آبشار آب ملخ؛ طبیعیترین آفت کش دنیا
آبشار آب ملخ، یکی از زیباترین آبشارهای کشورمان است، که به اعتقاد محلیها آب آن دارای ترکیبات طبیعی برای از میان بردن آفات و حشرات است.
باید به آب ملخ سفر کنید تا باور کنید طبیعیترین آفت کش دنیا، از دل غار بیرون میآید و به رودخانه سرازیر میشود. آبشار آب ملخ، یکی از عجیبترین آبشارهای ایران است که با ترکیبات ویژهاش، نقش یک سمپاشی طبیعی را برای مزارع و زمینهای کشاورزی بازی میکند و میتواند تمام ملخهای مهاجم را درجا نابود کند. آب ملخ، نام عجیب خود را مدیون همین خاصیت شگفت انگیز است.
این آبشار با زیباییهای بینظیر خود در مسیر سمیرم به یاسوج قرار گرفته و یکی از بهترین مقاصد طبیعت گردی در فصل تابستان است.
پای صحبت قدیمیهای روستا که بنشینید، برایتان تعریف میکنند که سالها پیش، وقتی مزارع گندم روستاهای اطراف مورد تهاجم ملخ قرار گرفت، از آب این چشمه بزرگ برای دفع آفت استفاده کردند و ملخها همه یکجا هلاک شدند. اتفاقی که هنوز هم از ذهن کشاورزان منطقه پاک نشده و به همین دلیل، آنها هنوز هم مزارعشان را با آب این چشمه آبیاری میکنند. با این همه، نام دیگر این آبشار تخت سلیمان است و مردم منطقه معقدند که در این چشمه قطعه سنگی وجود داشته که تختگاه حضرت سلیمان بوده، اما اجانب آن را دزدیدهاند.
اما مولف مرآت البلدان هم سالها قبل در جلد چهارم صفحه ۲۳۰ درباره این آبشار چنین نوشته است:
چشمهای است که به زعم بعضی آب آن دافع مضرت ملخ است و از کوه دنا که از مشاهیر جبال و در میان اراضی فارس و عراق واقع است میجوشد و آب چشمه بر روی پل سنگی میریزد و از دو طرف به رودخانه داخل میشود. معروف است که چون ملخ به ناحیهای آید شخصی برسر این چشمه آمده ظرفی از آب چشمه به نیت آن ناحیت برمی دارد و گوید میخواهم سار ملخ خوار به فلان جا آید و شرط است که در هیچ منزلی ظرف آب آن چشمه را به زمین نگذارد و هر جا که منزل کند ظرف آب را بر سه پایه یا درختی بیاویزد و چون به ناحیه ملخ زده وارد شود آب را بر مزارع و اراضی بپاشد تا به زودی مرغ سیاهی به نام سار به عده زیاد در آن محل پدیدار آید و ملخها را صید کرده بخورد تا تمام شوند. ولی این قول معروف دلیل عقلی ندارد. شاه عباس در سنه ۱۰۶۶ ه «. ق. به تماشای چشمه آب ملخ رفت و به قرار معلوم در قزوین هم چشمه آب ملخ وجود دارد.
آبشار آب ملخ از دو بخش تشکیل شده است. اولین قسمت آن سرچشمه آبشار است که از دل کوه بیرون میآید و بخش دیگری که در زیر این سرچشمه قرار گرفته، طاقدیسی سبز رنگ است که مثل پل بر روی رودخانه ماربر خم شده است؛ بخشی که اتفاقا در نگاه اول بیشتر به چشم میآید و بدنه اصلی آبشار را تشکیل میدهد.
با این حال اگر دوست دارید سرچشمه را هم ببینید، باید مسیری را که تا رسیدن به آبشار در پیش گرفته بودید ادامه دهید و بعد از آن، به بالای آبشار بروید و از آن بالا طبیعت را تماشا کنید. اگر سختی راه و گرمای هوا کلافهتان کرده بود، میتوانید روی بخشندگی سرچشمه حساب کنید و از آب گوارا و معدنی آن بنوشید. مطمئن باشید دلیلی برای بیمار شدنتان وجود نخواهد داشت.
اما در پشت آبشار، پرتگاه خطرناک و زیبایی قرار دارد که آب ملخ را به یکی از خطرناکترین آبشارهای ایران تبدیل میکند. آبشاری که تا به حال قربانیان زیادی داشته و احتمالا بعد از این هم خواهد داشت. بنابراین توصیه ما به مخاطبان این است که در زمان تماشای آب ملخ، فریب زیبایی آبشار و پرتگاه را نخورید و فکر چرخ زدن در ارتفاعات را از سرتان بیرون کنید. باور کنید تمام سی چهل نفری که جانشان را خرج این پرتگاه کردند، مثل شما فکر میکردند که با دیگران فرق دارند و میتوانند با کمی دقت و احتیاط از لبه پرتگاه عبور کنند! اما لغزندگی و شیب تند پرتگاه در یک لحظه آنها را غافلگیر کرده و به رودخانه خروشان ماربر سپرده است. البته در بالای آبشار در محل ورود به قسمت پشت آبشار نردههای کوچکی قرار دارد که احتمالا با دیدنشان هشدارهای ما را برای ممنوعیت عبور افراد غیر حرفهای و بدون تجهیزات به خاطرتان میآورد.
اگر گذارتان به آب ملخ افتاد، قدمگاه سلیمان را از دست ندهید. ساختاری سنگی که در تنگ بسیار گودى قرار گرفته و سالها قبل به صورت پلى سنگى و طبیعى ایجاد شده است. برای دیدن تخت سلیمان یا قدمگاه سلیمان، بهتر است از راهنمایی بومیان منطقه سوال کنید. نزدیکی تخت سلیمان به آبشار این فرصت را به شما میدهد که در یک نیم روز، از هر دو منطقه دیدن کنید.
به محض رسیدن به روستا باید با خودروتان خداحافظی کرده و با پای پیاده از مسیری مالرو عبور کنید. اگر ذوق اکوتوریستیتان گل کرد هم میتوانید از روستائیان بخواهید که قاطرشان را چند ساعتی به شما اجاره دهند تا هم تجربه جدیدی در این سفر کسب کنید و هم درآمدهای گردشگری روستا را افزایش دهید.
اگر تنها برای بازدید از آبشار و سرچشمه آن راهی آب ملخ میشوید، یک کفش کوه پیمایی، کوله پشتی پر از آب و خوراکی و احتمالا دوربینی که لحظههای خوب شما را در مقابل این آبشار ثبت کند، برای سفر کافی است. اما اگر اهل کوهنوردی حرفهای هستید یا قصد جانتان را کردهاید و میخواهید پرتگاه پشت آبشار یا زیر آبشار را هم ببینید، باید ۳۰ متر طناب استاتیک، لوازم فرود و صعود غارنوردی، تسمه بلند و کارابین پیچ برای کارگاه همراه داشته باشید.
مسیر دسترسی به آبشار آب ملخ
اگر از سمت استان اصفهان راهی آب ملخ میشوید، باید از شهرهای اصفهان و سمیرم بگذرید و این شهر را به سمت یاسوج ترک کنید. در جاده سمیرم- یاسوج، بلافاصله بعد از روستای چهار راه، جادهای خاکی مقابل چشمانتان میبینید که در مسیر آن دو دوراهی وجود دارد. در هر دو مورد راه سمت چپ را در پیش بگیرید و حدود ۷ کیلومتر در آن پیش بروید، تا به روستای آب ملخ برسید. روستایی در شمالی ترین قسمت خط الراس دنا و مردمی که اصالتشان بختیاری است.
از اینجاده میتوانید با ماشین سواری عبور کنید و اگر امکان استفاده از ماشینهای شاسی بلند را داشته باشید، احتمالا راحتتر از مسیر خاکی عبور خواهید کرد. اما به محض رسیدن به روستا باید با خودروتان خداحافظی کرده و با پای پیاده از مسیری مالرو عبور کنید. باید مسیر را در پشت روستا ادامه دهید و در جهت رودخانهای که از ارتفاعات روستا سرچشمه میگیرد و به رودخانه خروشان ماربر ملحق میشود در پیش بگیرید و بعد از نیم ساعت کوه پیمایی سبک به ملاقات آبشار آب ملخ بروید. حالا شما درست در ۲۱۵ کیلومتری شهر اصفهان قرار گرفتهاید. رو در روی آبشاری که به محض شنیدن صدایش و لمس اولین قطرههای پراکنده آن در فضا، خستگی راه را فراموش خواهید کرد.
مجله اینترنتی گردشگری سپاهان (کوله)
عماد جعفری