‌ای از کشور تجربه کرد. اگر قصد ایران‌گردی دارید، بوشهر با صدها جاذبه گردشگری بی‌نظیر می‌تواند عطش گردشگری شما را برطرف کند. واژه بندر تداعی‌کننده نام بوشهر در ایران است؛ سرزمینی با قدمتی چند هزارساله که در کنار خلیج نیلگون همیشه فارس آرامیده است. منطقه‌ای بندری با سواحل زیبا و چشم‌نواز، نخلستان‌های سرسبز که سفر به آن رویای بسیاری از گردشگران،است. استان بوشهر از دیرباز به‌دلیل موقعیت ویژه و استراتژیکی که داشته، مورد توجه پادشاهان بسیاری بوده است. بقایای بندرگاه‌ها و پایگاه‌های باستانی بسیاری در این استان کشف شده است. طبیعت بکر و بی‌نظیر در کنار آثار باستانی فاخر از مهم‌ترین ویژگی‌های گردشگری بوشهر است.
هوای معتدل پاییز و زمستان، چشمه‌های آب معدنی، سواحل دریای مشهور و زیبای خلیج فارس، جزیره های متعدد، تالاب‌های کم نظیر و ارزشمند، ویژگی‌های زمین‌شناسی منحصر به‌فرد، پوشش گیاهی نواحی گرمسیری، جانوران خاص مناطق خشکی و دریایی همراه با جاذبه‌های تاریخی و اجتماعی در این منطقه، همگی دست به دست هم داده و یکی از جذاب‌ترین نواحی طبیعی ایران را به‌وجود آورده است.استان بوشهر همواره تعداد زیادی از دوست‌داران طبیعیت را به سوی خود جذب می‌کند و نقش ارزنده‌ای در صنعت گردشگری کشور ایفا می‌کند. رودخانه‌های متعددی در این استان جریان دارند که سواحل آن‌ها را می توان جزو جاذبه‌های طبیعی و مهم استان به‌شمار آورد. علاوه‌بر این موارد، می‌توان از چشمه‌های آب گرم استان نیز به‌عنوان مکان‌های جالب توجه استان نام برد که در این میان چشمه آب گرم نیلو و چشمه آب گرم گنویه اهمیت بیشتری دارند.
جزیزه خارک
جزیره خارک که در شهرستان گناوه واقع شده، از مهم‌ترین جاذبه‌های طبیعی منطقه و یکی از جزایر زیبای خلیج فارس به شمار می‌آید. این جزیره از مناطق بسیار قدیمی منطقه بوده و دارای آثار تاریخی متعددی است. بناهای تاریخی و قدیمی زیادی که در سراسر استان وجود دارند، باعث رونق جهانگردی در این منطقه شده‌اند. این بناها شامل مساجد، کلیساها و عمارت‌های قدیمی هستند که بیشتر در مرکز شهرستان قرار گرفته اند.استان بوشهر افزون بر جاذبه‌های طبیعی، به سبب دارا بودن پیشینه تاریخی و سابقه کهن فرهنگی دارای اماکن تاریخی، مذهبی و فرهنگی با ارزشی است که از قابلیت‌های تاریخی و معماری این منطقه حکایت دارند. استان بوشهر از مهم‌ترین مناطق جنوبی ایران است که بیشتر شهرستان‌های آن از بناهای دیدنی ومکان‌های تاریخی برخوردارند. بناهای‌تاریخی و معماری استان بوشهر شامل مسجدها و مراکز عبادی اسلامی، باغ‌ها و عمارت‌های دیدنی و برج‌ها و قلعه‌های قدیمی‌می‌شوند.
گشت و گذار در دوران باستان
آثار و بناهای تاریخی منطقه ردپای تاریخی از دوره باستانی ایران، دوره‌های اسلامی و معاصر در بردارند که هر یک به نوبه خود برای گردشگران جذاب و دیدنی است. تپه‌های تاریخی زیادی از جمله تل خندق با معماری مربوط به دوره ساسانی و تل مرو واقع در نزدیکی کاخ هخامنشی در منطقه بوشهر وجود دارند که برای باستان شناسان و دانشجویان باستان‌شناسی قابل توجه است.
از میان بناهای قدیمی منطقه؛ کاخ کورش مربوط به دوره کورش (بنیان‌گذار سلسله هخامنشی) و کاخ سنگ‌سیاه که آن هم از بناهای دوره هخامنشی است از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. گوردختر که گفته می شود آرامگاه دختر یا خواهر کوروش است، نیز از آرامگاه‌های مهم منطقه است. کوشک اردشیر یکی دیگر از بناهای شهرستان دشتی است که بنای آن بسیار شبیه به کاخ اردشیر در فیروزآباد بوده و برج قلعه خورموج یکی از آثار شکوهمند تاریخی است که بقایای قلعه عظیم خورموج به شمار می‌آید. سبک معماری این بنا سلجوقی بوده و متاثر از سبک قلعه‌سازی دوره ساسانی بنا شده است.گورستان باستانی خارک نیز در تنگستان قرار دارد و به زرتشتیان منسوب است. پل مشیر که بر روی رودخانه دالکی بنا شده مربوط به عهد قاجاریه است.کلیسای بوشهر هم از اماکن زیبای استان است که متعلق به ارامنه گریگوری است.
جلو‌ه‌گری عمارت‌های تاریخی
خانه‌ها و عمارت‌های قدیمی بسیاری در استان بوشهر وجود دارند که برخی از آن‌ها عبارتند از: عمارت ملک که به صورت یک مجموعه ساختمانی و متعلق به یک قرن پیش است. عمارت گلشن که قدمت آن ۱۷۰ سال بوده و مجموعه حاج رییس که از پنج ساختمان تو در تو تشکیل شده و در اواسط دوره قاجاریه ساخته شده است.ازمیان جاذبه‌های تاریخی تنگستان، خانه رییس علی دلواری در شهرستان تنگستان یادآور خاطرات فراموش نشدنی مبارزات آزادی‌خواهی هشتاد سال پیش است. قلعه نصوری را می‌توان مهم‌ترین جاذبه تاریخی شهرستان کنگان به حساب آورد. این بنا در بندر طاهری در کرانه خلیج فارس قرار داشته و متعلق به اوایل قاجاریه است.
شهر موسیقی و جشنواره
جشن‌ها و آیین‌های متعددی در استان بوشهر برگزار می‌شود که هر یک از آن‌ها دارای آداب خاص خود بوده و با موسیقی و اشعار خاصی اجرا می‌شوند که از پرجاذبه‌ترین عنصرهای گردشگری اجتماعی منطقه بوشهر به‌شمار می آیند.
قلعه خورموج
قلعه خورموج یکی از آثار شکوهمند تاریخی استان بوشهر است که طی زمان تغییر یافته و روی به ویرانی گذاشت است. قلعه محمد خان دشتی در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی به شماره ی ۳۰۳۲ به ثبت رسید. این اثر که یکی از با شکوه‌ترین نمونه‌های معماری دوره قاجاریه و دارای تزیینات بدیع و منحصر به فردی است، بارها مورد تاخت و تاز قرار گرفته است. این اثر ملی که زمانی با برج‌های متعدد و گوشواره‌های زیبا، هیبت و شکوه خود را به رخ هر رهگذری می‌کشید، امروز در میان انبوهی از ساختمان‌های چند طبقه شهری محاصره شده است.
بندر زیبای سیراف
سیراف بندری با امواج آبی زیبا، نسیم دل‌انگیز و یکی از محکم‌ترین اسناد حضور ایرانیان در خلیج همیشه فارس است. شهر باستانی سیراف دارای معماری خاصی بوده که بسیار شبیه به روستای ماسوله در شمال کشور است. سیراف روزگاری نقش مهمی در تجارت، دریانوردی، صدور فرهنگ و هنر ایرانی و اسلام به جنوب شرق آسیا ، شرق آفریقا و کشورهای خاوردور داشته و مانند نگینی درخشان در ساحل خلیج فارس درخشان بوده است. این بندر کهن در بین چهار مرکز صنعتی و گازی عسلویه، پارسیان، جم و کنگان قرار گرفته است. از آثار باستانی سیراف می‌توان به دخمه‌ها و سنگ‌چین‌ها، چاه‌ها، سنگفرش‌ها و غارهایی شبیه آتشگاه در دل کوه‌ها، دخمه‌های باستانی؛
حوضچه‌های نگهداری و استعمال آب باران یا به عنوان قبور سنگی، گورستان تاریخی، دره لیرودی شیلو آتشکده، کلیسا، گور سیبویه، مسجد جامع و قلعه نصوری که برخی از آن‌ها به ثبت ملی رسیده است. بسیاری از کارشناسان میراث فرهنگی این بندر را واجد شرایط ثبت در فهرست آثار جهانی و یونسکو می‌دانند. بندر سیراف به علت شرایط جغرافیایی خود که از یک طرف محدود به دریا و از طرف دیگر به کوه متصل است و فاصله کوه تا دریا بسیار کم است.
براساس کاوش‌های انجام‌شده قدمت این شهر به دوره ساسانی بازمی‌گردد. بندر سیراف تا قرن چهارم هجری به‌نوعی مهم‌ترین بندر سواحل شمال خلیج فارس بوده است. درباره بندر سیراف تحقیقات گسترده و چندین کنگره بین‌المللی برگزار شده است. با‌توجه به آثار باستانی کشف شده در سیراف، این شهر قابلیت ثبت جهانی دارد. آن‌چیزی که درباره سیراف نقل می‌شود این است که در پایان رشته کوه‌های زاگرس و محل اتصال کوه به دریاست. در قرن چهارم یک سونامی در این بندر رخ می‌دهد که بخشی از شهر را به زیر آب فرو‌می‌برد.
عمارت ملک
عمارت تاریخی و زیبا که در فلکه بهمنی قرار دارد در دوره قاجاریه به دستور ملک‌التجار ، یکی از بازرگانان بزرگ، توسط معماران فرانسوی با مصالح محلی ساخته شد. ملک‌التجار در یکی از سفرهای تجاری خود به شهر پاریس و ملاقات با یک فرانسوی، شیفته خانه او شد. سپس با استخدام معمار آن بنا و با افزودن خواسته‌های خود، این ساختمان باشکوه را ساخت. در حال حاضر این عمارت مالک خصوصی دارد و امکان بازدید تنها با هماهنگی مالکان صورت‌می‌گیرد.
مدرسه گلستان
ساختمان اصلی مدرسه گلستان با قدمتی در حدود ۲۰۰ سال در واقع جزو اولین بناهای بافت قدیم بوشهر است که توسط انگلیسی‌ها ساخته شده و به «ارگ» معروف است.
این بنا در ابتدا محل حکمرانی شیخ نصر دست‌نشانده انگلیسی‌ها بود و سپس تبدیل به اداره پست و تلگراف می‌شود. بعد از مدتی ساختمان متروک شد تا اینکه در سال ۱۳۱۸ مدرسه گلستان تاسیس می‌شود. این مدرسه در خیابان گمرک، بعد از ساختمان اداری گمرک، روبه‌روی عمارت حاج رییس قرار دارد و مانند مدرسه سعادت تنها بازدید از آن در ساعت اداری امکان‌پذیر است.
آب انبار قوام
ساختمان «آب‌انبار قوام» در غرب شهر بوشهر و کنار دریا قرار دارد. این آب‌انبار (برکه) ۱۵۰ سال پیش در زمان قاجاریه ساخته شده است. آب انبار قوام سال‌هاست که توسط بخش خصوصی به سفره‌خانه سنتی قوام تبدیل شده و ساعات کاری آن هم مانند هر رستوران دیگری است. غذا خوردن در آن را حتما به شما پیشنهاد می‌کنیم چرا که هم غذاهای خوشمزه‌ای دارد به ویژه غذاهای دریایی و محلی و هم تجربه بی‌نظیری را برای‌تان رقم می‌زند. آب انبار قوام در خیابان ساحلی، بعد از تربیت بدنی است.
