اشک رشکان ریخت و دلمان سوخت / ایرانگردی گردشگری کوله
اشک رشکان ریخت و دلمان سوخت / ایرانگردی گردشگری کوله
شهر ری یکی از شهرهای باستانی ایران است که در اوستا هم از آن نام برده شده است ، و دارای آثار تاریخی و باستانی فراوانی است که در جای جای آن نمایان است. این شهر در طول دوران مختلف دارای نامهای گوناگونی بوده از جمله راگا و رشکان.
دژ رشکان یکی از دژها و قلعه های شهر ری است که قدمت آن به دوران اشکانیان می رسد و به عنوان کهندژ ری معرفی شده است. شهرهای قدیم و باستانی معمولا از سه قسمت تشکیل می شدند:
۱- کهندژ: قلعه و دژ و ارگ مرکزی که محل سکونت حاکم و خانواده و سربازانش بوده
۲- شارستان: محل سکونت مردم شهر و محل کار و بازار تاجران و صنعت گران بوده
۳- ربض: که در بیرون شارستان قرار داشته و شامل باغ ها و مزارع و مردم آبادی های اطراف شهر بودند.
اشک رشکان ریخت و دلمان سوخت / ایرانگردی گردشگری کوله
رشکان از کلمه ارشک، بنیان گذار سلسله پادشاهی اشکانیان، گرفته شده است. این دژ در محله صفائیه ری نزدیک تپه چشمه علی قرار دارد. ساختار آن از لاشه سنگ و ساروج است. این دژ در زمان فتح این شهر توسط اعراب تخریب شد و در زمان فخرالدوله دیلمی آل بویه دوباره تعمیر و مرمت شد و به نام دژ فخرآباد معروف شد. بخش های اصلی این دژ تا زمان قاجار برپا و سالم بود. در دیوارهای غربی این دژ سوراخهایی برای تیر و کمان تعبیه شده است که به آن مزغل می گفتند.
این دژ تاریخی در دهه ۱۳۸۰ در حالی که در میان انبوه زباله های شهری و خاکهای انباشته محاصره شده بود پاکسازی شد و در آن کاوش های باستان شناسی انجام گرفت. از محل آن انواع وسایل جنگی کشف شد که در موزه ایران باستان نگهداری می شود. و بعد از آن با ایجاد پارک تفریحی کوچک و دنجی با آلاچیق و سرویس بهداشتی و نصب پلکانهای چوبی برای صعود به بالای دژ آماده بازدید عموم شد. حتی می توان این دژ را از بزرگراه امام علی (ع) به راحتی دید چرا که تقریبا در کنار بزرگراه قرار دارد.
کمی آن طرف تر، بعد از گذر از مزارع سبزی کاری و جالیز ، ارگ خشتی گلی دیگری است که مربوط به دوران سلجوقیان است. از این ارگ فقط دیواره شمالی آن باقی مانده است. با کاوش های محققان و باستان شناسان ظروف سفالی زیبایی کشف شد که در موزه ملی ایران نگهداری می شود. این ارگ دارالاماره ری در زمان سلجوقیان بوده است.
اشک رشکان ریخت و دلمان سوخت / ایرانگردی گردشگری کوله
اما متاسفانه این روزها این مکان تاریخی و ارزشمند مکانی برای معتادان شده است که در دور و اطراف این ارگ و دژ به چشم می خورند و چهره زشتی به این اثر ماندنی و مهم داده اند. در تمامی سوراخ های دور و اطراف ارگ و دژ و دیوارهای آن آثار دود سیاه ناشی از روشن کردن آتش به چشم می خورد. درون این سوراخ ها آثار حضور معتادان و وسایل استعمال مواد مخدر مانند سرنگ به چشم می خورد و محیطی خطرناک و نا امن برای گردشگران بخصوص گردشگران خارجی و همچنین مردمی که در این محل زندگی می کنند درست کرده اند. حتی تورهای گردشگری رغبتی به آوردن تور به این قسمت، مخصوصا ارگ سلجوقی به خاطر خطراتش ندارند.
به راستی دردآور است که این دژ و ارگ تاریخی باستانی که روزی روزگاری در اختیار سربازان رشید و سرداران و فرماندهان بزرگ اسلامی بوده و در دوره هایی از زمان از همین دژ و ارگ بر تمامی سرزمینهای تحت فرمان خود فرمانروایی می کردند در حال حاضر در اختیار و تملک معتادان است.
اشک رشکان ریخت و دلمان سوخت / ایرانگردی گردشگری کوله
نویسنده : مجید برزگر
