آداب نشست و برخاست در فرهنگ ایران
آداب نشستن و برخاستن در فرهنگ ارزشمند ایران با شکوه بسیار انجام میشود , چنانکه هر ایرانی برای پیوند داشتن و رفت و آمد با دیگران باید این آداب شکوهمند را فراگرفته و در زندگی خویش به کار گیرد .فرهنگ ایران همواره و در همه زمینه ها سرشار از آزرم (احترام) و مهرورزی است و نمونه ای از این آزرم را در آداب نشست و برخاست ایرانیان میتوان دید.
ایرانیان هرگز پشت به یکدیگر نمی نشینند :
ایرانیان در گفتمان ها و جلسه ها و حتی نشست ها و میهمانی های خانوادگی هیچگاه پشت بیکدیگر نمی نشینند. چرا که این را یک کار زشت و ناپسند می دانند و از آن خودداری می کنند . حتی اگر یک نفر روی سخنش با دیگران باشد و با شما همسخن نباشد هم نمیتواند به شما پشت کرده و با دیگران مشغول سخن شود . اگر به ناچار کسی مجبور شود پشت به دیگری بنشیند حتما از وی پوزش خواسته و کمی خود را به سمتی دیگر میکشد تا به گونه ای از وی پوزش خواهی کند . در این هنگام جمله ی معروف ” گل پشت و رو ندارد ” از زبان دیگری جاری میشود که در واقع پاسخی است به پوزش خواهی او .گفتنی است ایرانیان در میهمانی ها و نشست های خانوادگی پای خود را نیز دراز نمی کنند چرا که این کار ناپسند قلمداد میشود .
ایرانیان به هنگان خوردن خورش(غذا) چهار زانو مینشینند:
از دیرباز در ایران مرسوم بوده است که در هنگام خوردن خورش همه افراد خانواده باید به دور سفره خورش بنشینند و خوردن را آغاز کنند . در این هنگام هیچ کس نمی تواند به گونه ای ناشایست یعنی حالتی خوابیده و کج بنشیند چراکه این کار وی بی شرمی ( بی احترامی ) به دیگر افراد خانواده و همچنین به سفره خورش قلمداد خواهد شد . بنابراین همه افراد باید به صورت “چهارزانو” نشسته و به خوردن مشغول شوند . پس از خوردن نیز هر یک از افراد باید از آشپز که معمولا مادر خانواده میباشد سپاسگزاری کنند و به وی مانده نباشید بگویند.
برخاستن جلوی دیگران :
در یک میهمانی اگر فرد یا گروهی تازه اندر شوند همه میهمانانی که از پیش آمده بودند از جای خود برمی خیزند و به آنان خوش آمد می گویند و گاهی نیز روی یکدیگر را میبوسند و تا زمانی که میهمانان تازه بر زمین ننشسته اند میهمانان پیشین نیز نخواهند نشست.در این هنگام جایگاه بالا که معمولا در هر خانه و کاشانه ای این جایگاه دگرگون است را به میهمانان تازه و بزرگترها میدهند تا به گونه ای احترام و میهمان نوازی خود را نشان دهند .در هنگام خداحافظی و رفتن نیز صاحبخانه و دیگر میهمانان برخواسته و با میهمانانی که آهنگ رفتن دارند خداحافظی می کنند.
منبع : سیری در ایران
