بنای آیینه خانه مفخم در شمال شهر بجنورد و در انتهای خیابان شریعتی بجنورد واقع است و جلوه زیبایی دارد.
در دوره قاجار بنای آیینه خانه همراه با بناهای دیگری ازجمله عمارت مفخم، کلاه فرنگی، حوض خانه و سر در، در باغ بزرگی قرار داشته و مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل داده است.
این بنا در دهه ۱۳۰۰ هجری، همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه به دستور یار محمدخان شادلو، معروف به سردار مفخم ساخته شده و به عنوان فضای اداری و دیوانی، برای انجام دیدارهای رسمی سردار مفخم با رجال سیاسی عهد قاجار و نیز انجام مراسم تشریفات نظامی و رایزنی در باب مسائل سیاسی و اجتماعی با سران ایل شادلو و دیگر رجال سیاسی دوره قاجار مورد استفاده قرار می گرفته است.
معروف است که طراحی نقشه ساختمانی آیینه خانه به دست میرزا مهدی خانشقاقی (ممتحن الدوله) نخستین مهندس معمار ایرانی که از دانشکده معماری پاریس فارغ التحصیل شده بود، انجام شده است.
ساختمان آیینه خانه در دو طبقه به ابعاد تقریبی ۱۱×۱۸ متر و به ارتفاع حدود ۱۰ متر ساخته شده که در مجموع ۹ اتاق دارد. یکی از اتاق های طبقه فوقانی تالاری است به ابعاد ۸×۳ متر که تمام دیوارها و سقف آن با طرح های زیبایی آیینه کاری شده و به خاطر وجود همین تالار است که این بنا را آیینه خانه نامیده اند.
بنای آیینه خانه به شماره ۱۱۶۷ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و از سال ۱۳۷۹ تاکنون به عنوان موزه اسناد و نسخ خطی مورد استفاده قرار می گیرد.
این بنا سه در ورودی دارد: ورودی بزرگتر در ضلع شمالی و دو ورودی کوچک تر در ضلع های شرقی و غربی قرار دارند. هر سه ورودی به یک راهروی شرقی- غربی متصل می شود که در یک طرف آن ۴ اتاق و در طرف دیگر چند حجره و نیز دو رشته پلکان در منتهی الیه شرقی و غربی وجود دارد که به طبقه فوقانی راه پیدا می کند.
تالار آیینه که محور اصلی این ساختمان است در طبقه دوم قرار گرفته و از طریق دو رشته پلکان انتهای شرقی و غربی راهروی طبقه اول قابل دسترسی است؛ این اتاق، سه در از جنس چوب صندل دارد که با استخوان ترصیع شده اند. در ازارهٔ تالار سنگ مرمر مرغوب به کار رفته و بلافاصله از بالای آن آیینه کاری شروع شده و تمام بدنه و سقف تالار را در برگرفته است.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
آناهیتا جعفری
